Οι Ρωμαίοι τον είχαν αφιερώσει στον θεό Ήφαιστο και γιόρταζαν τα Βουλκανάλια, ενώ οι Έλληνες γιόρταζαν τη Λαμπαδοφορία. Εξάλλου, ο μήνας Οκτώβριος είναι ο τσιπουράς, αφού κυρίως την περίοδο αυτή οι αμπελουργοί βράζουν τα στέμφυλα και βγάζουν νέο το τσίπουρο, με τον γνωστό παραδοσιακό τρόπο, με τους μεζέδες και τα γλέντια. Γινόταν παλαιότερα ένα είδος συμποσίου με συμμετοχή σχεδόν όλων των κατοίκων του χωριού, όχι μόνο με τσίπουρο, αλλά και με κρασί. Η μάζωξη αυτή ή, όπως αλλιώς λέγεται, συμπόσιο, τσιμπούσι, έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Η βαθιά κοινωνικότητα, η αναγκαιότητα της επικοινωνίας που χαρακτηρίζει τους Έλληνες, εκδηλωνόταν στην αρχαιότητα με τα συμπόσια, όπου γινόταν και φιλοσοφικές συζητήσεις. Σήμερα γίνονται κοινές φιλικές και οικογενειακές εστιάσεις, όπου κυριαρχεί και πάλι πολιτική συζήτηση ή κάτι άλλο.
Άλλωστε, με την πόση του οίνου και την ευθυμία, αρχίζει η γλώσσα να κελαηδά.
Ο Πλάτων κατακρίνει όσους δεν μπορούσαν να ευθυμήσουν, συζητώντας και τραγουδώντας, ενώ ο Πλούταρχος θεωρεί ότι «Πρώτον δε πόντων τέτακται το περί του φιλοσοφείν παρά ποτόν». Ο Θεογένης ο Μεγαρεύς, ο λυρικός ποιητής, σε κάποιο ελεγείο λέγει: Αισχρόν τοι μεθύοντα παρ ανδράσιν νήφοσιν είναι αισχρόν». Δηλαδή, είναι ντροπή ο μεθυσμένος να βρίσκεται ανάμεσα στους νηφάλιους και ο νηφάλιος ανάμεσα στους μεθυσμένους. Το κρασί είναι ευλογημένο από τον Χριστό, όταν στο Μυστικό Δείπνο έδωσε στους μαθητές του να πιούν: «Και λαβών το ποτήριον ευχαριστήσας έδωκεν αυτοίς, και έπιον εξ αυτού πάντες» ( Μαρκ, ιδ΄, στιχ, 23}. Αλλά, και στον Γάμο της Κανά, ο Ιησούς έκανε το θαύμα και οι καλεσμένοι ήπιαν το κρασί που μεταράπηκε από νερό. Με το κρασί συνδέονται η συντροφικότητα, η διασκέδαση, η ψυχική ευφορία και η ευθυμία. Εδώ, βέβαια ισχύει το γνωστό παν μέτρον άριστον και όχι η απληστία και η μέθη. Ο Πλάτων θεωρούσε τις συνάξεις, τα συμπόσια έναν τύπο αγωγής και δοκιμασίας της αυτοκυριαρχίας και όχι ακολασίας, αλλά γυμνασία ψυχής». Άλλωστε, στην Ακαδημία του είχε καθιερώσει και τα συμπόσια. Μέσα από τη συμποτική ατμόσφαιρα γεννήθηκε και η λυρική ποίηση και ειδικά το είδος εκείνο που καλείται συμποσιακή συναπόλαυση. Άλλωστε, είναι γνωστό το κρασί και το τσίπουρο θέλουν παρέα. Άντε, να βρεθούμε το βράδυ να πιούμε κανένα κρασί, λέμε με τους φίλους μας. Το πνεύμα της αληθινής συντροφικότητας, της κοινωνίας των ανθρώπων, που απολαμβάνουν το κρασί, το τραγούδι και το φαγητό, προβάλλεται από τον Όμηρο, στην Οδύσσεια (ι,5-11).
Λέγει ο Όμηρος: Την πιο χαριτωμένη ζωή εγώ δεν ξέρω, άλλη/ παρ΄όταν όλος ο λαός τριγύρω αναγαλλιάζη/ και στα παλάτια οι σύδειπνοι αράδα καθισμένοι/ ακούνε τον τραγουδιστή, με τα τραπέζια ομπρός τους/ γεμάτα κρέας και ψωμί, κι ο κεραστής σαν παίρνει / απ΄το κροντήρι το κρασί και χύνη στα ποτήρια. Κατά τον Ξενοφάνη, μέσα στα συμπόσια μπορεί να αναπτυχθεί η κοινωνικότητα του ανθρώπων, η αναζήτηση φιλοσοφικών αληθειών και μεταφυσικών αγωνιών, σε κατάλληλο χώρο και χρόνο, χωρίς αυτά να καταλήγουν σε συμπόσια ακολασίας και ανηθικότητας, όπως, φυσικά συνέβαινε στη Ρώμη. Επίσης, συμβουλεύει ο φιλόσοφος να πίνει κανείς όσο πρέπει και όχι να γυρίζει σπίτι μεθυσμένος, υποβασταζόμενοσς από τον υπηρέτη του. Επαινεί ο Ξενοφάνης τον άνδρα που πίνει με μέτρο και θυμάται την εγκράτεια και την αρετή.. Εξάλλου, σε κάποιο απόσπασμα του τραγικού ποιητή, Αισχύλου, βρήκα τη φράση: "Κάτοπτρον είδος χαλκός εστί, οίνος δε νου". Ο Πλούταρχος πάλι αναφέρει ότι ο Σοφοκλής κατηγορούσε τον Αισχύλο ότι αυτός έγραφε την ώρα που ήταν μεθυσμένος.
Ο οίνος, υποστήριξαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι, είναι ο καθρέφτης του νου. Νους, όμως δεν είναι μόνο το κέντρο της εγκεφαλικής διανόησης, αλλά και του βαθύτερου ψυχισμού του ανθρώπου. Ο Όμηρος στην Οδύσσεια{ξ,464), αναφέρει « Οίνος δε πολύφρονα περ μάλ΄ αείσαι και θ΄απαλόν γελάσαι, και τα΄ορχήσασθαι ανήκε και τι έπος προέτηκεν όπερ τα΄αρρητον άμεινον». Αυτό σημαίνει: τον πολύ φρόνιμο τον έκανε το κρασί να γελάει, να τραγουδάει, να χορεύει και να πει λόγια απαγορευμένα. Εμείς σήμερα συνηθίζουμε να λέμε ότι το κρασί λύνει τη γλώσσα και μαθαίνουμε πολλά από τον συνομιλούντα μας. Ο λυρικός ποιητής Αλκαίος περίπου τα ίδια λόγια λέγει: οίνος γαρ ανθρώπω δίοπτρον. Ο Πλάτων λέγει: Δεν γίνεται μόνο ο γέροντας παιδί με το κρασί, αλλά και ο μεθυσμένος γίνεται παιδί. Οι Πέρσες για να μάθουν την αλήθεια χρησιμοποιούσαν στις δίκες και ανακρίσεις υπόπτων το κρασί, ως ορό αληθείας.
Το ευλογημένο κρασί, καθρεπτίζει το μυαλό, την ψυχή και κάνει τη ζωή χαρούμενη, αφού ο άνθρωπος πίνει όσο πρέπει και όχι να γίνεται μέθυσος, οπότε προκύπτουν προβλήματα υγείας, οικογένειας και κοινωνικά.
* Από τον Απόστολο Ποντίκα
