Οι γυναίκες αυτές περπατούν στους κεντρικούς δρόμους, χαζεύουν βιτρίνες, μπαινοβγαίνουν στα μαγαζιά. Άλλοτε κάθονται στα πάρκα και ταΐζουν τα μωρά τους. Εν ολίγοις συμπεριφέρονται πια ως κανονικοί... Λαρισαίοι, ενταγμένοι στη φυσιολογική λειτουργία της πόλης.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν μοιάζουν να είναι οι πρώτοι πρόσφυγες των καταυλισμών τύπου Κουτσόχερου. Δεν είναι δηλαδή οικογένειες εν αναμονή μέχρι να προωθηθούν στη Γερμανία, τη Σουηδία ή άλλες χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, που είναι συνήθως ο τελικός προορισμός τους. Αντιθέτως, δείχνουν μάλλον να έχουν πάρει απόφαση ότι η Λάρισα είναι, αν όχι η νέα τους πατρίδα, τουλάχιστον ένας τόπος όπου θα μείνουν για καιρό, καθώς μία –μία οι χώρες της Ευρώπης υψώνουν φράχτες εμποδίζοντας τα προσφυγικά κύματα.
Οι Λαρισαίοι, ανοιχτοί και φιλόξενοι γενικά, βλέπουν τους νέους... «συμπολίτες» τους πρώτα με... περιέργεια, δευτερευόντως με... συμπάθεια. Δεν ασχολούνται και πολύ μαζί τους, αλλά είμαι βέβαιος ότι το... «μουσουλμανικό» περιβάλλον που δημιουργούν οι... μαντήλες μάλλον τους ενοχλεί και προκαλεί ενστάσεις. Δεν είμαστε μαθημένοι εμείς από τέτοιες εικόνες.
- «Ξέρεις κάτι ρε φίλε; μου έλεγε συμπολίτης. Καλά κάνουν κι έρχονται. Αφού εμείς δεν γεννάμε, ας έρθουν αυτοί, χρειαζόμαστε κόσμο. Και δεκάρα δεν δίνω αν είναι μουσουλμάνοι, σουνίτες, σιίτες ή ό,τι διάολο είναι… Αλλά δεν δέχομαι ρε φίλε να μου το υπενθυμίζουν με την εμφάνισή τους. Και τις ξέρω πολύ καλά αυτές τις θεωρίες περί αποδοχής της διαφορετικότητας και των συνηθειών του Άλλου που μας τσαμπουνάνε οι κουλτουριαραίοι. Αλλά εμένα με ενοχλεί να βλέπω τη Λάρισα να αποκτά χαρακτηριστικά... Πακιστάν- κι ας με πουν «ακροδεξιό», όπως έγινε της μόδας πια. Το ίδιο θα με ενοχλούσε αν π.χ. έβλεπα δικούς μας να φοράνε φερ’ ειπείν τίποτε τεράστιους σταυρούς».
Απλή λογική ενός μέσου ανθρώπου που δεν γίνεται να την υποτιμήσεις.
Προσωπικά έπαθα το ίδιο... σοκ, την περασμένη Παρασκευή το βράδυ. Διέσχιζα πεζός την Κεντρική πλατεία. Φτάνοντας στο κέντρο της, στις αρχαίες πέτρες που τοποθετήθηκαν για να συμβολίζουν έναν αρχαίο ναό, βλέπω τρεις μανδηλοφορούσες μουσουλμάνες να κάθονται πάνω σ’ αυτές, δίπλα τους πεντέξι παιδάκια να τρέχουν και να παίζουν. Ακόμη πιο σοκαριστικό, ότι δυο μελαχρινοί γενειοφόροι άντρες κάθονταν πάνω στον αρχαίο ναό όπου είχαν στήσει... ναργιλέδες (!) κάπνιζαν μακάριοι, βγάζοντας πιθανότατα μαράζι και νοσταλγία για την πατρίδα που άφησαν πίσω τους.
Εδώ κι αν μιλάμε για σύγκρουση... πολιτισμών. Από τη μια οι αρχαίες πέτρες, σύμβολό του δικού μας πολιτισμού. Από την άλλη οι... μαντήλες και ο ναργιλές να επικάθονται στα σύμβολά μας.
Πραγματικά ένιωσα να δοκιμάζομαι . Αν το σκεφτείς, είναι οι πέτρες που σμιλεύτηκαν από Πελασγούς, Αλευάδες, από τους αρχαίους Λαρισαίους και στις οποίες περπάτησε ίσως ένας Ιπποκράτης κι άλλες τεράστιες μορφές της αρχαιότητας. Είναι οι πέτρες που πατήθηκαν από Ρωμαίους, που χρησιμοποιήθηκαν μετά σε κάποιο βυζαντινό μνημείο, που είδαν να περνούν από δω Νορμανδοί, Βούλγαροι και Σλάβοι καταχτητές, οι πέτρες που υπέμειναν για αιώνες τους Οθωμανούς μέχρι να «απελευθερωθούν» και να βρουν την θέση τους στην πλατεία της πόλης.
Από την άλλη ο... ναργιλές. Κορυφαίο σύμβολο της Ανατολής, της Ανατολής της ραθυμίας της αποχαύνωσης, της Ανατολής που αρέσει και σε μας όσο είναι μια εξωτική πραγματικότητα, καλή για να την επισκεπτόμαστε ως... δυτικοί τουρίστες αλλά όχι και να... συμβιώσουμε μαζί της. Όλα κι όλα! Μακριά και αγαπημένοι…
Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς τη συμπεριφορά τους προκλητική. Δεν νομίζω ότι είναι αυτή η περίπτωση. Το πιθανότερο, οι άνθρωποι το έκαναν από άγνοια, δεν είχαν σκοπό να προσβάλλουν τον πολιτισμό μας. Ούτε που θα τους πέρασε από το μυαλό τι συμβολίζουν για μας αυτές οι πέτρες. Απλά βολεύτηκαν, έκατσαν, απίθωσαν τους ναργιλέδες και κάπνιζαν αμέριμνοι.
Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιες αθέλητες συμπεριφορές θα μπορούσαν εν δυνάμει να αποτελούν εφεξής αιτία για καθημερινές τριβές και εντάσεις στην πόλη. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν συνήθειες που δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές από την ελληνική επαρχία. Και είναι τόσο βαθιά ποτισμένοι από την κουλτούρα της χώρας προέλευσης ώστε δεν είναι εύκολο να προσαρμοστούν στα δικά μας ήθη. Οι διαφορές μας είναι χαώδεις. Απέναντί τους έχουμε προκατάληψη θρησκευτικού αλλά και πολιτισμικού τύπου. Σε ψυχολογικό επίπεδο συνιστούν για μας μια απειλή. Τα τετρακόσια χρόνια υποδούλωσης στους μωαμεθανούς Τούρκους άφησαν γερά κατάλοιπα.
Αν π.χ. η Λάρισα κατακλυζόταν ας πούμε από... . Νορβηγούς, Άγγλους, Ιάπωνες κανείς δεν θα διαμαρτυρόταν. Διότι ανήκουν κι αυτοί στο χριστιανικό μπλοκ και είναι δυτικής νοοτροπίας. Και είναι βέβαιο ότι ένας Νορβηγός θα αντιλαμβανόταν πως δεν γίνεται να κάθεσαι πάνω σε αρχαία και να καπνίζεις. Θα μου πεις ότι δεν κάνουμε κι εμείς τα ίδια και χειρότερα; Δικά μας παιδιά δεν είναι αυτά που πάνε και γράφουν συνθήματα για την ΑΕΛ ακόμη και πάνω στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αχιλλίου; Δικά μας παιδιά δεν πίνουν κάθε βράδυ μπίρες, καπνίζουν και βρωμίζουν τα πεζούλια του Αρχαίου Θεάτρου; Δικά μας… Αλλά για τα δικά μας παιδιά, πάντα υπάρχουν δικαιολογίες.
Επί πλέον όλοι εμείς εδώ, είμαστε εντελώς άμαθοι από τέτοια φαινόμενα. Δεν είναι εδώ... Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο, όπου η μετανάστευση μετρά ήδη δεκαετίες και όπου τα περιβάλλοντα είναι αυτό που λένε πολυπολιτισμικά. Εμείς είμαστε αντιρατσιστές στα λόγια. Κάνουμε πολλή προπαγάνδα στα σχολεία μας εναντίον του ρατσισμού. Στην πράξη, δεν καταφέραμε να εντάξουμε ούτε καν τους Ρομά που παραμένουν γκετοποιημένοι, σχεδόν απόβλητοι.
Φαίνεται λοιπόν ότι ξημερώνει για την κοινωνία της Λάρισας μια νέα περίοδος. Η Μέρκελ έχει «σφίξες» και θα στέλνει ήδη αρκετό κόσμο πίσω.
Ας το πάρουμε απόφαση κι ας καθορίσουμε τη στάση μας. Εμείς με ανεκτικότητα, αλλά και εκείνοι με σεβασμό προς την κοινωνία υποδοχής. Οι μουσουλμάνοι θα είναι γείτονές μας, συμπολίτες μας, τα παιδιά τους θα πάνε στα σχολειά μας, θα αρχίσουν να παίρνουν δουλειές, θα διεκδικήσουν δικαιώματα. Έτσι έγινε παντού, δεν θα είμαστε εμείς η εξαίρεση. Από το Κράτος – το σημερινό ελληνικό Κράτος- μην περιμένεις τίποτε. Όλα θα κριθούν σε επίπεδο κοινωνίας. Στην τελική καλούμαστε να διασώσουμε την ίδια μας την εικόνα και τις αξίες μας, μέχρι να βρεθεί μια ισορροπία στη διαφαινόμενη νέα κατάσταση.
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
