Τον χειμώνα του 1943-1944 φαίνεται να εκδίδονταν στον Τύρναβο και να διακινούνταν σε όλη την τότε επαρχία του τέσσερις εφημερίδες: η «Λαϊκή Δράση» της επαρχιακής επιτροπής Ε.Α.Μ. Τυρνάβου, ο «Αγώνας» του Ε.Α.Μ. επαρχίας Τυρνάβου, η «Εξόρμηση» του συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Τυρνάβου και ο «Κόκκινος Φρουρός» της περιφερειακής επιτροπής Τυρνάβου του Κ.Κ.Ε. Τα τετρασέλιδα, συνήθως, μικρών διαστάσεων φύλλα των εφημερίδων δακτυλογραφούνταν και τυπώνονταν στον Τύρναβο σε απλό πολύγραφο, που συχνά άλλαζε «στέκι», όπως το έλεγαν. Μαρτυρίες μας πληροφορούν ότι τα αντίτυπα ήταν ελάχιστα και κατόπιν αντιγράφονταν σε πολλά με το χέρι από καλλιγράφους, κυρίως μαθήτριες.
Τα κύρια άρθρα των εφημερίδων αναφέρονται κυρίως στην κατάσταση του αγωνιζόμενου λαού, στον σκληρό αγώνα των ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ., στην αμφισβητούμενη στάση και δράση του Ναπολέοντα Ζέρβα και του Ε.Δ.Ε.Σ. και στην κατοχική κυβέρνηση Ράλλη. Παράλληλα εμψυχώνουν και ενθαρρύνουν τους αναγνώστες για τη στήριξη του αγώνα μέχρι τη νίκη που προβλέπουν πως δεν θα αργήσει. Τα κύρια άρθρα της «Λαϊκής Δράσης» και του «Κόκκινου Φρουρού» είναι κείμενα δομημένα με πολύ καλή οργάνωση και έκφραση του λόγου, με λόγο απλό και ουσιαστικό, αλλά και με επίκληση στο συναίσθημα του αναγνώστη και ανήκουν σε συντάκτες καλά ενημερωμένους με αρκετά καλό επίπεδο μόρφωσης.
Η εβδομαδιαία «Λαϊκή Δράση», που άρχισε να εκδίδεται από τις 20 Νοεμβρίου 1943 και κόστιζε 500 δρχ. – οι εφημερίδες το 1940 κόστιζαν 2 δρχ. - , στο 2ο φύλλο της (1 Δεκ.) καλεί τους ανθρώπους των γραμμάτων και τους επιστήμονες να συμβάλλουν στη μόρφωση και τον εκπολιτισμό του λαού με διαλέξεις. Επαινεί τους γεωργούς της περιφέρειας Τυρνάβου που έσπειραν πολύ περισσότερα στρέμματα με σιτηρά, κάνοντας έτσι πράξη την προτροπή του ΕΑΜ: «Ούτε γωνιά γης να μη μείνει άσπαρτη από σας».Επιπλέον συγχαίρει τις γυναίκες και τους εκπαιδευτικούς του Τυρνάβου που αγωνίστηκαν για τη συγκρότηση μιας επιτροπής για την προστασία του άπορου μαθητή και ζητά από τους κατοίκους του Τυρνάβου να προσφέρουν τα μεταχειρισμένα παπούτσια, ποδιές, παλτό και σάκες, τα οποία θα επιδιορθωθούν από τεχνικά συνεργεία και θα δοθούν σε άπορα παιδιά. Η διανομή σε 120 άπορους μαθητές έγινε το απόγευμα της πρώτης μέρας των Χριστουγέννων (φύλλο 28ης Δεκ.).
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα 1943 αλλά και μετά η «Λαϊκή Δράση» κάνει έκκληση προς τον λαό της επαρχίας Τυρνάβου και ζητά από όλους να ετοιμάσουν το Δέμα του Αντάρτη με φανέλα, κασκόλ, πουλόβερ, γάντια, κάλτσες. Παράλληλα υπενθυμίζει στους οργανωμένους στο ΕΑΜ τη διαταγή το ΕΛΑΣ για απαγόρευση χαρτοπαιξίας. Στα φύλλα της εφημερίδας υπάρχουν πάντα πολεμικές ειδήσεις από το ραδιόφωνο του Λονδίνου και της Μόσχας αλλά και αρχικά ονομάτων με οικονομικές ενισχύσεις.
Η «Εξόρμηση» παρουσιάζει πλήρες ρεπορτάζ για την επιτυχημένη καλλιτεχνική βραδιά των νέων της με πάνω από 200 μέλη Ε.Π.Ο.Ν. Τυρνάβου με ένα έγχορδο μουσικό συγκρότημα το βράδυ των Χριστουγέννων και κάνει αναφορά στις επονίτικες γιορτές στη Ραψάνη και τους Γόννους. Παρουσιάζει επονίτικες δράσεις από τα γύρω χωριά και επισημαίνει ότι οι επονίτες του Τυρνάβου ζήτησαν από τον νομάρχη Λάρισας Γιάννη Γκότση τη νομιμοποίηση των εκπολιτιστικών ομίλων Τυρνάβου και τη χρηματική ενίσχυσή τους, αφού πρώτα παρουσίασαν την εκπολιτιστική κίνηση της νεολαίας Τυρνάβου, ενώ εκείνος ανταποκρίθηκε θετικά.
Στο 2ο φύλλο (23-1-1944) του «Κόκκινου Φρουρού» δημοσιεύεται ο απολογισμός της οικονομικής επιτροπής Τυρνάβου για το μήνα Δεκέμβριο με συνδρομητές και ενισχυτές του ΚΚΕ. Η επιτροπή αναφέρει ως έσοδα 9 εκατομμύρια δραχμές, 57 οκάδες σιτάρι και 30 οκάδες κουκιά. Στη συνέχεια δημοσιεύει κατάλογο με 7 έκτακτους ενισχυτές και 192 τακτικούς με ποσά από 2.000 δρχ. έως 500.000 δρχ. Τα ονόματα των ενισχυτών ποικίλουν ανάλογα με το επάγγελμα, τα παρατσούκλια ή τις καθημερινές συνήθειές τους και είναι όλα ψευδώνυμα.
Τα παραπάνω στοιχεία είναι ένα μικρό μέρος της εισήγησής μου στην ημερίδα «Ψηφίδες Ιστορίας περιοχής Τυρνάβου» της 11ης Νοεμ. 2017 και τα φύλλα των εφημερίδων ανήκουν στο αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α. και στο μουσείο Εθ. Αντ. Λάρισας που έχει κάποια αντίγραφά τους.
Του Ιωάννη Ν. Γιαννούλα
*Ο Ιωάννης Ν. Γιαννούλας είναι καθηγητής φιλόλογος στο ΓΕΛ Τυρνάβου
