Στο βάθος ο Κίσσαβος, έστελνε, λες, χαιρετισμό. Τι ευλογία, τι ομορφιά!
Το αυτοκίνητο κινείται και διασχίζει τον επαρχιακό δρόμο... Ό,τι καλύτερο μπορεί να σου τύχει αυτό το διάστημα είναι μια εκδρομή... Μια ζωογόνα φυγή στους ορίζοντες. Έξω από την πόλη δεν καθαρίζει μόνο ο ουρανός και η ατμόσφαιρα, καθαρίζει και το μυαλό.
Έργα θεών και έργα ανθρώπων. Στα τελευταία συγκαταλέγονται κτίσματα που εκτείνονται κατά μήκους του δρόμου. Προσπερνώ εγκαταλελειμμένα εργοστάσια και βιοτεχνίες, με μουχλιασμένους τοίχους, σκουριασμένες περιφράξεις και με κατεστραμμένες τις πινακίδες της φίρμας του εργοστασίου. Κάποτε σ’ αυτά έρχονταν λεωφορεία και αποβίβαζαν μυρμηγκιές εργατών και εργατριών... Κλωστοϋφαντουργοί γεροί... Καλοί τεχνίτες, έμπειροι. Εκατοντάδες οικογένειες έτρωγαν ψωμί κει μέσα, εκατοντάδες ψυχές κατέθεταν για δεκαετίες ιδρώτα, κόπο, αγωνίες μα και προσδοκίες. Από κοντά, κλειστά κέντρα διασκέδασης, παρατημένες μάντρες οικοδομικών υλικών, αλλά και πολυτελή κτίρια που κάποτε στέγαζαν αντιπροσωπείες ακριβών αυτοκινήτων.
Δεν κάνει πια σε κανέναν εντύπωση όλο αυτό το ρημαδιό έξω από την πόλη. Μετά από τόσα χρόνια κρίσης η αρχική έκπληξη και οργή έχει ξεπεραστεί, είμαστε κιόλας σε μια φάση αποδοχής. Οπότε μάλλον χαμογελάς, πικρά είν’ αλήθεια, όταν πέφτει το μάτι σου σε ένα ακόμη εγκαταλελειμμένο κτίριο που στέκεται εκεί και «τρολάρει» τα υπόλοιπα με τη μισοσβησμένη και σπασμένη πλαστική πινακίδα του:
- «Night club Ο Παράδεισος»
Είναι και πρόσφατες οι δηλώσεις του Ντάισελμπλουμ για «τα μπαρ, τα ποτά και τα ξενύχτια» των νοτίων, οπότε ο συνειρμός είναι αναπόφευκτος.
Βέβαια τι αξία έχει τι λέει ο κάθε βόρειος λεχρίτης που σε λίγους μήνες δεν θα τον θυμάται πια κανείς; Τον Ντάισελμπλουμ περιμέναμε να μας πει τι συνέβη στη χώρα μας;
Η ιστορία – των ανά την Ελλάδα «Παράδεισων» είναι γνωστή. Αλήθεια είναι ότι φύτρωσαν παντού σ’ όλη τη χώρα από «ευκαιριατζήδες». Αλήθεια είναι ότι για κάποιο διάστημα φιλοξένησαν καραβιές από άμοιρες γυναίκες πρώην ανατολικών χωρών που βρέθηκαν σε ανάγκη και που υπέστησαν εκεί τα πάνδεινα. Αλήθεια είναι ότι αντροπαρέες της επαρχίας κατέθεσαν σ’ αυτούς τους ναούς της Αφροδίτης κάμποσα εισοδήματα για να διασκεδάσουν –υποτίθεται- την πλήξη και την ανία μιας επαρχίας που απέκτησε μέσα από την τηλεόραση συνήθειες και «γούστα» αστικά, πρωτευουσιάνικα.
Ακόμη πιο αλήθεια όμως είναι ότι το πολύ χρήμα δεν το έφαγαν όλοι αυτοί οι απλοϊκοί εν τέλει επαρχιώτες. Αλλά τα μεγάλα «σαγόνια» του αθηναϊκού κέντρου, με τις μεγάλες μπίζνες (και τις μεγάλες μίζες) στα εξοπλιστικά, στα φάρμακα και τα νοσοκομεία, στα μεγάλα έργα. Εργολάβοι, μεσάζοντες, προμηθευτές, κυβερνητικοί «παράγοντες», όλος αυτός ο παρασιτικός εσμός - που συχνά είχε πάρε – δώσε και έκανε δουλειές με τους Ντάισελμπλουμ του Βορρά- ήταν τα κοράκια που «έπεσαν» στο ψητό. Οι υπόλοιποι, έγλειψαν απλώς τα κόκαλα.
Ποσώς μας νοιάζει τι πιστεύει ο Ντάισελμπλουμ. Το πρόβλημα είναι ποια εικόνα έχει για μας ακόμη και σήμερα ο Ευρωπαϊκός Βορράς με τον οποίο πρέπει να συνυπάρξουμε και από τον οποίο προσδοκάμε, σ’ αυτήν τη φάση της ιστορίας, οικονομική βοήθεια. Το πρόβλημα είναι ότι γίνονται εκεί πιστευτές οι γενικεύσεις και οι ανοησίες τού κάθε βλάκα που βρέθηκε να έχει αξίωμα και όχι η εικόνα της πραγματικής Ελλάδας. Γιατί άλλη ήταν η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό για πολλά χρόνια.
Ήταν η Ελλάδα των νησιών... Των λευκών σπιτιών που πνίγονται στον ασβέστη για να ξεχωρίζουν από την πέτρα του ξερότοπου. Ήταν η Ελλάδα της ναυτοσύνης, των εφοπλιστών και των άξιων ναυτικών που κυριαρχούσαν στις πιο απόμακρες θάλασσες.
Ελλάδα ήταν –όπως τη φιλοτέχνησαν ξένοι λογοτέχνες- η Ελλάδα των αγαθών χωριατών, των φιλόξενων και φιλόπονων κατοίκων της επαρχίας που καλλιεργούσαν τη γη, συνεχιστές των ομηρικών Ελλήνων με καρτερία και επιμονή.
- Oh la Grèce... Quel pays... Le pays des dieux et del’ étééternel* μου είχε πει κάποτε ένας απλός ταξιτζής στο Παρίσι όταν συστήθηκα ως Έλληνας. Κι ένιωσα περηφάνια ως γέννημα αυτού του πολιτισμού.
Η Ελλάδα των αρχαίων φιλοσόφων, των μαραθωνομάχων, των Παλαιολόγων, του Ζορμπά, του Ωνάση, της Μαρίας Κάλλας, της Μελίνας και του Χατζιδάκι έγινε τώρα η Ελλάδα των άσωτων και τεμπέληδων που ξενυχτούν στα μπαρ. Όσο κι αν είναι άδικο, δυστυχώς η εικόνα αυτή πάει να εμπεδωθεί..
Και οι εικόνες δεν αλλάζουν απ’ τη μια στιγμή στην άλλη. Για να επανέλθουν χρειάζεται χρόνος πολύς και κόπος.
Χρειάζεται η επαναφορά της χώρας στις παλιές παραδοσιακές της αξίες...
Το αυτοκίνητο συνέχιζε. Προσπερνούσα χωριά που άλλοτε ήταν πολύβουες κυψέλες ανθρώπων και που τώρα σε τρόμαζαν από την ερημιά τους. Προσπερνούσα χωράφια χέρσα, και περιβόλια από ελιές παραιτημένα. Και στις πλαγιές, δεν έβλεπα πια λευκές χαρακιές από κοπάδια αρνιών που έβοσκαν άλλοτε...
Την ίδια στιγμή, από ένα τηλεφώνημα στο κινητό, ένας φίλος μου έδινε την αντιδιαμετρικά αντίθετη εικόνα της ελληνικής κοινωνίας ανήμερα της 25ης του Μάρτη:
- Έλα πού είσαι; Θα βγεις; Έπιασα τραπέζι... Ναι χαμός γίνεται... Όλη η πόλη είναι έξω...
Και τότε το τοπίο, τα βουνά και τα χωράφια, μου φάνηκαν ακόμη πιο μοναχικά, ακόμη πιο σκοτεινά κι ας λιάζονταν στο φως της πρόωρα ελθούσης πικρής άνοιξης.
Η Ελλάδα μοιάζει με τρένο που έχει ξεφύγει από τις ράγες του. Δίχως επιβάτες, δίχως μηχανοδηγό, προς μια άγνωστη κατεύθυνση... Το τέρμα δεν το ξέρει πια κανείς. Το μόνο που εύχεσαι είναι να ισχύσει ο αρχαίος κανόνας του από μηχανής Θεού... Που θα μας λυπηθεί και θα επαναφέρει για άλλη μια φορά το ποτάμι στην αρχαία κοίτη του...
Ξανασυνάντησα κι άλλες κουτσουπιές, κι άλλη άνοιξη πιο κάτω... Ροζ, βαθύ ροζ πινελιές στο πράσινο τοπίο, που έμοιαζε με στολισμένο Επιτάφιο. Ευχήθηκα να έρθει σύντομα η Ανάσταση...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
(*Ω η Ελλάδα... Τι χώρα! Η χώρα των Θεών και του αιώνιου καλοκαιριού...)
