Προβλήματα όπως η μετανάστευση, το περιβάλλον, η τρομοκρατία κι ο παγκόσμιος οικονομικός ανταγωνισμός, είναι προβλήματα που κανένα Ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να λύσει από μόνο του. Μέχρι σήμερα, η Ε.Ε. λειτουργεί ως μια χαλαρή ένωση εθνικών κρατών, όπου απαιτείται σε όλα τα ζητήματα ομοφωνία και συντονισμός υπηρεσιών 28 (τώρα 27) διαφορετικών κρατών. Δεν μπορείς όμως να έχεις σοβαρή μεταναστευτική πολιτική, όταν κάθε χώρα ζητά εξαιρέσεις για τον εαυτό της. Όταν δεν έχεις κοινή ακτοφυλακή και κοινή φύλαξη συνόρων. Δεν μπορείς να έχεις κοινή εξωτερική πολιτική και διπλωματία, χωρίς να έχεις κοινό στρατό. Παρότι αθροιστικά η Ευρώπη διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του κόσμου, κανείς – ούτε καν η Τουρκία – δεν την παίρνει στα σοβαρά, ακριβώς εξαιτίας του κατακερματισμού της. Τόσο κατά την Ουκρανική κρίση όσο και σ τη Συρία - ακόμα δε κι όταν η φωτιά έκαιγε στα Βαλκάνια, στις παρυφές δηλαδή του δικού της εδάφους - η Ε.Ε. στάθηκε ανήμπορη να υποστηρίξει τα στενά δικά της συμφέροντα, λειτουργώντας μόνο ως ουρά του «μεγάλου αδερφού». Στη μάχη κατά της τρομοκρατίας, το ίδιο πρόβλημα: είναι πλέον γνωστό πως όλοι οι τρομοκράτες, που έδρασαν σε ευρωπαϊκό έδαφος, είτε είχαν ήδη συλληφθεί είτε βρίσκονταν υπό παρακολούθηση από κάποια ευρωπαϊκή χώρα, διαφορετική όμως από αυτήν που τελικά χτύπησαν. Είναι λογικό να μην μπορείς να αποφύγεις το χτύπημα, όταν πρέπει να συνεννοηθούν 28 υπουργεία εσωτερικών, 28 αστυνομίες και 28 μυστικές υπηρεσίες, που συχνά μάλιστα είναι καχύποπτες η μία προς την άλλη. Ούτε στην οικονομία μπορεί να γίνει έτσι δουλειά! Χωρίς ουσιαστική ενοποίηση της τραπεζικής αγοράς, χωρίς ενιαίους εργασιακούς κανόνες και χωρίς καθολική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει ανταγωνιστική. Φανταστείτε να λειτουργούσε η Ελλάδα με ένα σύστημα, όπου ο αριθμός των υπουργών θα καθορίζεται από τον αριθμό των Νομών της χώρας. Και όπου ο κάθε νομός, θα εκλέγει έναν υπουργό! Έναν η Λάρισα, έναν η Κατερίνη, έναν ο Βόλος… Είναι προφανές ότι τέτοιο σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Κι όμως έτσι λειτουργεί σήμερα ο Ευρωπαϊκός θεσμός των Επιτρόπων, εξαιτίας του βαθέως εθνικισμού που για αιώνες μας ταλαιπωρεί και στάθηκε εμπόδιο, τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην ίδια την ειρήνη.
Είναι νομίζω σαφές, ότι η πλήρης Ευρωπαϊκή ενοποίηση θα μας βοηθήσει όλους (και ιδιαίτερα τους πιο μικρούς), τόσο σε διπλωματικό όσο και οικονομικό επίπεδο. Ζούμε στην εποχή των γιγάντων (ΗΠΑ, Ινδία, Κίνα: όλες πολυεθνικές αυτοκρατορίες) και δεν θα επιβιώσουμε αν κι εμείς δεν συνεταιριστούμε. Υπάρχει όμως κάτι που κρατάει πίσω τους Ευρωπαίους: ο φόβος της δήθεν απώλειας της Εθνικής τους Ταυτότητας! Ας δούμε καταρχάς λίγο την ιστορία, για να περιγράψουμε στη συνέχεια πως θα μπορούσε να λειτουργήσει μια τέτοια Ένωση. Τόσο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία όσο και το Βυζάντιο, ήταν πολυεθνικές κρατικές οντότητες, με υπηκόους που πίστευαν σε διαφορετικούς θεούς, είχαν διαφορετικά έθιμα και συχνά μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες. Στο πλαίσιο αυτό, ο ελληνισμός και η ελληνική εθνική ταυτότητα, όχι μόνο δεν υποβαθμίστηκαν αλλά διαδόθηκαν περαιτέρω! Οι ελληνικές τέχνες έφτασαν χάριν της Ρώμης, σε περιοχές όπου ποτέ δεν θα έφταναν διαφορετικά. Ως πρώτο συμπέρασμα λοιπόν κρατάμε πως, όταν είσαι φορέας ενός πολιτισμού που έχει πράγματα να πει, όχι μόνο δεν πρέπει να φοβάσαι τη συμβίωση με άλλους λαούς αλλά αντίθετα να την επιδιώκεις! Επιπλέον, αυτά που σήμερα ονομάζουμε εθνικά-κράτη, μόνο τέτοια δεν είναι! Στο Βέλγιο κατοικούν Φλαμανδοί και Βαλόνοι, διαφορετικής εθνικής προέλευσης και διαφορετικής γλώσσας! Τα Καταλανικά είναι επίσης διαφορετική γλώσσα από τα Καστιλιάνικα. Καταλανοί και Βάσκοι ζητούν για χρόνια την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία. Το ίδιο και αρκετοί Κορσικανοί από τη Γαλλία, που έχει ενσωματώσει επίσης τους κάτοικους της Βρεττάνης, τους Οξυτανούς, τους Αλσατούς, τους Νορμανδούς – όλοι διαφορετικής εθνικής προέλευσης μεταξύ τους και σίγουρα διαφορετικοί από τους Μασσαλούς στη Μεσόγειο. Ομοίως στη Βόρεια Ιταλία, με τους Λομβαρδούς να έχουν μικρή μόνο σχέση π.χ. με τους Σικελούς. Ομοίως στο Η.Β., όπου Ουαλλοί και Σκωτσέζοι ζουν για αιώνες κάτω από το Αγγλικό στέμμα. Κι όλοι αυτοί (Σκωτσέζοι, Ουαλοί, Καταλανοί κ.α.) τάσσονται ΥΠΕΡ της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ακριβώς επειδή η Ε.Ε. αποδεικνύεται ο καλύτερος εγγυητής των εθνικών ιδιαιτεροτήτων!
Ας αναλογιστούμε ένα ομόσπονδο κράτος, για να δούμε πως λειτουργεί. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, κάθε Πολιτεία (βλ. ευρωπαϊκή χώρα) έχει τη δική της νομοθεσία, για θέματα που αφορούν στην καθημερινότητα. Αλλού η θανατική καταδίκη επιτρέπεται, αλλού όχι. Αλλού επιτρέπεται η δημόσια οπλοφορία, αλλού έχει πολλούς περιορισμούς. Αλλού επιτρέπονται οι αμβλώσεις, αλλού απαγορεύονται. Ομοίως, σε μια ομόσπονδη Ευρώπη, θα διατηρηθεί η δυνατότητα να νομοθετείς για τα του οίκου σου! Αυτό που θα αλλάξει, είναι η δημιουργία μιας πραγματικά ομοσπονδιακής κυβέρνησης, που θα εκλέγεται άμεσα και πιθανότατα θα αποτελείται από ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων, ικανή να δρα αποφασιστικά για τα «γενικά» και τα «μεγάλα»…! Το λάθος της σημερινής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών είναι ότι ασχολήθηκε υπερβολικά πολύ με τα μικρά – μέχρι το αν θα τρώμε κοκορέτσι – και υπερβολικά λίγο με τα μεγάλα – την πάταξη της ανεργίας ή τους κανόνες μετανάστευσης. Η πλήρης ενοποίηση είναι όμως ο μοναδικός τρόπος επιβίωσης της Ε.Ε., αν θέλει να διατηρήσει το υψηλό επίπεδο κοινωνικού κράτους και τη θέση της στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Διαφορετικά, θα καταλήξει ένας υπέργηρος και δευτερεύον παίκτης, ανήμπορος να επηρεάσει τις παγκόσμιες εξελίξεις.
* Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μέλος της ΔΕ της ΔΡΑΣΗΣ
