Από τον Δημήτρη Δραγανιδάκη
Η μάχη της Κρήτης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς στην ιστορία του B Παγκόσμιου πολέμου. Αποτέλεσε ένα σπουδαίο πολεμικό γεγονός και κράτησε 11 μέρες από τις 20 έως τις 31 Μαΐου του 1941. Σκοπός της κατάληψης της Κρήτης από τους Γερμανούς ήταν η χρησιμοποίηση της νήσου σαν αεροπορική βάση εναντίον της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο με στόχο να εξασφαλιστούν τα νοτιοανατολικά νώτα των Γερμανών ενόψει της μεγάλης «Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα» και να εφορμήσουν στη συνέχεια από εκεί στη βόρεια Αφρική, με εφαλτήριο την Κρήτη.
Το σχέδιο για την κατάληψη της Κρήτης ήταν ένα προχωρημένο για την εποχή σχέδιο καθώς στηρίζονταν στην χρησιμοποίηση αλεξιπτωτιστών, ενός επίλεκτου σώματος, σαν πρώτη δύναμη κρούσης. Εκπονήθηκε από το διοικητή της 7ης Γερμανικής μεραρχίας αλεξιπτωτιστών στρατηγό Kurt Studend. Η απόφαση για την κατάληψη της Κρήτης λήφθηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες ημέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, και έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής».
Η επιχείρηση της κατάληψης ξεκίνησε το πρωί της 20ης Μαΐου 1941 με ανελέητο βομβαρδισμό και αμέσως τα πρώτα κύματα των επίλεκτων γερμανικών τμημάτων αρχίζουν να πέφτουν κατά χιλιάδες. Η βασική επιδίωξη των επιτιθέμενων ήταν η κατάληψη των αεροδρομίων του νησιού και η δημιουργία προγεφυρωμάτων για την μεταφορά μεγαλύτερου όγκου στρατευμάτων και εξοπλισμού.
Στους Γερμανούς εισβολείς εκτός από τις Ελληνικές και συμμαχικές στρατιωτικές δυνάμεις (Βρετανοί, Νεοζηλανδοί, Αυστραλοί) αντιστάθηκαν με ότι μέσο διέθεταν, οι κάτοικοι της Κρήτης. Οι κρητικοί, από την πρώτη στιγμή που φάνηκε ο πρώτος Γερμανός αλεξιπτωτιστής, χωρίς να υπάρχει κανένα οργανωμένο σχέδιο και σχεδόν άοπλοι, αυθόρμητα, όπως έκαναν για αιώνες απέναντι στον οποιοδήποτε κατακτητή, ξεκινούν μια πεισματική άμυνα. Η μάχη διεξάγεται σώμα με σώμα. Άμυνα παλλαϊκή, και δημιουργούν έπος! Αυτή η αντίσταση των κατοίκων είναι από μόνη της ξεχωριστή για τα στρατιωτικά δεδομένα και μπορεί να συγκριθεί μόνο με την εποποιία του Στάλινγκραντ. Οι Κρητικοί αντιστάθηκαν ηρωικά και οι απώλειες των Γερμανών στην επιχείρηση των 11 ημερών ήταν περισσότερες από ολόκληρη την επιχείρηση στη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Η Μάχη της Κρήτης αντέστρεψε τη χρονολογική σειρά των σχεδίων του Γερμανικού επιτελείου. Καθυστέρησε την επίθεση κατά της Ρωσίας, επιφέροντας ριζική μεταβολή στις εκστρατείες και στην πορεία όλου του πολέμου. Η 7η επίλεκτη αερομεταφερόμενη Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών του Γ΄ Ράιχ στο μέλλον δεν θα παίξει πια κανένα ουσιαστικό ρόλο, ούτε θα επιχειρηθεί παρόμοια επιχείρηση κατά την διάρκεια του πολέμου από τους Γερμανούς.
Το έπος της Μάχης της Κρήτης το έγραψε η ψυχή του κάθε απλού Κρητικού. Οι ηρωικοί υπερασπιστές του νησιού έδωσαν στον εισβολέα απάντηση, ανάλογη με εκείνη του Λεωνίδα. Για το λόγο αυτό οι βαρβαρότητες εναντίον του άμαχου πληθυσμού, με συλλήψεις, ομαδικές εκτελέσεις, και με στρατόπεδα συγκέντρωσης, άρχισαν ως αντίποινα αμέσως με την Γερμανική κατοχή της νήσου. Πρώτο θύμα η Κάνδανος (1 Ιουνίου 1941), ύστερα τα Ανώγεια, η Βιάννος κ.α. Το τίμημα σε αίμα που πλήρωσε η Κρήτη από την εισβολή και κατοχή των Γερμανών είναι 6.593 άνδρες, 1.113 γυναίκες και 869 παιδιά. Φονευθέντες και αγνοούμενοι των συμμάχων είναι 1751.
Μετά το τέλος του πολέμου ο Γερμανός συγγραφέας Έρχαρτ Κέστνερ έκανε την εξής εξομολόγηση. «Στα 1952 πήγα για πρώτη φορά μετά το πόλεμο, στην Κρήτη. Ένα σούρουπο, καθώς ο ήλιος βασίλευε, πλησίασα το γερμανικό νεκροταφείο, έρημο με μόνο σύντροφο τις τελευταίες ηλιαχτίδες. Έκανα όμως λάθος. Υπήρχε εκεί και μια ζωντανή ψυχή, ήταν μια μαυροφορεμένη γυναίκα. Με μεγάλη μου έκπληξη την είδα ν’ ανάβει κεριά στους τάφους των Γερμανών νεκρών του πολέμου και να πηγαίνει μεθοδικά από μνήμα σε μνήμα. Την πλησίασα και τη ρώτησα. Είστε από εδώ; Μάλιστα. Και τότε γιατί το κάνετε αυτό; Οι άνθρωποι αυτοί σκότωσαν τους Κρητικούς». Παιδί μου, απαντά η γυναίκα. από τη προφορά σου φαίνεσαι ξένος και δεν θα γνωρίζεις τι συνέβη εδώ στα 41 με 44. Ο άντρας μου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης κι έμεινα με το μονάκριβο γιο μου. Μου τον πήραν οι Γερμανοί όμηρο στα 1943 και πέθανε σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως, στο Σαξενχάουζεν. Δεν ξέρω πού είναι θαμμένο το παιδί μου. Ξέρω όμως πως όλα τούτα ήταν τα παιδιά μιας κάποιας μάνας, σαν κι εμένα. Και ανάβω στη μνήμη τους, επειδή οι μάνες τους δεν μπορούν να ‘ρθουν εδώ κάτω. Σίγουρα μια άλλη μάνα θα ανάβει το καντήλι στη μνήμη του γιού μου».
Και γράφει ο Κέστνερ: «Αυτή η απάντηση, μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να δοθεί».
