Κύριε Διευθυντά
Σε απάντηση του κ. Σαϊτη της από 13-4-2016 επί προσωπικού επιστολής του στην Ελευθερία απαντώ όσο κατά το δυνατόν συνοπτικά. Αναφέρεται ότι «η ομάδα του Καπετάνιου έφτασε από τα Φάρσαλα στην Καλλιπεύκη για να τρομοκρατήσει παλιούς αντάρτες χωρίς μέχρι τότε να γίνει καμία παράνομη ενέργεια από αυτούς». Τότε προέβη σε διάφορες έκνομες πράξεις οπότε οι αντάρτες οργανώθηκαν, έστησαν ενέδρα σε διάβαση του Πηνειού, σκότωσαν πολλούς κ.λπ. Κατόπιν η ομάδα επέστρεψε και ως αντίποινα εκτέλεσε περί τα 30 άτομα στην περιοχή. Με λίγα λόγια λέει «όλα ήταν ήσυχα και ωραία», ήρθε ο Σούρλας, «έκαψε, και έσφαξε χωρίς λόγους και αφορμές». Με ρωτάει μάλιστα εάν έχω ακούσει… Τον διαβεβαιώνω λοιπόν ότι και έχω ακούσει αλλά και έχω διαβάσει σχετικά. Απέκρυψε γεγονότα είτε επί σκοπού είτε εξαγνοίας. Πριν από όλα αυτά κ. Σαϊτη είχαν προηγηθεί άλλα γεγονότα και άλλοι νεκροί. Συγκεκριμένα Ιούλιο του 1946.
Ισχυρίζεστε ότι «οι αντάρτες δεν είχαν μέχρι τότε προβεί σε καμία παράνομη ενέργεια». Στις 30-03-1946 ένοπλοι Κομμουνιστές επιτέθηκαν στο Σ.Χ. Λιτόχωρου ψηφίζοντας με σφαίρες και όχι με ψηφοδέλτια – οι κατά τα άλλα δημοκράτες – στις επικείμενες εκλογές. Σκότωσαν 6 χωροφύλακες, 2 στρατιώτες και μία γυναίκα. Στο Ν.Λάρισας ο Ιούλιος του 1946 ήταν ένας κυριολεκτικά «φλεγόμενος» μήνας. Οι απέχοντες από «παράνομες ενέργειες αντάρτες» είχαν κάνει - μεταξύ άλλων – στην περιοχή μας (μόνο) τις εξής «νομιμόφρονες» και φιλειρηνικότατες δραστηριότητες. Στις 7-7-1946 50 από αυτούς επιτέθηκαν στο σταθμό χωροφυλακής (Σ.Χ.) Βουλγαρινής (Έλαφος) Λάρισας. Στις 11-7-1946 έξωθεν του Συκουρίου φόνευσαν τον Σταθμάρχη (Σ.Χ.) του χωριού Θεοδωρόπουλο και τον αγροφύλακα Παραθύρα Παναγιώτη. Στις 12-7-1946 10 από αυτούς συγκρούστηκαν στη Σκήτη Αγιάς με μικτό απόσπασμα που τους καταδίωξε και απελευθέρωσε από τα χέρια τους, δύο βιαίως απαχθέντες πολίτες. Στις 13-7-1946 200 από αυτούς επιτέθηκαν στον Σ.Χ. Καρυάς Ελασσόνας όπου πήραν αιχμαλώτους και έκαψαν ζωντανούς εντός του Σ.Χ. τον Αθανασόπουλο Αθανάσιο. Στις 15-7-1946 150 από αυτούς χτύπησαν τον Σ.Χ. Καλλιπεύκης, σκότωσαν, έκαψαν ζωντανούς εντός του Σ.Χ. όσους δεν βγήκαν και όσους έπιασαν αιχμαλώτους τους βρήκαν αργότερα οι συνάδερφοι τους κατακρεουργημένους στην περιοχή του Άνω Ολύμπου. Στις 14-7-1946 150 από αυτούς με βαρύ οπλισμό επιτέθηκαν στον Σ.Χ. Βερδικούσιας όπου σκότωσαν αδιακρίτως ενόπλους και αόπλους. Μεταξύ αυτών τους ιδιώτες Μίχα, Αγροδήμο και Παλιούρα. Έκαψαν το σπίτι του προέδρου της Κοινότητας και λεηλάτησαν τα σπίτια αντιθέτων τους. Στις 18-7-1946 80 από αυτούς στη γέφυρα Γόννων Λαρίσης χτύπησαν μικτό απόσπασμα. Ταυτόχρονα άλλη δύναμη τους επιτέθηκε στον Σ.Χ. Γόννων και τον πυρπόλησε. Στις 19-7-1946 50 από αυτούς κατέλαβαν τον Σ.Χ. Ραψάνης, έπιασαν αιχμαλώτους και λεηλάτησαν δημόσια περιουσία. Στις 22-7-1946 στη Μονή Τσούμα (Μ. Ελευθεροχώρι) πολυμελής ομάδα από αυτούς συγκρούστηκε με μικτό απόσπασμα και επειδή είχαν στην αποθήκη της Μονής πυρομαχικά, κατά την ανατίναξη της καταστράφηκαν οικήματα και σκοτώθηκε ο στρατιώτης Λάζαρος Κούρτης. Στις 24-7-1946 στη θέση Παλαιόκαστρο Αγιάς έστησαν ενέδρα σε στρατιωτικό όχημα της 42ης Ταξιαρχίας, σκότωσαν 7 στρατιώτες και τον εκ Μάνης παρασημοφορημένο Λοχαγό Πυροβολικού Κυριακόγγονα Δημήτριο. Στις 31-7-1946 σε ενέδρα 50 από αυτούς εξόντωσαν τη φρουρά του Σ.Χ. Αργυροπουλίου Τυρνάβου. Σκότωσαν 2 χωροφύλακες και 3 αθώους πολίτες. Κακοποίησαν πολιτικούς τους αντιπάλους, λήστεψαν περιουσίες και πυρπόλησαν τις οικίες των αντίθετων τους. Αυτά ο κ Χ. Σαϊτης επιμελώς δεν τα αναφέρει για τους «ήσυχους» κατά τα άλλα αντάρτες… Για τα ανωτέρω περιστατικά και άλλων που είχαν προηγηθεί τον Ιούνιο το Β΄Σώμα Στρατού (με έδρα Λάρισα) προέβει σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με τμήματα της 42ης Ταξιαρχίας από 19-7-1946 έως 21-8-1946. Οι επιχειρήσεις ήταν οι «ΖΕΥΣ» και «΄ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» με άξονα ενεργειών Τύρναβος-Ροδιά-Μακρυχώρι-Γόννοι-Ραψάνη. Στα πλαίσια αυτά ζητήθηκε η συνδρομή του Σούρλα σε μικτά αποσπάσματα Στρατού και Χωροφυλακής. Διοικούνταν μάλιστα από Αξιωματικούς της τοπικής Χωροφυλακής και συγκεκριμένα από τον Μοίραρχο Χρήστο Χρήστου και τον Ανθυπασπιστή Λιάτσο Βασίλειο. Μετά την καταστροφή του Σ.Χ. Καλλιπεύκης κινήθηκαν κατόπιν διαταγών στην περιοχή. Ρώτησαν κάποιους από το Μακρυχώρι αν υπάρχουν αντάρτες στην περιοχή και έλαβαν παραπλανητικές (επί σκοπού) αρνητικές πληροφορίες. Κατά τη διέλευση του Πηνειού έπεσαν σε ενέδρα «ήσυχων ανταρτών» και αποτελούντες πανεύκολο στόχο (καθότι εντελώς ακάλυπτοι σε υδάτινο πέρασμα) υπέστησαν απώλειες. Έγινε όμως και μια κτηνωδία που ο κ. Σαϊτης (μάλλον) δεν την γνωρίζει. Υπήρξαν 4 τραυματίες της ομάδος που κατέφυγαν στους Γόννους όπου τους έκρυψε μια συγγενής τους. Το βράδυ έφυγαν πιθανόν φοβούμενοι κατάδοση στους αντάρτες. Έξω από το Μακρυχώρι περικυκλώθηκαν από κάποιους φανατισμένους κομμουνιστές κατοίκους και μη. Ανήμποροι να ξεφύγουν φονεύθησαν διά λιθοβολισμού. Τους έσπασαν τα κρανία και τα οστά. Μέσα στο σκοτάδι ξέφυγε ένας, αυτόν τον έκρυψε ένας βοσκός και τον μετέφερε σε φυλάκιο της Αεροπορίας. Έδωσε αναφορά αλλά εξέπνευσε στο Νοσοκομείο. Αυτά και άλλα που δεν αναφέρω λόγω χώρου προηγήθηκαν των γεγονότων του Μακρυχωρίου που αναφέρει ο κ. Σαϊτης τα οποία πάντως πρέπει να διασταυρωθούν ως προς τις λεπτομέρειες τους. Το ίδιο ας πράξει όποιος επιθυμεί και για τα στοιχεία που παραθέτω κατόπιν σχολαστικής μου έρευνας σήμερακαι να μην συκοφαντεί «ελαφρά τη καρδία» ένεκα προσωπικού πόνου τον οποίο και απολύτως σέβομαι. Όσον αφορά για το ηθικό δικαίωμα μου να υπερασπίζομαι την ιστορία της οικογένειας και της Πατρίδος μου αυτό αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα μου και γίνεται παράλληλα με την αταλάντευτη υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας και μόνο.
Πηγές: Τοπικός τύπος και μαρτυρίες της εποχής, ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΟΥΡΛΑΣ Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (Εκδόσεις Πελασγός, 2016), «Στο δεύτερο πλατάνι», Δημ. Β. Παλιούρα, (Γεγονότα Βερδικούσιας, Εκδόσεις Ερωδιός, 2003), Δράσις της Χωροφυλακής, 1941-1950, (Α΄ Έκδοση, Αθήναι, 1962), (Β΄ Έκδοση, Πελασγός, 2013), Αρχεία Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού (Δ.Ι.Σ.), ΔΙΣ/Φάκελος 1230/Α/1, ΔΙΣ/Φάκελος 1102/Α/1, ΔΙΣ/Φάκελος 1320/Α/1, ΔΙΣ/Φάκελος 1102/Α/2.
Στυλιανός Παν. Σούρλας
δικηγόρος
πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
MscΙατρικής Α.Π.Θ.
