Επιμέλεια: Αποστόλης Ζώης
Απαντήσεις στο ερώτημα «γιατί η ενασχόληση με την άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για τον σύγχρονο άνθρωπο» δίνει, με αφορμή τον 9ο Διεθνή Ημιμαραθώνιο Δρόμο «Θανάσης Σταμόπουλος» ο κ. Δημήτριος Ελ. Σούλας καθηγητής του ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Παροπλισμός…
Η τεχνολογική επανάσταση, σημειώνει ο κ. Σούλας, οδήγησε τον σύγχρονο άνθρωπο σ' ένα επικίνδυνο "κινητικό παροπλισμό", με απρόβλεπτες συνέπειες για τη μελλοντική του σωματική και ψυχοπνευματική ισορροπία. Συνέπειες, προσθέτει, οι οποίες ίσως διαχρονικά οδηγήσουν σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες και πιο συγκεκριμένα σε βιολογικές μεταβολές και φθορές, σαν αυτές, όπου ο ανώνυμος φιλόσοφος εμφαντικά και με σκωπτικό πνεύμα, (στηριζόμενος στις αρχές της βιολογίας- αρχές της εξέλιξης), φαντάζεται τον άνθρωπο του μέλλοντος μ' ένα τεράστιο κεφάλι (αριθμομνήμονας-υπέρμετρη ανάπτυξη των εγκεφαλικών λειτουργιών )και μ' ένα σώμα ατροφικό, όπου ο κορμός και τα άκρα θα έχουν την ίδια διάμετρο, ως αποτέλεσμα της κινητικής του απραξίας.
Οι λόγοι
Μπροστά λοιπόν σ' αυτόν τον επερχόμενο βιολογικό μαρασμό, η ανάγκη για σωματική άσκηση έχει γίνει πλέον πιεστική και επιτακτική για τους πιο κάτω λόγους, σημειώνει ο κ. Σούλας:
1. Όπως προαναφέρθηκε, η καθημερινή υποκινητικότητα στην οποία επέβαλλε τον άνθρωπο ο σύγχρονος τρόπος ζωής τον οδηγεί με μαθητική ακρίβεια σε έναν πιο γρήγορο βιολογικό εκφυλισμό, αφού είναι επιστημονικά διαπιστωμένο ότι οι ανθρώπινες λειτουργίες στο σύνολό τους και ιδιαίτερα όσες εμπλέκονται στην πρόσληψη, μεταφορά και αξιοποίηση του οξυγόνου (Ο2), μετά το 25ο έτος της ηλικίας παρουσιάζουν τάσεις εκφυλισμού με ένα ρυθμό 0,6% περίπου για κάθε χρόνο που περνάει.
Στα εκφυλιστικά φαινόμενα συγκαταλέγεται και η ατροφία του μυϊκού συστήματος, το οποίο αποτελεί το 40% του σωματικού μας βάρους. Το μυϊκό σύστημα δεχόμενο καθημερινά υποτονικά κινητικά ερεθίσματα πέφτει σε αδράνεια. Η έλλειψη κινητικών ερεθισμάτων προκαλεί στο συγκεκριμένο σύστημα ατροφίες με λειτουργικές μεταβολές και αυξανόμενες μυϊκές αδυναμίες(π.χ. η κακή λειτουργία των μυών του κορμού ευθύνεται συχνά για τις λανθασμένες στάσεις του σώματος που με τη σειρά τους οδηγούν σε εκφυλιστικές επιδράσεις τη σπονδυλική στήλη).
2. Κατά την έντονη σωματική προσπάθεια, όλα τα συστήματα της ανθρώπινης μηχανής συμπαρασύρονται σε μια καταπληκτική και πληθωρική κινητοποίηση, φτάνοντας στα ανώτατα όρια της προσαρμογής τους.
3.Οι πνεύμονες, στην κατάσταση της ηρεμίας, αναπνέουν περίπου 6 λίτρα αέρα το λεπτό, ενώ σε μια έντονη προσπάθεια μπορούν να εικοσιπενταπλασιάσουν την απόδοσή τους, ξεπερνώντας τα 150 λίτρα.
4. Η καρδιά μπορεί να οκταπλασιάσει τον όγκο αίματος που εκτοξεύει κάθε λεπτό στους διάφορους ιστούς και οι καρδιακοί παλμοί μπορούν να φτάσουν σε υψηλά αριθμητικά επίπεδα, ενώ στην ηρεμία κυμαίνονται γύρω στους 70 ανά λεπτό.
5.Με την άσκηση, αυξάνεται η συσταλτικότητα του μυοκαρδίου και έτσι το αίμα ρέει με μεγαλύτερη ορμή στα αιμοφόρα αγγεία κάνοντας 9 γύρους του σώματος στο λεπτό, ενώ στην ηρεμία 1. Αποτέλεσμα όλων αυτών των μεταβολών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της συνεχούς και συστηματικής άσκησης είναι να παρατηρείται, εκτός των άλλων, η φυσιολογική καρδιακή υπερτροφία (όχι η παθολογική),συνέπεια της οποίας είναι η εμφάνιση της βραδυκαρδίας. Η λειτουργία της καρδιάς γίνεται με λιγότερο κόπο, εκφραζόμενη με μείωση των καρδιακών παλμών ανά λεπτό σε κατάσταση ηρεμίας.
6. Έχει αποδειχτεί ότι η άθληση αντιρροπίζει την φυσιολογική μείωση της αερόβιας ικανότητας που έρχεται με την ηλικία. Παρατηρήθηκε για παράδειγμα ότι ένας 50χρονος, που γυμνάζεται, έχει κατά μέσο όρο την αερόβια ικανότητα ενός 40χρονου ή και 35χρονου ακόμη, που δεν γυμνάζεται. Αυτό σημαίνει ότι η αερόβια άσκηση οδηγεί σ' ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 με 15 χρόνων.
Αερόβια άσκηση
Και καταλήγει ο κ. Σούλας:
«Το μοναδικό αντίδοτο στη βιολογική φθορά είναι η αερόβια άσκηση, η οποία βελτιώνει την αερόβια ικανότητα, την ικανότητα δηλαδή του οργανισμού να καταναλώνει την μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα οξυγόνου στο λεπτό, για να παράγει ενέργεια. Ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά και δημοφιλή αερόβια μέσα που την εκπροσωπούν, είναι το τρέξιμο ή jogging, το οποίο συμβάλλει στη βελτίωση της αερόβιας ικανότητας του ανθρώπου, η οποία εκφράζεται περίπου γενικά με τον εκλαϊκευμένο όρο αντοχή. Η ικανότητα αυτή είναι συνώνυμη της καλής υγείας του ανθρώπου και αποτελεί τον πιο σπουδαίο δείκτη της φυσικής κατάστασης και της λειτουργικής προσαρμοστικότητας ολόκληρου του οργανισμού.
Ο 9ος Διεθνής Ημιμαραθώνιος Δρόμος ‘Θανάσης Σταμόπουλος’ που διοργανώνεται από τον Σύλλογο Δρομέων Τρικάλων την ερχόμενη Κυριακή 20/3/2016, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να αρχίσουμε (αν δεν αρχίσαμε ακόμη) μια συστηματική προσπάθεια για τον «ετεροχρονισμό» του επερχόμενου βιολογικού μαρασμού.
Όχι για να προσθέσουμε μόνο χρόνια στη ζωή, αλλά για να δώσουμε ζωή στα χρόνια.
