«Μήνυμα σε μπουκάλι» θα «πλεύσει» σε εξωγήινο ωκεανό

*Συμβολική πλάκα στο σκάφος που αναχωρεί για την Ευρώπη του Δία μεταφέρει στοιχεία ταυτότητας της ανθρωπότητας

ΑΘΗΝΑ
Μια μεταλλική πλάκα στην οποία έχουν χαραχθεί μηνύματα από την ανθρωπότητα θα ταξιδέψει με την αποστολή Europa Clipper που εκτοξεύει φέτος η NASA με προορισμό την Ευρώπη, ένα από τα μεγάλα φεγγάρια του Δία που κρύβει κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του έναν απέραντο ωκεανό.

Από την εποχή των αποστολών Pioneer και Voyager, πολλές ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν μεταφέρει συμβολικά «μηνύματα σε μπουκάλι» που θα μπορούσαν να διαβαστούν στο μέλλον από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό. Σειρά έχει τώρα το Europa Clipper, το οποίο σχεδιάστηκε να εξετάσει αν ο ωκεανός που κρύβεται κάτω από το επιφανειακό στρώμα πάγου της Ευρώπης προσφέρει κατάλληλες συνθήκες για την εξέλιξη μικροβιακής ζωής. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο υπόγειος ωκεανός της Ευρώπης περιέχει διπλάσια ποσότητα νερού από τους ωκεανούς της Γης και πιθανώς διαθέτει τους χημικούς δομικούς λίθους της ζωής. Η χαραγμένη πλάκα που θα μεταφέρει το Europa Clipper, κατασκευασμένη από το σπάνιο μέταλλο ταντάλιο, αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα στο συνέδριο South by Southwest (SXSW) που πραγματοποιήθηκε στο Όστιν Του Τέξας. Χαραγμένη με σχέδια και στις δύο πλευρές της, η πλάκα θα σφραγίζει το θωρακισμένο κέλυφος που θα προστατεύει τα όργανα του σκάφους από την ισχυρή ακτινοβολία του Δία.
ΜΙΚΡΟΤΣΙΠ ΜΕ ΟΝΟΜΑΤΑ
Στην εσωτερική πλευρά βρίσκεται κολλημένο ένα τσιπ πυριτίου πάνω στο οποίο έχουν χαραχθεί με μια δέσμη ιόντων τα ονόματα 2,6 εκατομμυρίων ανθρώπων που δήλωσαν συμμετοχή.
Το μικροτσίπ βρίσκεται στο κέντρο ενός σχεδίου που δείχνει ένα μπουκάλι να αιωρείται στην τροχιά του Δία, ο συμβολισμός ενός «μηνύματος σε μπουκάλι».
Κάτω από το μπουκάλι είναι χαραγμένο το ποίημα In Praise of Mystery: A Poem for Europa («Προς Έπαινο του Μυστηρίου: Ένα Ποίημα για την Ευρώπη») της βραβευμένης Αμερικανίδας ποιήτριας Άντα Λιόν, γραμμένο με τον γραφικό χαρακτήρα της, καθώς και το πορτρέτο του πρωτοπόρου πλανητικού επιστήμονα Ρον Γκρίλι, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αρχικό σχεδιασμό της αποστολής.
Η εσωτερική πλευρά της πλάκας περιλαμβάνει επίσης την Εξίσωση Ντρέικ, την οποία ανέπτυξε το 1961 ο αστρονόμος Φρανκ Ντρέικ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ προκειμένου να εκτιμήσει πόσοι εξωγήινοι πολιτισμοί μπορεί να κρύβονται στον Γαλαξία.
Στην δε εξωτερική πλευρά της πλάκας έχουν χαραχθεί οι κυματομορφές, δηλαδή οι αναπαραστάσεις ηχητικών κυμάτων, της λέξης «νερό» όπως ηχογραφήθηκε σε 103 γλώσσες. Οι κυματομορφές απλώνονται ακτινωτά από ένα κεντρικό σύμβολο που αναπαριστά τη λέξη «νερό» στην αμερικανική νοηματική γλώσσα.
«Η πλάκα συνδυάζει ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η ανθρωπότητα στο Σύμπαν –επιστήμη, τεχνολογία, εκπαίδευση, τέχνη και μαθηματικά» δήλωσε η Λόρι Γκλέιζ, διευθύντρια του τμήματος Πλανητικής Επιστήμης στη NASA.
«Το μήνυμα της σύνδεσης μέσω του νερού, το οποίο είναι αναγκαίο για όλες τις μορφές της ζωής όπως την γνωρίζουμε, αναδεικνύει τέλεια τη σύνδεση της Γης με αυτόν τον μυστηριώδη ωκεάνιο κόσμο που θα εξερευνήσουμε».
Το Europa Clipper, το οποίο βρίσκεται υπό συναρμολόγηση στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια, προγραμματίζεται να εκτοξευτεί στη διάρκεια χρονικού παραθύρου που ανοίγει στις 10 Οκτωβρίου.
Θα περάσει πρώτα από τον Άρη και μετά από τη Γη για να αυξήσει ταχύτητα εκμεταλλευόμενο τη βαρυτική έλξη των πλανητών και θα φτάσει στο σύστημα του Δία το 2030.
Στη συνέχεια θα πραγματοποιήσει περίπου 50 κοντινά περάσματα από την Ευρώπη, την οποία θα πλησιάσει σε ελάχιστη απόσταση μόλις 26 χιλιομέτρων.
Θα χρησιμοποιήσει κάμερες, φασματόμετρα, θερμικά όργανα και γεωραντάρ για να μελετήσει την προέλευση του δορυφόρου και να εξετάσει αν υπάρχουν οι συνθήκες για την εξέλιξη μικροβιακής ζωής.
Το σκάφος θα επιχειρήσει επίσης να αναλύσει σταγονίδια νερού που εκτοξεύονται από ρωγμές στους επιφανειακούς πάγους στις Ευρώπης.