Οι ερευνητές ανακάλυψαν για πρώτη φορά τα απολιθώματα το 2018 κατά τη διάρκεια μιας γεωλογικής αποστολής στο Barro Colorado, το οποίο βρίσκεται στην τεχνητή λίμνη Γκατούν στον Παναμά.
«Ποτέ δεν φανταζόμασταν ότι θα βρίσκαμε απολιθωμένα ξύλα στο Barro Colorado, δεδομένων των πολυάριθμων επιστημόνων που έχουν ερευνήσει το νησί τον τελευταίο αιώνα. Ωστόσο, κανείς δεν είχε αναφερθεί σε αυτά», δήλωσε στο Live Science ο συν-συγγραφέας της μελέτης Κάρλος Τζαραμίλο, γεωλόγος του Smithsonian Tropical Research Institute στον Παναμά.
Παρά την εμφάνισή τους, τα απολιθώματα είναι εκπληκτικά διατηρημένα, δήλωσε ο γεωλόγος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ηφαιστειακή έκρηξη που έθαψε τα δέντρα πριν από περίπου 23 εκατομμύρια χρόνια επιβράδυνε την αποσύνθεσή τους.
«Τα δείγματα απολιθωμένου ξύλου αποθηκεύουν μεγάλο όγκο πληροφοριών», δήλωσε στο Live Science η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Καμίλα Μαρτίνεζ Αγκιγιόν, παλαιοοικοολόγος στο Πανεπιστήμιο EAFIT στην Κολομβία. Η κυτταρική δομή έχει ανοργανοποιηθεί με την πάροδο των αιώνων και διατηρείται άθικτη, προσφέροντας στους ερευνητές μια σπάνια ευκαιρία να ταξιδέψουν στο παρελθόν, σύμφωνα με την Αγκιγιόν.
Οι ερευνητές εξέτασαν 121 δείγματα απολιθωμένου ξύλου που βρίσκονταν εκτεθειμένα σε ένα μικρό ρυάκι και διαπίστωσαν ότι 50 από αυτά ανήκαν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος, το οποίο ονόμασαν Sonneratioxylon barrocoloradoensis. Τα νεοανακαλυφθέντα απολιθωμένα είδη μοιάζουν με μαγγρόβια δέντρα που φυτρώνουν σήμερα στη Νοτιοανατολική Ασία.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology», τα δέντρα του αρχαίου δάσους ήταν πολύ ψηλότερα από τα σύγχρονα μαγκρόβια. Ενώ τα περισσότερα μαγκρόβια δέντρα φτάνουν σε ύψος περίπου 13 μέτρων, το S. barrocoloradoensis είχε ύψος περίπου 25 μέτρα και μπορούσε να φτάσει μέχρι και 40 μέτρα.
Τα αρχαία δέντρα πιθανότατα ανέπτυξαν τις ίδιες στρατηγικές επιβίωσης που χρησιμοποιούν σήμερα τα μαγκρόβια, προτιμώντας τα υφάλμυρα νερά από τα πολύ αλατούχα νερά των ωκεανών, εκτιμά ο Τζαραμίλο. Το δάσος πλαισίωνε μια στενή χερσόνησο που συνέδεε τον σημερινό κεντρικό Παναμά με τη Βόρεια Αμερική πριν σχηματιστεί ο Ισθμός του Παναμά - 23 με 3 εκατομμύρια χρόνια πριν.