Ψύχος εξάλειψε τον πληθυσμό των αρχαϊκών ανθρώπων

ΖΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 1,1 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

Οι αρχαϊκοί άνθρωποι που ζούσαν στην Ευρώπη πιθανότατα εξαφανίστηκαν εξαιτίας ενός «ακραίου ψυχρού φαινομένου» που συνέβη πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Τα απολιθώματα και τα λίθινα εργαλεία δείχνουν ότι πρόκειται για τον Homo erectus, ο οποίος έφτασε στην Ευρώπη από την Ασία πριν από 1,8 με 1,4 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες. Ωστόσο, φαίνεται ότι το είδος αυτό εξαφανίστηκε σε όλη την Ευρώπη πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια.

Οι επόμενες ενδείξεις για αρχαϊκούς ανθρώπους στην Ευρώπη χρονολογούνται πριν από περίπου 900.000 χρόνια – πιθανώς μετά την άφιξη ενός μεταγενέστερου και πιο εύρωστου είδους, του Homo antecessor που ήρθε από την Αφρική ή την Ασία.
«Υπάρχει ένα προφανές κενό 200.000 ετών», δήλωσε στο Live Science ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Χρόνης Τζεδάκης, παλαιοκλιματολόγος στο University College του Λονδίνου. Το κενό αυτό εμφανίζεται ταυτόχρονα με τη νεοφανή φάση ψύξης, γεγονός που υποδηλώνει ότι το ψύχος εξαφάνισε τους αρχαϊκούς ανθρώπους εκεί, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 10 Αυγούστου στο περιοδικό «Science».
Οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία για την ψύξη σε πυρήνες θαλάσσιων ιζημάτων που ελήφθησαν από τον πυθμένα του ωκεανού στα ανοιχτά των ακτών της Πορτογαλίας. Η ανάλυση των στοιχειακών ισοτόπων στα υπολείμματα του θαλάσσιου πλαγκτόν τόσο από την επιφάνεια του ωκεανού όσο και από τον πυθμένα, μαζί με μια ανάλυση κόκκων γύρης από χερσαία βλάστηση, έδειξε μια απότομη ψύξη πριν από περίπου 1,15 εκατομμύρια χρόνια.
Ο Τζεδάκης δήλωσε ότι η θερμοκρασία του νερού κοντά στη Λισαβόνα έπεσε στους περίπου 6 βαθμούς Κελσίου, ενώ η χερσαία μάζα της Ευρώπης πέρασε μια παρόμοια ψυχρή φάση, η οποία μπορεί να προκάλεσε την προώθηση των βόρειων παγετώνων της προς τα νότια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επίσης, ότι υπήρξε μια συνεχής εισροή ψυχρού νερού που ξεκίνησε πριν από περίπου 1,13 εκατομμύρια χρόνια, την οποία ερμήνευσαν ως νερό τήξης από την αποσύνθεση των παγετώνων της Ευρώπης, καθώς η ήπειρος θερμαίνονταν.
Ο πλανήτης μας έχει βιώσει πολλές ψυχρές και θερμές φάσεις και τα συμβατικά χρονοδιαγράμματα έδειχναν ότι η εποχή των παγετώνων κορυφώθηκε πριν από περίπου 900.000 χρόνια, δήλωσε ο Τζεδάκης. Παρόλο που υπήρξαν θεωρίες σχετικά με μια ακόμα πιο πρώιμη ψυχρή περίοδο πριν από περίπου 1,1 εκατομμύρια χρόνια, δεν υπήρχαν αδιάσειστα στοιχεία γι’ αυτή μέχρι τώρα, πρόσθεσε.
Ο κύριος λόγος για την ψύξη φαίνεται να ήταν αστρονομικός. Εξαιτίας της βαρυτικής επιρροής του Δία, η τροχιά της Γης εκείνη την εποχή ήταν περίπου κυκλική γύρω από τον Ήλιο – μια περίσταση που συνδέεται με άλλες φάσεις ψύξης στο κλίμα του πλανήτη μας, εξήγησε ο Τζεδάκης.
Η περίοδος χαρακτηρίστηκε επίσης από μια σημαντική πτώση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της Γης, αλλά δεν είναι γνωστό αν αυτό ήταν η αιτία της ψύξης ή συνέπεια αυτής.
ΕΝΤΟΝΟ ΚΡΥΟ
Η νέα μελέτη παρέχει, επίσης, μια λεπτομερή ανακατασκευή, που πραγματοποιήθηκε από τον συν-συγγραφέα της μελέτης Άξελ Τίμερμαν, κλιματολόγο στο Ινστιτούτο Βασικών Επιστημών στη Νότια Κορέα, η οποία αποκαλύπτει ότι η Ευρώπη θα ήταν πολύ κρύα για τους αρχαϊκούς ανθρώπους. Το κρύο θα τους δυσκόλευε να βρουν τροφή, καθώς θα επιβίωναν λιγότερα φυτά και ζώα. Επιπλέον, οι ίδιοι οι αρχαϊκοί άνθρωποι δεν θα άντεχαν το κρύο, καθώς δεν διέθεταν επαρκές λίπος, κατάλληλη ένδυση, καταφύγια ή τα μέσα για να ανάψουν φωτιά.
«Αυτή είναι μια ιστορία για το πώς η κλιματική μεταβλητότητα είχε βαθιές επιπτώσεις στους πληθυσμούς των ανθρωποειδών στο παρελθόν, με συνέπειες για όλη την ανθρωπότητα, η οποία σήμερα που αντιμετωπίζει ακραία καιρικά φαινόμενα και αλλαγές στα οικοσυστήματα», δήλωσε ο παλαιοανθρωπολόγος Μάικλ Πετράλια, διευθυντής του Αυστραλιανού Κέντρου για την Ανθρώπινη Εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο Griffith στο Μπρίσμπεϊν.