Δεδομένων των συνθηκών, ο ορίζοντας του 2021 που έχει θέσει το αρμόδιο Υπουργείο για την προσαρμογή της Δικαιοσύνης στην ψηφιακή εποχή αποδεικνύεται αρκετά μακρινός, γεγονός που απαιτεί την επίσπευση των μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψουν, αφενός τη διεκπεραίωση υποθέσεων εν μέσω πανδημίας, αφετέρου την ταχύτερη σύγκλιση της χώρας με τις βέλτιστες πρακτικές των πιο προηγμένων χωρών της Ευρώπης στον τομέα της Δικαιοσύνης.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε φάση υλοποίησης το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων (ΟΣΔΔΥ), μέσω του οποίου ωστόσο εκτελούνται περιορισμένες ψηφιακές υπηρεσίες.
Όπως σημειώνει στην «Ε» ο δικηγόρος και μέλος του Δ.Σ του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Κων/νος Βελησσαρίου, σήμερα μόνο στα διοικητικά δικαστήρια είναι εφικτή η ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, η οποία από το 2021 καθίσταται και υποχρεωτική.
Αντίθετα, στα αστικά δικαστήρια η ηλεκτρονική εποχή έχει αργήσει, καθώς η ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και η παροχή ορισμένων ψηφιακών υπηρεσιών είναι δυνατή μόνο στα δικαστήρια της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Χαλκίδας. Οι δικηγόροι αστικών υποθέσεων, μέσω του portal olomeleia.gr, μπορούν να καταθέσουν ηλεκτρονικά το εισαγωγικό δικόγραφο, τις προτάσεις με τα σχετικά καθώς και τις ανταγωγές.
Επίσης μέσω της ψηφιακής πύλης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων «ΣΟΛΩΝ» οι δικηγόροι πολιτικών ή ποινικών υποθέσεων μπορούν να ενημερωθούν για την πορεία της υπόθεσής τους, τα πινάκια των επόμενων 15 ημερών, τα δικαστήρια και τις διαδικασίες στα Πρωτοδικεία και Εφετεία Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Χαλκίδας και στα Ειρηνοδικεία Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Αντίθετα, στην υπόλοιπη Ελλάδα όσον αφορά στα ποινικά και αστικά δικαστήρια η ψηφιακή εποχή δεν έχει έρθει, αφού πλην των ανωτέρω δικαστηρίων δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων ή η προσφορά ψηφιακών υπηρεσιών από τα δικαστήρια.
Σύμφωνα με τον κ. Βελησσαρίου, η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού καθιστά επιτακτική την ανάγκη αξιοποίησης της ψηφιακής τεχνολογίας και στο σύστημα της απονομής της Δικαιοσύνης. «Ίσως έφτασε η ώρα, θα πει, για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης με γνώμονα ένα ταχύτερο, πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα, πάντοτε βέβαια με τις ανάλογες και απαιτούμενες εγγυήσεις της ασφάλειας και της δίκαιης δίκης. Σ' αυτό μπορούμε να έχουμε ως παράδειγμα την Εσθονία η οποία αποτελεί ίσως το πιο προηγμένο ψηφιακά κράτος στην Ευρώπη, τόσο στη Δικαιοσύνη όσο και στις υπόλοιπες υπηρεσίες ψηφιακής διακυβέρνησης».
«Σ' αυτό το πλαίσιο, μία καλή αρχή θα ήταν ο άμεσος εφοδιασμός όλων των δικηγόρων με ψηφιακή υπογραφή, αφού στο σύντομο μέλλον θα αποτελεί απαραίτητο μέσο για την άσκηση του επαγγέλματός μας. Παράλληλα, με ψηφιακή υπογραφή θα πρέπει να εφοδιαστούν και όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι με τους οποίους συναλλασσόμαστε ώστε να αποφεύγονται άσκοπες και χρονοβόρες μετακινήσεις. Αναγκαία θα είναι σε λίγο καιρό και η επέκταση της τεχνολογίας όχι μόνο στην ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων αλλά και σε άλλους τομείς, όπως στο Κτηματολόγιο αλλά και στη δυνατότητα συζήτησης της υπόθεσης με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου, αντί της φυσικής παρουσίας του».
«Εξίσου σημαντική θα ήταν και η δημιουργία ενός κοινού ενιαίου φορέα, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων με τη δικαιοσύνη μερών όπως του Υπ. Δικαιοσύνης, του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, των δικαστών, των δικηγόρων κ.λπ., προσφέροντας σφαιρική γνώση των έργων που σχεδιάζονται και υλοποιούνται στον χώρο της απονομής δικαιοσύνης, ώστε να υπάρχει διαλειτουργικότητα και ενοποίηση τεχνολογικών συστημάτων. Για αρκετά από τα παραπάνω σχεδιάζονται, βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν ξεκινήσει ήδη διάφορα προγράμματα και εργασίες, από διάφορους φορείς (Υπουργεία, δικαστές, σύλλογοι δικηγόρων κ.ά.) οπότε προέχει ίσως η δημιουργία του ανωτέρω φορέα ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία πολλών και ασύμβατων μεταξύ τους συστημάτων», καταλήγει ο κ. Βελησσαρίου.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στον Δικηγορικό Σύλλογο Λάρισας, εδώ και χρόνια μέσω του site του μπορεί και παρέχει πλήθος ηλεκτρονικών υπηρεσιών στα μέλη του, όπως τα εκθέματα, τα πινάκια, τη δυνατότητα παρακολούθησης on line της πορείας του πινακίου των ποινικών δικαστηρίων και του ειρηνοδικείου καθώς και τη δυνατότητα να ενημερώνονται για τη δημοσίευση αποφάσεων των δικαστηρίων.
Σημειώνεται ότι η προσαρμογή του δικαιικού συστήματος της Ελλάδας στη νέα ψηφιακή εποχή αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τον κ. Τσιάρα να δηλώνει δεδομένη την πολιτική βούληση, ώστε να γίνουν έως το 2021 τα αναγκαία βήματα και μεταρρυθμίσεις, που θα επιτρέψουν την ταχύτερη σύγκλιση της χώρας με τις βέλτιστες πρακτικές των πιο προηγμένων χωρών της Ευρώπης στον τομέα της Δικαιοσύνης.
Χαρίκλεια Βλαχάκη
