Η αρχαία Αμβρακία ήταν αποικία των Κορινθίων και η Άρτα έχει χτιστεί ακριβώς πάνω στη θέση της. Γι’ αυτό άλλωστε στην πόλη έχουν εντοπιστεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Ως Άρτα τη συναντάμε για πρώτη φορά με την έναρξη της δεύτερης χιλιετίας και το 1381 η πόλη γίνεται πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Το όνομά της προέρχεται είτε από τη λατινική έκφραση Artus Arum -ενδότερος, μεσόγειος- είτε από το γεγονός ότι κατά το 10ο αιώνα ήταν σημαντικό κέντρο παραγωγής σιτηρών.
Όταν επισκεφθείτε την Άρτα έχετε πολλά να δείτε! Αν έρθετε από το δρόμο Αγρινίου-Ιωαννίνων, θα αντικρύσετε στην είσοδο της πόλης την προτομή του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη ο οποίος έχει ταφεί εδώ. Αν, πάλι, έρθετε από την εθνική οδό Πρέβεζας, θα περάσετε δίπλα από το ιστορικό γεφύρι της Άρτας και τον αιωνόβιο πλάτανο που βρίσκεται εκεί δίπλα, στον οποίο κρεμούσε ο Αλή Πασάς τους επαναστατημένους Έλληνες.
Μέσα στην πόλη μπορείτε να δείτε το κάστρο το οποίο χτίστηκε επί των Κομνηνών, το 13ο αιώνα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό μνημείο. Είναι χτισμένο στο πιο ψηλό σημείο της πόλης, πλάι στις όχθες του Άραχθου και μέχρι σήμερα διατηρείται σε άριστη κατάσταση. Το κάστρο χτίστηκε πάνω σε ογκόλιθους που λέγεται ότι στήριζαν τα τείχη της αρχαίας Αμβρακίας. Εδώ φυλακίστηκε ο Μακρυγιάννης και, μέχρι σήμερα, ο ανδριάντας του υποδέχεται στην είσοδο τους επισκέπτες. Ως φυλακή, άλλωστε, λειτουργούσε το κάστρο μέχρι και το 1955.
Στην Άρτα μπορείτε ακόμα να επισκεφθείτε το αρχαίο θέατρο της Αμβρακίας, το ναό του Απόλλωνα, την αρχαϊκή επιγραφή με το όνομα της πόλης, την Παναγία την Παρηγορήτισσα που στέκει από το 1295 και είναι από τις πιο αξιόλογες στη χώρα αλλά και τις βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου (14ος αι.) και του Αγίου Νικολάου (13ος αι.). Εδώ σας περιμένει ακόμα ένα αξιόλογο λαογραφικό μουσείο, λίγο πιο έξω το δάσος του Άη Λια και πιο πέρα, η ιερά μονή Παναγίας Βλαχερνών του 13ου αιώνα. Τα αξιοθέατα της Άρτας είναι πολλά και αξιόλογα. Ανατρέχουν στις ημέρες της ακμής της και θυμίζουν τα μεγαλεία μιας άλλης εποχής.
Αθαμανικά όρη ή Τζουμέρκα
Τα Τζουμέρκα βρίσκονται στο βόρειο μέρος του νομού Άρτας. Η υψηλότερη κορυφή τους είναι η Πυραμίδα ή Καταφίδι που έχει υψόμετρο 2393 μ. Άλλες ψηλές κορυφές είναι η Στρογγούλα, το Αγκάθι και η Μπρέσιανη. Όλα τα χωριά και οι οικισμοί της περιοχής είναι πανέμορφα και περιστοιχίζονται από σημαντικά τοπία και φυσικά αξιοθέατα όπως χαράδρες, φαράγγια και απόκρημνες πλαγιές. Ακόμη, τα Τζουμέρκα κρύβουν στις πλαγιές τους τα μοναστήρια της Κηπίνας, της Αγίας Παρασκευής, της Πλάκας, της Τσούκας και της Βύλιζας. Εδώ βρίσκονται και οι ξακουστοί Καλαρρύτες. Στη μονή της Πλάκας βρίσκεται ένα από τα 4 πιο γνωστά γεφύρια της περιοχής. Αν ενδιαφέρεστε για υπαίθρια σπορ, οι όχθες του Άραχθου και του Καλαρρύτικου σας περιμένουν. Μην παραλείψετε όμως να περπατήσετε στις πλαγιές των Αθαμανικών ορέων και να απολαύσετε τα παρθένα τοπία τους.
Καταρράκτης
Μέσα σε πυκνή βλάστηση και τρεχούμενα νερά, το χωριό Καταρράκτης προσφέρεται για αποδράσεις στη γύρω φύση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ο γραφικός οικισμός με τα πέτρινα σπίτια και καλντερίμια και τους λιγοστούς κατοίκους ήταν μέχρι πριν μερικά χρόνια γνωστός μόνο στους ορειβάτες και σε όσους είχαν διάθεση για περιπέτεια, αρκετή για να υπερκεράσει τις δυσκολίες ενός οδικού δικτύου που υπέφερε από κατολισθήσεις, ρήγματα, ανεξέλεγκτα κοπάδια ζώων και κάθε λογής προβλήματα, που επιφύλασσαν εκπλήξεις στους ανυποψίαστους οδηγούς. Η άγνωστη ομορφιά των Τζουμέρκων έκανε σιγά-σιγά γνωστή την ευρύτερη περιοχή, που άρχισε να αποκτά μια πολύ μικρή, αλλά αξιοπρόσεκτη τουριστική υποδομή.
Βουλγαρέλι
Το χωριό Βουργαρέλι κατηφορίζει από υψόμετρο 800 μέτρων προς τον ποταμό Άραχθο, χτισμένο αμφιθεατρικά ανάμεσα σε δύο λόφους γεμάτους έλατα. Είναι ένα χωριό με μεγάλη ιστορία που η πυκνή του βλάστηση και τα πολλά τρεχούμενα νερά το έκαναν θέρετρο ήδη από την βυζαντινή εποχή.
Χαρακτηριστικό αξιοθέατο του χωριού είναι δύο πέτρινες κρήνες, που οι κάτοικοι ονομάζουν «Η Αρχόντω» και «Η Κρυστάλλω».
Ενδιαφέροντα είναι τα παλαιά πέτρινα γεφύρια της περιοχής, με πιο όμορφο το Νεραϊδογέφυρο.
Ερείπια αρχαίας ακροπόλεως υπάρχουν στη θέση Παλαιοχώρι Τσούκα. Αξιόλογο είναι το λαογραφικό μουσείο του Χαρ. Καραλή στο γειτονικό χωριό Κυψέλη.
