Αν και οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως εξωτικό γαμήλιο προορισμό, το Μπαλί είναι πολλά περισσότερα. Περισσότερο από 5αστερα ξενοδοχεία, μπανγκαλόου με ιδιωτικές πισίνες, μασάζ, ηλιοθεραπεία και χρωματιστά κοκτέιλ. Το Μπαλί είναι καλοκαίρι σε ελληνικό νησί, με νοικιασμένο μηχανάκι και καμένη πλάτη από τον ήλιο, είναι αρώματα που δεν έχεις ξαναμυρίσει, γκαμελάν και μελωδοί που παιανίζουν σε κάθε φύσημα του αέρα. Είναι άνθρωποι χαμογελαστοί που πιστεύουν στο κάρμα, τεχνίτες της πέτρας, του ξύλου και του ασημιού, ζωγράφοι και αγγειοπλάστες. Είναι αστακοί, καβούρια και γαλαζοπράσινες γαρίδες. Λουλούδια σε όλα τα χρώματα της ίριδας, απέραντες εκτάσεις με ρύζι, λίμνες καταρράκτες και ενεργά ηφαίστεια. Είναι πίστη σε θεούς και δαίμονες, πετρόχτιστοι ναοί και τέμπλα, προκαταλήψεις και μύθοι. Το Μπαλί είναι μια ζυγαριά, όπου τα πάντα βρίσκονται σε ισορροπία.
Για τους Μπαλινέζους το νησί τους είναι ολόκληρος ο κόσμος, τόσο πλήρης και ολοκληρωμένος, που ότι και αν βρίσκεται έξω από αυτόν, πολύ απλά δεν τους αφορά. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η πλειοψηφία των κατοίκων δεν έχει φύγει ποτέ από εδώ. «Το Μπαλί είναι αρκετό για εμένα» απαντούν γεμάτοι αυτοπεποίθηση όταν τους ρωτάς σε ποια μέρη έχουν ταξιδέψει. Και ίσως να έχουν και δίκιο μιας που εδώ, τα πάντα με σοφία ποιήθηκαν. Ενώ λοιπόν, όπως και σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία το χρήμα αποτελεί κινητήριο μοχλό της ζωής, για τους κατοίκους του Μπαλί, η φύση, το πνεύμα και η ψυχή, είναι εξίσου σημαντικά για την επιβίωση. Ίσως και σημαντικότερα.
Οι Μπαλινέζοι -ως Ινδουιστές- πιστεύουν στο κάρμα και η καθημερινή ζωή είναι μια συνεχής έκφραση της ανάγκης του να τιμάς, να υμνείς και να κατευνάζεις τους θεούς, τις νύμφες, τους δαίμονες και τις μάγισσες. Φαντάζει δύσκολη για έναν χριστιανό η ιδέα της προσφοράς στον σατανά, για τους Μπαλινέζους όμως το καλό και το κακό συνυπάρχουν από την γέννηση του κόσμου και στόχος του ανθρώπου είναι η εξισορρόπηση ανάμεσα τους. Έτσι, όταν ο ήλιος ανατείλει, η μέρα ξεκινά με τις πρώτες προσφορές στα πνεύματα, τα οποία όπως ακριβώς και οι άνθρωποι πρέπει να σιτιστούν. Στους δρόμους, στα χωριά, στις παραλίες, στις ρίζες των δέντρων, έξω από τις εισόδους των μαγαζιών και των σπιτιών, γυναίκες, άντρες και παιδιά, αφήνουν μικρά πιατάκια πλεγμένα από μπανανόφυλλα. Μέσα τους, τοποθετούν λουλούδια, λίγο ρύζι, ένα τσιγάρο, αρωματικά στικ, κέρματα και ότι ακόμη έχει ο καθένας να προσφέρει από τα λιγοστά που του αναλογούν. Το μεσημέρι όταν οι γυναίκες ετοιμάσουν το φαγητό, ακολουθούν την ίδια διαδικασία προσφέροντας στο βωμό που υπάρχει μέσα στο κάθε σπίτι, λίγο από το γεύμα που μόλις ετοίμασαν,.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που το Μπαλί ονομάζεται και χώρα των χιλιάδων τέμπλων με ναούς και προσκυνητάρια που αντικρίζεις σε κάθε γωνιά.
Κάθε κοινότητα έχει τουλάχιστον τρία τέμπλα: ένα της γέννησης -από όπου προήλθε η κοινότητα- ένα του χωριού και των κατοίκων και ένα των νεκρών. Αυτός ο διαχωρισμός γίνεται για την απαραίτητη -σύμφωνα με το κάρμα- εξισορρόπηση των τεράστιων ποικιλόμορφων δυνάμεων του σύμπαντος. .
Σύμφωνα με τους μύθους το Μπαλί αναδύθηκε από τη θάλασσα πάνω την πλάτη μιας χελώνας κατά τη δημιουργία του κόσμου. Και η επιστημονική εξήγηση, όμως, είναι τόσο όμορφη όσο και η φανταστική.
Ενωμένο κάποτε με την Ασία, το Μπαλί έγινε νησί μετά το λιώσιμο των πάγων περίπου 120 εκατομμύρια χρόνια πριν. Θεωρείται το τελευταίο άκρο της Ασίας μιας και σύμφωνα με ερευνητές η βλάστηση είναι ίδια με εκείνη της Ασιατικής ενδοχώρας με ζώα όπως ελέφαντες, τίγρεις, πιθήκους και αγριόγατες, σε αντίθεση με το γειτονικό νησί Lompok στα ανατολικά, στο οποίο κυριαρχεί η χλωρίδα και η πανίδα της αυστραλιανής ηπείρου.
Οι κάτοικοι του ασχολούνται με τον τουρισμό. Κυρίως όμως απασχολούνται με την καλλιέργεια ρυζιού και οι ατέλειωτοι πλημμυρισμένοι ορυζώνες, μέσα από τους οποίους διακρίνεις μόνο τα κωνικά ψάθινα καπελάκια των καλλιεργητών, είναι ένα μοναδικό θέαμα. Το ρύζι είναι το πιο σημαντικό φαγητό στη διατροφή τους και η σοδειά θεωρείται δώρο των θεών.
Ασχέτως εργασίας όμως, όλοι, μα όλοι, είναι τεχνίτες και δουλεύουν με μοναδικό τρόπο την πέτρα, τα φύλλα ριζόχαρτου, το ασήμι, το ξύλο, το βελονάκι, το ρατάν και το μπαμπού δημιουργώντας απίστευτα γλυπτά και μοναδικά έργα τέχνης από ότι υλικό και αν πιάσουν στα χέρια τους. Όπως ακριβώς και στην αναγεννησιακή Φλωρεντία οι άνθρωποι επιδίωκαν την ομορφιά γύρω τους, μιλούσαν για τέχνη και εκτιμούσαν τους καλλιτέχνες και τα έργα τους, στο Μπαλί οι τέχνες είναι τρόπος ζωής.
Η δομή της κοινωνίας βασίζεται σε ένα σύστημα κοινοτήτων, οι οποίες έχουν ευθύνη απέναντι σε θεούς και ανθρώπους. Η κοινότητα θα μοιράσει στο τέλος τη σοδιά των ορυζώνων, θα αποφασίσει για την κατανομή του πλούτου, για την σίτιση των φτωχών, την διοργάνωση των γιορτών, την λειτουργία των ναών, το μοίρασμα των αρμοδιοτήτων. Έτσι τα διάφορα χωριά προσφέρουν διαφορετικές υπηρεσίες. Στο χωριό των ζωγράφων θα βρείτε μοναδικά έργα τέχνης, στο χωριό των αργυροχόων εκπληκτικά κοσμήματα όλα δημιουργημένα με το χέρι, κ.ο.κ.
Τα μέλη κάθε κοινότητας από μικρή ηλικία, μυούνται σε μια τέχνη καθώς θεωρούν ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο καλό από το να δημιουργήσεις κάτι όμορφο για την κοινότητα. Και ακριβώς επειδή, το ξύλο τρώγεται από τους τερμίτες, η πέτρα από τη θάλασσα και τον αέρα, το μπαμπού από τη βροχή, υπάρχει μια συνεχής ανάγκη επαναδημιουργίας, η οποία είναι και το μυστικό της «φρεσκάδας» και την ανανέωσης του Μπαλί.
Οι Μπαλινέζοι είναι υπερήφανοι για την ιστορία τους που βρίθει από ήρωες, πρίγκιπες και πριγκίπισσες, οι οποίες αναβιώνουν μέσα από προφορικές ιστορίες και χοροδράματα, το παραδοσιακό είδος θεάτρου και διασκέδασης στο Μπαλί.
Μέσα από το χορόδραμα και υπό τους εκστατικούς ήχους του γκαμελάν, οι Μπαλινέζοι εκφράζουν τις ανησυχίες τους και για όλα εκείνα που βρίσκονται στο υποσυνείδητο της ύπαρξης. Για αυτό και αυτή η επική παράσταση είναι πάντα μια μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό, το αδύνατο και το δυνατό, το ακάθαρτο και το καθαρό, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ποτέ νικητής, αλλά μια προσωρινή εκεχειρία.
Εκτός των πόλεων, οι Μπαλινέζοι ζουν σε σπίτια με πέτρινους αυλόγυρους και σε δωμάτια χωρίς τοίχους που στεγάζουν τρεις ή και περισσότερες γενιές: παππούδες, γονείς, ανύπανδρα παιδιά, παντρεμένους γιους με τις συζύγους τους, τα τέκνα τους, τα ζώα τους και τα μηχανάκια τους. Ο πιο γραφικός (και συχνά ο πιο μεγάλος) χώρος είναι ο οικογενειακός ναός. Όλοι οι ιδιωτικοί ναοί έχουν τουλάχιστον τρεις βωμούς για τις τρεις κυριότερες μορφές του θεού των ινδουιστών τον Βισνού, τον Σίβα και τον Μπράχμα. Όλοι διαθέτουν ιδιωτικό τόπο λατρείας οι ορυζώνες, τα σχολεία, οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα νοσοκομεία, ακόμη και το βενζινάδικο έχει ένα βωμό μεγαλύτερο από την αντλία της βενζίνης.
Η θρησκεία υπαγορεύει τον ρυθμό της ζωής στα χωριά του Μπαλί: πότε θα φυτευτεί το ρύζι, σε ποιο σημείο του σπιτιού θα κτιστεί η κουζίνα, πώς θα κρεμαστεί το σκοινί για τα ρούχα (σε χαμηλό ύψος από τον φόβο μήπως τα ρούχα που φορά κάποιος στο ακάθαρτο μισό του σώματος αγγίξουν κάποιο κεφάλι, που αποτελεί την κορυφή της αγνότητας και κατοικία του πνεύματος).
Στον δρόμο έξω από το σπίτι, γυναίκες περπατούν ισορροπώντας τεράστια καλάθια στο κεφάλι τους με την άνεση με την οποία θα φορούσαν ένα μικροσκοπικό καπελάκι. Αυτός είναι ο παραδοσιακός τρόπος μεταφοράς των αγαθών στην αγορά αλλά αποτελεί και εξάσκηση για την εκτέλεση των περίπλοκων κινήσεων του κεφαλιού στους μπαλινέζικους χορούς που μοιάζουν να αψηφούν την ανατομία του σώματος.
Στα χωριά του Μπαλί η ζωή είναι χαλαρή. Δεν πρόκειται για τεμπελιά αλλά για ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Απλώς εργάζονται τόσο όσο φθάνει για να χορτάσουν την οικογένειά τους και τους θεούς και τον υπόλοιπο χρόνο απολαμβάνουν τη ζωή χωρίς να βιάζονται. Ενόσω βρίσκεστε στο Μπαλί, κάντε ό,τι κάνουν οι Μπαλινέζοι: γευθείτε την ημέρα χωρίς άγχος και τη νύχτα αποκοιμηθείτε με την μυρωδιά του Φραντζιπάνι στο σώμα, ώσπου να σας ξυπνήσει η χαρακτηριστική συγχορδία από εξωτικά πουλιά και τζιτζίκια ή ακόμη το χτύπημα του σκίουρου στο παράθυρο σας (αν τον ταΐσετε μια φορά σίγουρα θα επιστέψει την επόμενη μέρα την ίδια ακριβώς ώρα).
Στη δυτική πλευρά του νησιού βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες παραλίες για σέρφινγκ στον κόσμο ενώ η ανατολική πλευρά αποτελεί ένα θαυμάσιο οικογενειακό καταφύγιο, με τις πανέμορφες αμμώδεις παραλίες και τα απάνεμα νερά.
