«Όταν οι πρώτες σταγόνες βροχής αγγίξουν την ξερή γη το φθινόπωρο και το δάσος ξαναζωντανέψει, τότε δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση των πρώτων μανιταριών. Η αιφνίδια αυτή εμφάνιση, η πολυμορφία και τα εντυπωσιακά τους χρώματα έκαναν τους αρχαίους να τα θεωρούν σαν παιχνίδια της φύσης». Ήταν τα λόγια του Γιάννη, που οδηγούσε το αυτοκίνητο προς το βουνό. Μου είχε υποσχεθεί ότι μόλις ο καιρός γίνει κατάλληλος θα πηγαίναμε να μαζέψουμε μανιτάρια. Σπούδασε γεωπόνος, λατρεύει τη φύση, στον ελεύθερο χρόνο του διαβάζει τα πάντα γύρω από τα μανιτάρια και ονειρεύεται κάποια στιγμή να βρει μια μεγάλη τρούφα. «Τα μανιτάρια όπως όλα τα φυτά διακρίνονται σε εδώδιμα, φαρμακευτικά, παραισθησιογόνα και δηλητηριώδη. Στη Γαλλία και στην Ιταλία αποτελούν βασικό κομμάτι της γκουρμέ κουζίνας τους ενώ στη χώρα μας μόλις τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν σύλλογοι μανιταρόφιλων που ενημερώνουν τον κόσμο και οργανώνουν εξορμήσεις στη φύση καθώς και διάφορα φεστιβάλ μανιταριών».
…Η βροχή έχει σταματήσει. Αφήνουμε το αυτοκίνητο στην άκρη του χωματόδρομου και προχωράμε μέσα στο δάσος. «Φυσικά η πιο ωραία στιγμή είναι ο περίπατος και η συλλογή τους – συνεχίζει ο Γιάννης - να θυμάσαι ότι όταν συλλέγουμε μανιτάρια έχουμε πάντα μαζί μας κάποιον που ξέρει. Γιατί πολλά από τα μη βρώσιμα μανιτάρια μοιάζουν πολύ με κάποια από τα βρώσιμα και αυτό μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο αν δεν ξέρουμε να τα ξεχωρίζουμε .
Είναι ένας εκλεκτός μεζές, όμως πολλά είδη μανιταριών παράγουν διάφορες χημικές ουσίες οι οποίες τα καθιστούν τοξικά και από μια ευχάριστη λιχουδιά μπορούν να μετατραπούν σε θανατηφόρα. Αν και ο αριθμός των θανατηφόρων ειδών είναι σχετικά μικρός, πολλά από αυτά προκαλούν ιδιαίτερα βαριά και δυσάρεστα συμπτώματα. Η τοξικότητα των μανιταριών αυτών είναι το αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας και χρησιμεύει σαν ασπίδα από τους εχθρούς τους».
Ψάχνουμε κάτω από τα κλαδιά, ενώ κάποια είναι χωμένα στα ξεραμένα φύλλα, τα μουλιασμένα από το νερό, ανάμεσα στους θάμνους και στους κέδρους. Μόλις ανακαλύπταμε κάποιο εδώδιμο μανιτάρι ο Γιάννης έσκυβε και με προσοχή το έκοβε με τον σουγιά.
Συναντάμε διάφορα είδη μανιταριών, κάποια είναι φαγώσιμα άλλα όχι, αυτά δεν τα ακουμπάμε απλώς τα προσπερνάμε .
Από την αρχαιότητα ήταν πασίγνωστα τα μανιτάρια στην Ελλάδα. Θεωρούνταν εκλεκτή τροφή. Ερευνητές ισχυρίζονται ότι η αμβροσία που ήταν το έδεσμα των θεών του Ολύμπου δεν ήταν παρά ένα μανιτάρι και μάλιστα ο αμανίτης (amanita muscaria). Το συγκεκριμένο είδος έχει παραισθησιογόνες ιδιότητες και οι πρόγονοί μας απέδιδαν σ’ αυτό μαγικές δυνάμεις. Τα μανιτάρια αυτά μαζί με τα μανιτάρια του είδους (Phallus impudicus) ήταν τα μανιτάρια των Κενταύρων, των Σατύρων και των Μαινάδων της Μυθολογίας και αναπόσπαστο κομμάτι στα Διονυσιακά αλλά και στα Ελευσίνια μυστήρια.
Αντιθέτως με τα όσα συχνά νομίζουμε, τα μανιτάρια είναι πλούσια σε θρεπτικές ουσίες, έχουν τις ίδιες πρωτεΐνες με το κρέας, χωρίς να έχουν τις τοξίνες και τα λίπη του. Ακόμη είναι μια τροφή που περιέχει μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία. Ένα είδος μανιταριών, τα αλαφίτια (cantharellus cibarius) με το βερικοκί χρώμα τους περιέχουνε χρυσό, αποτελώντας έτσι μοναδική τροφή τέτοιου τύπου!
Η σακούλα μας γεμίζει σιγά - σιγά, καθώς έχουν περάσει αρκετές ώρες χωρίς να το καταλάβουμε.
- «Αρκετά μαζέψαμε – ακούω τον Γιάννη - καιρός να επιστρέψουμε. Ξέρεις υπάρχουν πάρα πολλές συνταγές για τα μανιτάρια. Γίνονται στο τηγάνι, στο φούρνο, αλά κρεμ, στιφάδο, στα κάρβουνα, ογκρατέν, γεμιστά με ρύζι, νόστιμος μεζές για ούζο, πίτα, σάλτσα για ζυμαρικά και ό,τι ακόμα μπορείς να φανταστείς».
Πρέπει να ομολογήσω ότι έχουν θεϊκή γεύση αφού δοκίμασα αργότερα στα κάρβουνα και μια τάρτα με μανιτάρια .
Άρα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα μανιτάρια έχουν ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό, είναι πλούσια σε βιταμίνες αλλά και σε μεταλλικά ιχνοστοιχεία, λευκώματα, ίνες ενώ είναι πάρα πολύ φτωχά σε λίπη. Και ποτέ να μην μαζεύουμε μόνοι αλλά πάντα με κάποιον που γνωρίζει ποια μανιτάρια είναι για την κουζίνα και ποια είναι δηλητηριώδη!
/* Style Definitions */table.MsoNormalTable{mso-style-name:"Κανονικός πίνακας";mso-tstyle-rowband-size:0;mso-tstyle-colband-size:0;mso-style-noshow:yes;mso-style-parent:"";mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;mso-para-margin:0cm;mso-para-margin-bottom:.0001pt;mso-pagination:widow-orphan;font-size:10.0pt;font-family:"Times New Roman";mso-ansi-language:#0400;mso-fareast-language:#0400;mso-bidi-language:#0400;}