Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
«Εάν υλοποιηθούν άμεσα, όλα όσα συμφωνήσαμε με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το ελληνικό βαμβάκι θα αποκτήσει ανταγωνιστικότητα και προστιθέμενη αξία, σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και κατά συνέπεια θα αποφύγουμε μια σημαντική συρρίκνωση του αγροτικού ΑΕΠ. Διότι αν συμβεί αυτό θα μπούμε σε μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση αξιών, με σημαντικές απώλειες για όλους, αφού το βαμβάκι είναι ένα από τα λίγα προϊόντα το οποίο δέχεται πάνω από 7 μεταποιητικά στάδια μέχρι το τελικό προϊόν».
Αυτά υποστηρίζει, μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της Ένωσης Εκκοκκιστών Βάμβακος Ελλάδος, πρόεδρος της Κλωστοϋφαντουργίας «Επίλεκτος» και πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών κ. Απόστολος Δοντάς. Μιλώντας στην «Ε» και με αφορμή τις επικείμενες αγροτικές κινητοποιήσεις, ο κ. Δοντάς σημειώνει πως «το κόστος παραγωγής δεν αντιμετωπίζεται με κινητοποιήσεις, αλλά με οργανωμένες δομές και οι πρώτοι που πρέπει να τις δημιουργήσουν είναι οι ίδιοι οι αγρότες, κάτω από ένα πλαίσιο ιδιωτικών κριτηρίων. Εφαρμόζοντας την Ολοκληρωμένη Διαχείριση και δημιουργώντας Ομάδες Παραγωγών θα έχουν κάνει ένα αποφασιστικό βήμα».
* Τι πρέπει να γίνει για να στηριχθεί η ελληνική βαμβακοκαλλιέργεια;
- Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ κι άλλα συναρμόδια υπουργεία με σκοπό να δημιουργηθεί ένας οδικός χάρτης, μέσα από τον οποίο θα προκύψουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε το ελληνικό βαμβάκι να αποκτήσει ανταγωνιστικότητα και προστιθέμενη αξία, σε όλη την αλυσίδα παραγωγής. Εάν αυτό επιτευχθεί θα προσφέρει βιωσιμότητα στο προϊόν σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής, αλλά ταυτόχρονα η μεταποιητική διαδικασία της εργασίας και έσοδα στο κράτος μέσω εξαγωγής του μεταποιημένου προϊόντος. Το βαμβάκι είναι ένα από τα λίγα προϊόντα το οποίο δέχεται πάνω από 7 μεταποιητικά στάδια μέχρι το τελικό προϊόν. Ως εκ τούτου είναι από τα ελάχιστα προϊόντα με τεράστια προστιθέμενη αξία. Η Ελλάδα είναι μια χώρα μέσα στην Ε.Ε. που αποτελεί τον βασικό προμηθευτή της διεθνούς αγοράς, γι' αυτό και απολαμβάνει συνδεδεμένη επιδότηση (με εθνικό φάκελο) απευθείας από την Ε.Ε. μέσω της παραγωγής του. Γίνεται μια προσπάθεια να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός μοντέλου πιστοποίησης ευρωπαϊκού σήματος βαμβακιού, μέσα από την Ολοκληρωμένη Διαχείριση του προϊόντος. Αυτό πέρα από τη δυνατότητα σωστής προώθησης του βαμβακιού στις διεθνείς αγορές θα δημιουργήσει και ανταγωνιστικότητα και στην παραγωγή, αφού η ΟΔ απαιτεί τη βελτιστοποίηση των καλλιεργητικών πρακτικών. Ένα ακόμη στοιχείο που θα λειτουργήσει υποστηρικτικά προς το προϊόν είναι μια οργανωμένη προωθητική ενέργεια από την ελληνική κυβέρνηση στις ξένες αγορές και μια αναβίωση της Κλωστοϋφαντουργίας, η οποία θα χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη το ελληνικό βαμβάκι, μέσα στο πλαίσιο ενός συνολικού παραγωγικού μοντέλου της εθνικής οικονομίας. Δυστυχώς σήμερα το 90% του ελληνικού βαμβακιού εξάγεται αμεταποίητο, και μόνο το 10% μεταποιείται και απολαμβάνει μια προστιθέμενη αξία.
* Ως πρόεδρος της Ένωσης Εκκοκκιστών Ελλάδας ποιες είναι οι ενέργειες που σκοπεύετε να κάνετε για τη στήριξη της καλλιέργειας;
- Στη Θεσσαλία δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή περίπου 10 επιχειρηματικοί όμιλοι και συνολικά στη χώρα περίπου 30. Το 45% του εγχώριου βαμβακιού παράγεται στη Θεσσαλία. Η Ένωση Εκκοκκιστών Ελλάδος προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων γύρω από την ανταγωνιστικότητα του βαμβακιού, ώστε να υπάρξει καλύτερη διαφάνεια και οι σωστές συνθήκες στη λήψη αποφάσεων από τον κάθε παραγωγό για την καλλιέργεια που θα παράξει και να μην επηρεάζεται από διάφορες φήμες του καφενείου.
* Ποιες οι επιπτώσεις στην εθνική οικονομία από πιθανή εγκατάλειψη της βαμβακοκαλλιέργειας;
- Η πρόσοδος του ελληνικού βαμβακιού στον Έλληνα αγρότη παρουσιάζει την καλύτερη σχέση εσόδων μεσοσταθμικά σε ορίζοντα 10ετίας, απ' όλα τα άλλα προϊόντα. Η εγκατάλειψη του βαμβακιού οφείλεται σε κακή υποστήριξη του προϊόντος από την πολιτεία κι από τους ανθρώπους που εμπλέκονται στη διαδικασία παραγωγής και μεταποίησης, ενώ όπως σ' όλα τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα δεν υπάρχουν οργανωμένες δομές των αγροτών, οι οποίες θα δημιουργήσουν οικονομία κλίμακος και συνεργατικές πρακτικές που θα επιφέρουν την πολυπόθητη μείωση του κόστους παραγωγής και θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος. Αν και αυτό είναι γενικό πρόβλημα στην ελληνική γεωργία, επειδή όμως το βαμβάκι είναι ένα ακριβό προϊόν στην καλλιέργεια, το οποίο όμως δίνει και καλή πρόσοδο, προκαλείται το δίλημμα στον αγρότη, που δεν έχει το κεφάλαιο να υποστηρίξει μια ακριβή καλλιέργεια, ασχέτως αν αυτή τις περισσότερες φορές του επιστρέφει κέρδος, αν πρέπει να επιμείνει ή να στραφεί στις λεγόμενες φτωχές καλλιέργειες, κυρίως δημητριακών, οι οποίες, αν παγιοποιηθούν στην ελληνική ύπαιθρο θα οδηγήσουν σε σημαντική συρρίκνωση του αγροτικού ΑΕΠ. Έτσι μοιραία θα μπούμε σε μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση αξιών με πρώτο βασικό αντίκτυπο τη σημαντική υποβάθμιση της αξίας των χωραφιών. Για παράδειγμα δείτε τι έγινε με τα εμπορικά καταστήματα της Λάρισας. Από τη στιγμή που αποχώρησαν μεγάλες σοβαρές επιχειρήσεις, τη θέση τους πήραν μικρά καταστήματα που με τους τζίρους τους (όταν υπάρχουν) δεν συμβάλουν στην ανάταση της εθνικής –ακόμη και της τοπικής- οικονομίας. Μετά την απαξίωση της εκμετάλλευσης ήρθε και η απαξίωση της μεταπώλησης. Είναι έγκλημα στον θεσσαλικό κάμπο τα χωράφια να μην μπορούν να υποστηρίξουν ακριβές καλλιέργειες. Το κόστος παραγωγής δεν αντιμετωπίζεται με κινητοποιήσεις, αλλά με οργανωμένες δομές και οι πρώτοι που πρέπει να τις δημιουργήσουν είναι οι ίδιοι οι αγρότες, κάτω από ένα πλαίσιο ιδιωτικών κριτηρίων. Εκεί τότε να έρθει το κράτος αρωγός, με διαδικασίες που θα εξασφαλίσουν τη νομιμότητα αυτών των μηχανισμών και στη συνέχεια να βοηθήσει αυτούς τους μηχανισμούς, αίροντας πάσης φύσεως γραφειοκρατικά εμπόδια. Φτάνει πια με το κράτος ειδικό, επαΐοντα και αφεντικό σε όλα τα θέματα. Αυτό οφείλει μόνο να χαράσσει στρατηγικές.
* Κλείνοντας κ. Δοντά, πώς κύλησε η φετινή χρονιά στη Θεσσαλία για το προϊόν;
- Φέτος η χρονιά για το βαμβάκι δεν ήταν καλή, καθώς είχαμε μείωση (περίπου 30%) της παραγόμενης ποσότητας, λόγω καιρικών συνθηκών, όμως η μέση τιμή αγοράς συσπόρου βάμβακος από τα εκκοκκιστήρια είναι τουλάχιστον 15% ακριβότερη απ' ότι πέρυσι, αν και η χρηματιστηριακή τιμή του εκκοκκισμένου βαμβακιού μειώθηκε 10% τουλάχιστον. Αυτό υποδηλώνει ότι ο κλάδος των εκκοκκιστών και μέσα στο πλαίσιο του ανταγωνισμού, αλλά και μέσα στην προσπάθεια να εξασφαλίσει εισοδήματα για τους βαμβακοπαραγωγούς εξάντλησε όλα τα περιθώρια που είχε στη διάθεσή του. Αυτό δείχνει και τις δυνατότητες του προϊόντος σε πολύ δύσκολες εξαγωγικά συνθήκες. Εάν μάλιστα δεν είχαμε και απώλειες στην παραγωγή λόγω καιρού, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλά.
