Της ΜαρίναςΑποστολοπούλου
«Είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική μας επιβίωση να μείνουμε στους κόλπους της Ευρώπης και προκείμενου να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να φτιάξουμε κράτος». Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα της ομιλίας του συγγραφέα και στοχαστή Στέλιου Ράμφου ο οποίος μιλώντας χθες σε πυκνό ακροατήριο στο ΔΩΛ αναφέρθηκε στην «αμφίθυμη» όπως τη χαρακτήρισε σχέση που διέπει την Ελλάδα με την Ευρώπη, αφού άλλωστε το θέμα της ομιλίας του ήταν ακριβώς «Εμείς και η Ευρώπη».
Και γιατί είναι « αμφίθυμη» η σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη; Γιατί όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, είμαστε και λίγο ανατολίτες και λίγο Ευρωπαίοι. Και αυτό, συνέχισε, οφείλεται στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι είναι πιο ορθολογιστές από μας κι εμείς δεν αρεσκόμαστε στους κανόνες, αλλά ξέρουμε ότι χωρίς κανόνες η ζωή δεν μπορεί να προχωρήσει. Ωστόσο αυτό εμάς δεν μας αρέσει και προτιμούμε τους πλάγιους δρόμους. Και με τους πλάγιους δρόμους μόνον κρίσεις έρχονται και υπό αυτή την έννοια πρέπει να πάρουμε μία τελική απόφαση. Αυτό δεν σημαίνει ότι υποχρεούμεθα να χάσουμε το συναίσθημά μας, την εγκαρδιότητά μας, όλα αυτά τα στοιχεία. Αντιθέτως, νομίζω ότι με τους κανόνες αυτά ενδυναμώνονται, γίνονται καλύτερα.
Άλλωστε, σχολίασε, η Ευρώπη είναι μία λέξη και μία ύπαρξη μυθολογική ελληνική. Είναι αυτή που έχει το πλατύ ωραίο πρόσωπο η Ευρώπη. Ωστόσο προκειμένου η Ελλάδα να είναι στην Ευρώπη έθεσε ως απαραίτητη προϋπόθεση τη δημιουργία κράτους.
«Να φτιάξουμε κράτος» τόνισε με έμφαση. Όλες οι αδυναμίες, όλα τα ελαττώματά μας βρίσκουν την έκφρασή τους ακριβώς πάνω σε αυτό. Γιατί κράτος έχει δημιουργήσει μόνον η Ευρώπη στην Ιστορία. Τα άλλα κράτη που υπάρχουν δεν είναι κράτη με την έννοια που εννοούμε σήμερα. Είναι διάφορες απολυταρχίες που έχουνε δημιουργηθεί μέσα στην Ιστορία. Δεν μιλάμε για θεσμούς στους οποίους συμμετέχουν οι άνθρωποι και σκέφτονται, συναποφασίζουν κτλ. Αυτό είναι ένα ευρωπαϊκό μόρφωμα με το οποίο εμείς δεν είχαμε καλή σχέση λόγω βυζαντινού παρελθόντος –επειδή το κράτος το βυζαντινό μολονότι ξεκινούσε από ρωμαϊκές προϋποθέσεις εντέλει από τον 6ο -7ο αιώνα και μετά άρχισε να ακολουθεί ένα δικό του δρόμο, ο οποίος ήτανε δρόμος που ήθελε τον μονάρχη «έμψυχο νόμο» και υπό αυτή την έννοια δεν μπορούσε να υπάρξει κράτος δικαίου, δεν μπορούσε να υπάρξει τίποτα. Όταν λοιπόν υποχρεωθήκαμε να φτιάξουμε κράτος με τον Καποδίστρια, τότε κάναμε μία «πλάγια κίνηση». Να φτιάξουμε για τους «κουτόφραγκους» το κράτος και από πίσω να δρουν οι οικογένειες, τα σινάφια και οι κοινότητες, τα χωριά. Και καταφέραμε να φτιάξουμε ένα τέτοιο μόρφωμα όπου οι σχέσεις είναι «πελατειακές» και όχι σχέσεις κανονικές κράτους-πολιτών. Αυτό πληρώνουμε τώρα.
Σχετικά με τις «ελπίδες» που εν τέλει έχει η Ελλάδα να φτιάξει κράτος ο γνωστός στοχαστής δήλωσε ότι υπάρχουν πολλές ελπίδες, από τη στιγμή που περιγράφουμε το πρόβλημα. Έχουν γίνει πολλά βήματα συνέχισε. Απλώς όλα όσα γίνονται και αποφασίζονται δεν έρχεται μία τελική ωραία στιγμή να τα «στερεώσει» μέσα μας αλλά κάθε φορά έχουμε μία πλαγιοκόπηση, επανερχόμεθα πάλι στις παλιές μας συνήθειες και τα πράγματα προχωράνε πάλι με αυτόν τον τρόπο. ¨Όμως η κρίση αυτή μπορεί να έχει αυτό το αποτέλεσμα. Μέσα στη σκληρή, στην οδυνηρή της διάσταση μπορεί να μας υποχρεώσει πια σε άλλου τύπου πειθαρχίες. Δεν χρειάζεται να είμαστε μόνον συναισθηματικοί χρειάζεται να είμαστε και υπεύθυνοι, υπογράμμισε με έμφαση.
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν το τμήμα Erasmus του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας η αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημόνων του Δήμου Λαρισαίων, το βιβλιοπωλείο «Γνώση» και οι εκδόσεις «Αρμός».
Χαιρετισμό απηύθυνε ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Πάνος Σάπκας ενώ τον συγγραφέα προλόγισε ο Δημήτρης Κουρέτας καθηγητής, ακαδημαϊκός υπεύθυνος του προγράμματος Erasmus plus στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
