ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ

Γεώργιος Ρήκας (1908-1978)

Ενας «άγνωστος» Λαρισαίος ζωγράφος

Δημοσίευση: 08 Δεκ 2024 8:58
Ο πίνακας «Δρόμος της Λάρισας» του Γ. Ρήκα. © Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γεωργίου Ι. Κατσίγρα. Ο πίνακας «Δρόμος της Λάρισας» του Γ. Ρήκα. © Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γεωργίου Ι. Κατσίγρα.

Υπήρξε ένας από τους ελάχιστους αγιογράφους και ζωγράφους της Λάρισας την εποχή του μεσοπολέμου. Δυστυχώς, όμως, το όνομα του Γεωργίου Ρήκα δεν είναι ευρέως γνωστό, ειδικά στους νεότερους Λαρισαίους.

Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1908, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο. Όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ζιαζιάς, «το 1929, κατά τη διάρκεια της στρατεύσεώς του, προσβλήθηκε από μηνιγγίτιδα που τον άφησε κωφό και αποστρατεύτηκε με τιμητική σύνταξη» [1]. Το 1931 εγγράφθηκε στην Ανωτέρα Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε το 1937 με τον βαθμό «άριστα». Από τότε συμμετείχε σε επίσημους κρατικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Το 1945 συμμετείχε στην έκθεση του «Παρνασσού», την οποία διοργάνωσαν οι «Ηνωμέναι Καλλιτέχναι» και δέχθηκε την ευαρέσκεια του τότε υπουργού Παιδείας. Έλαβε μέρος στην Έκθεση του Καΐρου (Αίγυπτος), της Στοκχόλμης (Σουηδία) και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.). Παράλληλα, εξέθεσε έργα του στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα και στον Βόλο.
Τον Ιούλιο του 1947, ο Γεώργιος Ρήκας πραγματοποίησε έκθεση των 70 έργων του στην αίθουσα του καφέ-ζαχαροπλαστείου «Μπαρ-Μέγα» της Λάρισας. «Σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός για τη ζωή ενός τόπου που δεν είναι συνηθισμένος σε παρόμοιες αισθητικές απολαύσεις, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στο κοινό να έρθει σε άμεση επαφή με μία από τις καλές τέχνες, που δυστυχώς μόνο στην Πρωτεύουσα σημειώνεται πάντοτε ζωηρή κίνηση και ιδιαίτερα από την απελευθέρωση και τον τελευταίο χειμώνα (…). Αποφεύγοντας αντιθέσεις και σκληρότητες με τους αρμονικούς χρωματισμούς τόνους, το άψογον σχέδιον και το ολοκάθαρον ελληνικόν φως των τοπείων του, δημιουργεί την απαλή και ξεκούραστη ατμόσφαιρα των έργων του μαζί με τη δυνατή προσωπικότητα των πορτρέτων του» [2]. Μερικά από τα έργα που εκτέθηκαν ήταν: «Ο Μυτιληναίος καραβοκύρης», «Ο γέρος», «Η χωρική ζωή», «Η βλάχικη συνοικία Άγιος Αθανάσιος», «Δρόμος της Λάρισας», «Τα δένδρα», «Το δωμάτιό μου», «Ο Λυκαβηττός», «Το όνειρο» κ.ά.
Η έκθεση δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Ο Λαρισαίος φιλότεχνος Αθανάσιος Δούσκας που την επισκέφθηκε σημείωσε: «Ομολογώ ότι ένοιωσα αμέσως μία απογοήτευσι. Πρώτο γιατί νομίζω πως το μέρος δεν ήταν το ενδεδειγμένο για μία τέτοια έκθεσι (…). Και δεύτερον γιατί αν και η ώρα ήταν κατάλληλη, δε βρισκόταν εκεί παρά μόνον δύο κύριοι και μία κοπέλλα (…). Η φύσις, η ζωή, η θρησκεία ζωντανεύουν κάτω από τα χρώματα του Ζωγράφου. Όλα τα έργα είναι επιμελημένα. Ανάμεσά τους, όμως, ξεχωρίζει το μάτι του επισκέπτου έργα που τον κρατάνε περισσότερο. Ένας δρόμος της Λαρίσης, κάτω εκεί προς τον Άγιο-Νικόλα ήταν αρκετά φυσικός σε έναν πίνακα (…). Η έλλειψη επισκεπτών, ακόμα περισσότερο αγοραστών δεν είναι καλό σημάδι. Είναι θλιβερό» [3].
Το έργο «Δρόμος της Λάρισας» [4] αγοράστηκε σε εκείνη την έκθεση από τον ιατρό Γεώργιο Κατσίγρα και κοσμεί σήμερα τη Δημοτική Πινακοθήκη της Λάρισας (Συλλογή Γεωργίου Ι. Κατσίγρα). Άλλο ένα έργο του (πορτρέτο) αγοράστηκε από τον ιατρό Γεώργιο Γκόλαντα, ενώ τον Αύγουστο του ιδίου έτους ο Γεώργιος Ρήκας αναγκάστηκε για βιοποριστικούς λόγους να κληρώσει αντί χαμηλότατης τιμής τα έργα του στο ζαχαροπλαστείο «Κυβέλεια» [5]. Αλλά και πάλι δεν παρουσιάστηκαν αρκετοί ενδιαφερόμενοι. Ελάχιστοι ήταν οι αγοραστές και τα έργα αυτά κοσμούν σήμερα ιδιωτικές συλλογές.
Παράλληλα, για βιοποριστικούς λόγους ζωγράφιζε ταμπέλες και πανό, εργασίες που του ανέθεταν είτε ιδιώτες είτε ο Δήμος της Λάρισας για τις εθνικές επετείους ή για σχολικές εορτές και θεατρικές παραστάσεις. Δέχθηκε επικρίσεις για τις εργασίες αυτές, αλλά ο ίδιος έδωσε στους επικριτές του (μέσω του Τύπου) αποστομωτική απάντηση: «Φαίνεται πως μερικοί ζουν στα σύννεφα και δεν είδαν αληθινούς καλλιτέχνες με την μπαντανόβουρτσα στο χέρι να σοφατίσουν πάνω σε σκαλωσιές και κρηπιδώματα αφού κόλλησαν τα έντερά τους αναμένοντας τους Μαικήνας να αγοράσουν τους πίνακές των. Δεν είδαν την Ελληνική φτώχια ξεσκέπαστη και τον θάνατο ξεφουλκισμένο ορθόστητο πάνω στο κρεββάτι του καλλιτέχνη» [6].
Παράλληλα με τη ζωγραφική ο Γεώργιος Ρήκας ασχολήθηκε με την αγιογραφία. Η πρώτη αγιογράφηση έγινε στην εκκλησία του χωριού Θωμαΐ (σημ. Μάνδρα) της Λάρισας [7]. Αξεπέραστο έργο τέχνης αποτέλεσε ο «Μυστικός Δείπνος» που κοσμούσε την παλαιά εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στα Ταμπάκικα (κατεδαφίστηκε το 1990). Ο Γεώργιος Ρήκας απεβίωσε στη Λάρισα το 1978. Ο Δήμος Λαρισαίων ονοματοθέτησε προς τιμήν του μία οδό στη συνοικία της Νεράιδας [8].


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γεώργιος Ζιαζιάς, Τοπωνυμική Εγκυκλοπαίδεια οδών και πλατειών της Λάρισας. Λάρισα 1995, σελ. 354.
[2]. Θεσσαλικά Νέα (Λάρισα), φ. 185 (10 Ιουλίου 1947).
[3]. Αθανάσιος Δούσκας, «Ο Λαρισινός ζωγράφος», Θεσσαλικά Νέα (Λάρισα), φ. 193 (19 Ιουλίου 1947).
[4]. Λάδι σε κόντρα πλακέ διαστάσεων 21x37 εκατοστών.
[5]. Θεσσαλικά Νέα (Λάρισα), φ. 223 (24 Αυγούστου 1947).
[6]. Θεσσαλικά Νέα (Λάρισα), φ. 464 (2 Απριλίου 1948).
[7]. Ζιαζιάς, σελ. 354.
[8]. Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στην κυρία Ιωάννα Δεληγιάννη (Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας) για την άδεια δημοσίευσης του πίνακα «Δρόμος της Λάρισας» της Συλλογής Γεωργίου Ι. Κατσίγρα.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

SYNERGEIO

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass