«Πανύψηλος, ιδιόρρυθμος και ιδιότροπος. Όταν γράφει και εξωτερικεύει τας εν τω εγκεφάλω του στροβιλιζομένας παραδόξους ιδέας είναι αμίμητος, απαράμιλλος εν τη διατυπώσει αυτών, εν τη φρασεολογία του. Τα άρθρα του είναι φιλολογικά, πραγματευόμενα εμπεριστατωμένως περί φιλοσοφίας, περί θρησκείας, περί κοινωνικής αλληλεγγύης». Έτσι τον είχε χαρακτηρίσει ο πρύτανης της λαρισαϊκής δημοσιογραφίας Θρασύβουλος Μακρής, όταν ο Γκολφινόπουλος εργάστηκε στις αρχές του 1900 ως ελεύθερος ρεπόρτερ στην εφημερίδα «Μικρά» [1].
Ο Σωκράτης Γκολφινόπουλος γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1873. Αμέσως μετά από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881), ο πατέρας του Παναγιώτης [2], που ήταν δικαστικός κλητήρας στα δικαστήρια της Κορίνθου, αιτήθηκε την μετάθεσή του στη Λάρισα. Το 1882 ο τελευταίος μετατέθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Λάρισας και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πόλη μαζί με τη σύζυγό του Μαριγώ [3] και τα δυο τους παιδιά [4]. Ο Σωκράτης Γκολφινόπουλος φοίτησε στο Α’ Δημοτικό Σχολείο της Λάρισας και σε ηλικία 12 ετών (16 Σεπτεμβρίου 1885) εγγράφθηκε στην Α’ τάξη του Ελληνικού Σχολείου της Λάρισας [5]. Το 1891 κατά τη διάρκεια των Γυμνασιακών του σπουδών εξέδωσε τη σατυρική εφημερίδα «Ο Σάτυρος», με την υποστήριξη (οικονομική και τεχνική) του Θρασύβουλου Μακρή. Ο ίδιος ήταν ένας μποέμ τύπος, που εκτός από την εκπληκτική του πέννα, είχε πάντοτε τη διάθεση να «πειράζει» τους πάντες, από συμμαθητές, φίλους και γνωστούς, μέχρι πολιτευτές και δημοτικούς συμβούλους, σατιρίζοντας στιγμές του καθημερινού τους βίου. Εκείνη μάλλον την περίοδο (και όχι το 1896 που αναφέρει ο δημοσιογράφος Κώστας Περραιβός) έλαβε χώρα (με προτροπή του Γκολφινόπουλου) η πυρπόληση των δύο έρημων τουρκικών κατοικιών, που είχε ως αποτέλεσμα τη διάνοιξη της οδού Φαρσάλων [6]. Τον Οκτώβριο του 1893 επανεξέδωσε τον «Σάτυρο», αλλά με άλλη επωνυμία: «Σατυρική» [7].
Στις αρχές του 1900 κι ενώ ήταν ο εκδότης και διευθυντής της «Σατυρικής», πραγματοποιούσε ελεύθερο ρεπορτάζ στις εφημερίδες «Μικρά» και «Όλυμπος». Μάλιστα, τα συγκλονιστικά άρθρα του στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «Όλυμπος» (Οκτώβριος-Νοέμβριος 1900) προκάλεσαν τριγμούς στην τότε κυβέρνηση και πανικό στους βουλευτές της Λάρισας, που παρακολουθούσαν έντρομοι το κύμα συλλήψεων και τις φυλακίσεις εκατοντάδων πολιτών που είχαν χάσει τις περιουσίες τους κατά το διάστημα της προσωρινής τουρκικής κατοχής (1897-1898). Οι τελευταίοι είχαν λάβει με κυβερνητική εντολή δάνεια της τάξεως των 300 δρχ. από την Εθνική Τράπεζα, τα οποία, όμως, λόγω της καταστροφής της αγροτικής παραγωγής, των λεηλασιών και των καταστροφών που είχαν υποστεί δεν μπορούσαν να τα αποπληρώσουν. «Τι επράξατε απέναντι όλων τούτων, κύριοι αντιπρόσωποι του θεσσαλικού λαού, τίνα πολιτικήν μετήλθετε, τι αντιτάξατε κατά της διπλωματικής αυτής κυβερνητικής ευστροφίας; Βουλευταί Λαρίσης, βουλευταί Αγυιάς, βουλευταί Τυρνάβου και των άλλων θεσσαλικών επαρχιών, τίνα τρόπω υπερησπίσθητε τα ανατεθέντα υμίν, των Θεσσαλών συμφέροντα; Απαντήσεις δεχόμεθα μέχρι της ημέρας των νέων εκλογών» [8]. Στις 19 Δεκεμβρίου 1900 εκφώνησε έναν πύρινο λόγο κατά της κυβερνητικής πολιτικής στην Κεντρική πλατεία της Λάρισας και εκδόθηκε ψήφισμα που απεστάλη στον πρόεδρο της Βουλής.
Τον Δεκέμβριο του 1906 εξέδωσε την εφημερίδα «Ανεξαρτησία». Η κυκλοφορία της, όμως (παράλληλα με την «Σατυρική»), ήταν οικονομικά ασύμφορη και σταμάτησε την έκδοσή της. Η δεύτερη περίοδος της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Σατυρική» ξεκίνησε στις 21 Μαρτίου 1920 και κυκλοφόρησε ανελλιπώς μέχρι το 1928 που ανέστειλε την έκδοσή της, επειδή ο Σωκράτης Γκολφινόπουλος απεβίωσε. Ο ίδιος δεν είχε ποτέ νυμφευθεί και δεν είχε αποκτήσει απογόνους.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Μικρά (Λάρισα), φ. 12 (9 Απριλίου 1900).
[2]. Ο Παναγιώτης Γκολφινόπουλος υπήρξε υπόδειγμα «ενάρετου και καλού συμπολίτη». Απεβίωσε στη Λάρισα τον Ιανουάριο του 1912. Βλ. Μικρά (Λάρισα), φ. 22/528 (13 Ιανουαρίου 1912).
[3]. Η Μαριγώ Γκολφινοπούλου απεβίωσε στη Λάρισα τον Μάρτιο του 1909. Βλ. Μικρά (Λάρισα), φ. 392 (12 Μαρτίου 1909). Λίγο πριν από τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, είχε εμπλακεί σε μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες με τον κτηματία Γρηγόριο Χατζηλαζάρου και άλλους Οθωμανούς κτηματίες για ζητήματα αγροτικής φύσεως. Βλ. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 051, αρ. 15727 (11 Ιανουαρίου 1895) και αρ. 15741 (12 Ιανουαρίου 1895). Κατά την περίοδο αυτή, την εκπροσώπησε με επιτυχία ο Λαρισαίος δικηγόρος Σπυρίδων Ζογκολόπουλος.
[4]. Δε γνωρίζουμε το όνομα της θυγατέρας του. Από δημοσιεύματα του Τύπου γνωρίζουμε ότι παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
[5]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Μαθητολόγιο Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης1885-86, α/α (527/45).
[6]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, «Πώς άνοιξε η οδός Φαρσάλων (Ρούσβελτ)», Ελευθερία (Λάρισα), 5 Αυγούστου 2015.
[7]. Γεώργιος Ζιαζιάς, Η Λάρισα από την απελευθέρωση μέχρι το 1950. Λάρισα 2004, σελ. 108. Ο Ζιαζιάς αναφέρει πως το 1908 κυκλοφόρησε εκ νέου ο «Σάτυρος», αλλά για μικρό χρονικό διάστημα (σελ. 111).
[8]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 139 (27 Οκτωβρίου 1900).
