Η κ. Δραμαλιώτη στο περιθώριο της πρόσφατης επίσκεψής της στη Λάρισα, όπου μίλησε στην ακαδημαϊκή κοινότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνέντευξή της στην «Ε» έδωσε το στίγμα της αξιολόγησης των δημόσιων πολιτικών της κυβέρνησης, αποκαλύπτοντας τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού και αναφερόμενη στην ψηφιακή διακυβέρνηση τονίζει ότι η φετινή χρονιά είναι για την κυβέρνηση έτος περαιτέρω απλοποίησης διαδικασιών, οι οποίες σχετίζονται με την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης αναδεικνύει την πολιτική βούληση και τη δέσμευση της κυβέρνησης για την υποστήριξη και ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης τόσο στον τομέα της έρευνας, της αναβάθμισης των δημόσιων υπηρεσιών, όσο και της πρακτικής εφαρμογής της στην κοινωνία, ενώ κάνει ειδικές αναφορές στις κυβερνητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκάλεσαν οι πλημμύρες στη Θεσσαλία. «Όλοι οι πόροι του Προϋπολογισμού προφανώς δεν είναι ατελείωτοι, όμως η προτεραιοποίηση που δίνεται στη Θεσσαλία είναι απολύτως απαραίτητη και αποτελεί συνολικό μας στοίχημα» τονίζει χαρακτηριστικά.
• Kυρία Δραμαλιώτη, πλησιάζουμε αισίως στη συμπλήρωση ενός χρόνου από την επανεκλογή της Νέας Δημοκρατίας στη διακυβέρνηση της χώρας. Αξιολογώντας αυτή την περίοδο μιλήστε μας για το παραχθέν κυβερνητικό έργο συγκριτικά με το έργο της προηγούμενης τετραετίας.
- Μετά την επανεκλογή της, η κυβέρνηση συνεχίζει να εργάζεται για την επιτυχή ολοκλήρωση των δεσμεύσεών της προς τους πολίτες και αυτό το κάνει με μεταρρυθμιστική ορμή και αποφασιστικότητα. Το πυκνό νομοθετικό έργο περιλαμβάνει εμβληματικά νομοσχέδια όπως: την επιστολική ψήφο, την ίδρυση μη κρατικών Πανεπιστημίων, την αύξηση του κατώτατου μισθού, την αναμόρφωση του μισθολογίου του Δημόσιου Τομέα, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την επιτάχυνση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης και την αυστηροποίηση των ποινών με την αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπως και την πρόσφατη μεταρρύθμιση της αναμόρφωσης του δικαστικού χάρτη της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης. Στην ίδια κατεύθυνση, θα σας αναφέρω ενδεικτικά μόνο ορισμένα έργα που προωθούνται σε κρίσιμους τομείς πολιτικής.
Ξεκινώντας από τον τομέα της οικονομίας, τα επιτεύγματα είναι εντυπωσιακά. Η χώρα ανάκτησε την επενδυτική βαθμίδα από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, γεγονός που αναδεικνύει τη βελτίωση της αξιοπιστίας της στους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς κύκλους. Επιπλέον, έχουμε σημειώσει τον 3ο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη (+2,4%), ενώ οι επενδύσεις στην Ελλάδα –ξένες και εγχώριες – έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Όσον αφορά στη δημόσια διοίκηση, με τον νόμο για την επιλογή διοικήσεων των δημόσιων φορέων αυξήσαμε τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα στις επιλογές των επικεφαλής φορέων και μονάδων και, παράλληλα, το νέο σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής που παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο αναμένεται να αυξήσει την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα των δημόσιων υπαλλήλων, ώστε να επιτυγχάνεται η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με απώτερο στόχο τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των πολιτών. Σημειώνω ότι το νέο πλαίσιο θα συνδέεται με τους στόχους και τα έργα των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης, τα οποία παρακολουθεί η Γενική Γραμματεία Συντονισμού, όπως θα σας αναλύσω στη συνέχεια.
Στο πεδίο της υγείας, βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό Νοσοκομειακών Υποδομών και Κέντρων Υγείας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των υπηρεσιών υγείας και η υλοποίηση του εθνικού προγράμματος πρόληψης της δημόσιας υγείας «Σπύρος Δοξιάδης». Στο Υπουργικό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου εγκρίθηκε ο νέος κυβερνητικός προγραμματισμός για το 2024, ο οποίος περιλαμβάνει 221 μεταρρυθμίσεις και 279 επενδύσεις. Σε αυτόν ενδεικτικά περιλαμβάνονται: μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού και την ενίσχυση της οικογένειας, η επέκταση του Πιλοτικού Προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός για άτομα με αναπηρία», η χρήση προπληρωμένων καρτών πληρωμής επιδομάτων και η ψηφιοποίηση των αρχείων των υποθηκοφυλακείων και των κτηματολογικών γραφείων. Παράλληλα με τον ετήσιο προγραμματισμό του κυβερνητικού έργου, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει και τις πιέσεις που ασκούν προβλήματα με διεθνή διάσταση, όπως η κλιματική κρίση, αξιοποιώντας την εμπειρία των προηγούμενων ετών και συνεχίζοντας με ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα.
Συγκρίνοντας με την προηγούμενη τετραετία, είναι φανερό ότι υπάρχει δυναμική συνέχεια και ανανέωση στις πολιτικές μας και, παράλληλα, στον σχεδιασμό μας λαμβάνονται υπόψη οι νέες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Βασικό μας στόχο αποτελεί η εμπέδωση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες, με όρους ειλικρίνειας και διαφάνειας, επιστημονικής τεκμηρίωσης των δημόσιων πολιτικών, αναγνώρισης και διόρθωσης όπου εντοπίζονται αστοχίες.
• Εξ ορισμού η Γενική Γραμματεία Συντονισμού έχει επιφορτιστεί άμεσα ή έμμεσα, μεταξύ άλλων, με την αξιολόγηση της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών ανά τομέα και ως εκ τούτου και της παραγωγικότητας των Υπουργείων με μετρήσιμα μεγέθη. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις στη νέα αποστολή σας;
- Η Γενική Γραμματεία Συντονισμού έχει την αρμοδιότητα για τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της υλοποίησης του Ενιαίου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής, καθώς και των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης ανά Υπουργείο και πεδίο πολιτικής.
Πιο αναλυτικά, ο ετήσιος κυβερνητικός προγραμματισμός αποτυπώνεται στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής (Ε.Σ.Κυ.Π.), το οποίο συντάσσεται από τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού και εγκρίνεται από το τακτικό Υπουργικό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου κάθε έτους. Το Ε.Σ.Κυ.Π. διαμορφώνεται βάσει του περιεχομένου των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων. Μετά την έγκρισή τους, το Ε.Σ.Κυ.Π. και τα Σχέδια Δράσης των Υπουργείων αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού και της Προεδρίας της Κυβέρνησης και είναι πλήρως προσβάσιμα από όλους τους πολίτες. Επιπλέον, η Γενική Γραμματεία Συντονισμού είναι αρμόδια για την παρακολούθηση της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), έχοντας κεντρικό ρόλο στην εκτίμηση και στη διασφάλιση ότι οι πολιτικές εφαρμόζονται με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, χρησιμοποιώντας μετρήσιμα και ποιοτικά δεδομένα για την αξιολόγησή τους.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η χώρα μας είναι ο μεγαλύτερος δικαιούχος πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην ΕΕ ως προς το ΑΕΠ, με κονδύλια ύψους 36 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν σε άνω του 17% του ΑΕΠ. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ποσοστό, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι χώρες της ΕΕ λαμβάνουν κατά μέσο όρο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 4,1% του ΑΕΠ τους. Από το σύνολο των 75 μεταρρυθμίσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 και των αντίστοιχων 139 μεταρρυθμιστικών οροσήμων που το απαρτίζουν, μέχρι σήμερα έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα 52, ένα ποσοστό της τάξεως του 40%.
ΟΙ ΦΙΛΟΔΟΞΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Μπροστά μας βρίσκονται εξαιρετικά φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις, κατανεμημένες σε 4 πυλώνες, συμπεριλαμβανομένου του νέου κεφαλαίου REPowerEU: Πράσινη Μετάβαση, Ψηφιακή Μετάβαση, Απασχόληση-Δεξιότητες-Κοινωνική Συνοχή, Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας. Για τη συστηματικότερη παρακολούθηση των μεταρρυθμίσεων, η Γενική Γραμματεία Συντονισμού συνεργάζεται στενά με τα Υπουργεία, αξιοποιώντας ψηφιακά και επιστημονικά εργαλεία που επικαιροποιεί συνεχώς. Σε διασύνδεση με τεχνικές ομάδες εργασίας που έχουν συσταθεί και λειτουργούν σε κάθε Υπουργείο και στις οποίες συμμετέχουν στελέχη με νομική κατάρτιση και εμπειρία διαχείρισης συγχρηματοδοτούμενων έργων, τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού διασφαλίζουν την απρόσκοπτη παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των μεταρρυθμιστικών οροσήμων κάθε έργου. Επιπλέον, η Γενική Γραμματεία Συντονισμού, ως Εθνική Συντονιστική Αρχή για την Τεχνική Βοήθεια, συνεργάζεται με τη Γενική Διεύθυνση Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Reform) και τα Υπουργεία, αξιοποιώντας το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (TSI), το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που παρέχει τεχνική εμπειρογνωμοσύνη σε στοχευμένα πεδία πολιτικής κατόπιν αιτημάτων των κρατών μελών και στο οποίο η Ελλάδα έχει πετύχει την υψηλότερη απορρόφηση. Για το 2024, από το σύνολο των 167 εγκεκριμένων έργων για όλη την ΕΕ, έπειτα από απαιτητική ανταγωνιστική διαδικασία, πετύχαμε τον μεγαλύτερο αριθμό εγκεκριμένων προτάσεων έως στιγμής, 23 προτάσεις για ισάριθμα έργα, με προϋπολογισμό που φτάνει στο 10% του συνολικού εγκεκριμένου για όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
• Η Θεσσαλία τους τελευταίους οκτώ μήνες αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων εξαιτίας των πλημμυρών. Εσείς γεννηθήκατε εδώ και γνωρίζουμε το μεγάλο σας ενδιαφέρον για τον τόπο σας.
- Οι πλημμύρες που έπληξαν τη Θεσσαλία και τους ανθρώπους της υπήρξαν πραγματικά πρωτοφανείς για τα ελληνικά δεδομένα, όπως και τα τραύματα που άφησε πίσω της αυτή η θεομηνία. Από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσαν πρωτοβουλίες και μέτρα για την ανάταξη των πληγεισών περιοχών της Θεσσαλίας. Γνωρίζετε ότι θα διατεθούν πάνω από 3 δις για την αποκατάσταση των ζημιών του «Daniel» και του «Elias». Τα μισά, 1,4 δις, αφορούν στις οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές και τα πληγέντα σχολεία μας στη Θεσσαλία. Όπως έχει υπογραμμίσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι εξαιρετικά σημαντική η ευρωπαϊκή διάσταση των διαθέσιμων πόρων που έχουν εξασφαλιστεί. Με την επαναδιαπραγμάτευση του Ταμείου Ανάκαμψης, πετύχαμε να διοχετεύσουμε επιπλέον πόρους για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας. Σημειώνεται ότι τα 600 εκατομμύρια προέρχονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα είναι πόροι του ΕΣΠΑ, αλλά και του Κρατικού Προϋπολογισμού. Όπως επίσης αξιοποιήθηκε και χρηματοδότηση από το προηγούμενο ΕΣΠΑ για ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις αποζημιώσεις και την κρατική αρωγή. Γνωρίζουμε όλοι ότι οι πόροι του Προϋπολογισμού προφανώς δεν είναι ατελείωτοι, όμως η προτεραιοποίηση που δίνεται στη Θεσσαλία είναι απολύτως απαραίτητη και αποτελεί συνολικό μας στοίχημα. Αυτή η συλλογική προσπάθεια υπακούει στον κεντρικό κανόνα να μην αισθάνεται κανείς πολίτης της Θεσσαλίας μας μόνος, όσο γεωγραφικά απομονωμένος και αν είναι, να έχει τη φροντίδα του κράτους.
• Η ψηφιακή διακυβέρνηση συνιστά κεντρικό πυλώνα του μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης, αλλά και κατευθυντήριο άξονα για το κυβερνητικό έργο. Το κράτος είναι γεγονός ότι άλλαξε και συνεχίζει να αλλάζει, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας, οι πολίτες εξυπηρετούνται καλύτερα, αλλά χρειάζεται να γίνουν κι άλλα βήματα. Ποια είναι τα βήματα εκείνα που θα μας επιτρέψουν ταχύτερη σύγκλιση στον τομέα αυτό;
- Η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει και συνεχίζει να αναπτύσσει ένα διευρυμένο σχέδιο δράσης σε ζητήματα ψηφιοποίησης του Δημοσίου, αλλά και υποδομών που είναι αναγκαίες για την προσέλκυση επενδύσεων. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες στοχεύουν πρωταρχικά στην καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Το gov.gr, η διαδικτυακή πύλη του ελληνικού κράτους, εξελίσσεται συνεχώς και, σύντομα, θα συγκεντρώνει σχεδόν το σύνολο των συναλλαγών μας με το Δημόσιο. Ήδη η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο όσον αφορά στον αριθμό των χρηστών των ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών (80,5% έναντι 74,2% του ευρωπαϊκού Μ.Ο. σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ευρ. Επιτροπής για το 2023), γεγονός που αποδεικνύει ότι έχουμε καλύψει μια μεγάλη ανάγκη και συνεχώς βελτιώνουμε τις υποδομές μας για ακόμα πιο στοχευμένη εξυπηρέτηση. Το 2024 είναι για εμάς ένα έτος περαιτέρω απλοποίησης διαδικασιών, οι οποίες σχετίζονται με την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.
• Στην καθημερινότητα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου συναντάμε όλο και πιο συχνά την τεχνητή νοημοσύνη. Συνιστά αυτή η τεχνολογία αιχμής απειλή ή ευκαιρία για τη διαμόρφωση της νέας αρχιτεκτονικής της δημόσιας διακυβέρνησης;
- Με απλά λόγια, η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) είναι η ικανότητα ενός συστήματος να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα. Η ΤΝ προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για τη βελτίωση της δημόσιας διακυβέρνησης μέσω της βελτίωσης των υπηρεσιών, της αυτοματοποίησης διαδικασιών και της αποτελεσματικής διαχείρισης των δεδομένων.
Ωστόσο, είναι απαραίτητη η προσεκτική ρύθμιση και η διασφάλιση ότι η χρήση της τεχνολογίας αυτής συμβαδίζει με τις αρχές της ηθικής και του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να αποφευχθούν δυσμενείς κοινωνικοί και οικονομικοί αντίκτυποι. Η σύσταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την ΤΝ υπό τον Πρωθυπουργό επιβεβαιώνει τη στρατηγική σημασία που δίνεται στην ανάπτυξη και εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης με βάση την ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Ο επικεφαλής της Επιτροπής, πολυβραβευμένος καθηγητής του ΜΙΤ στην επιστήμη των υπολογιστών, Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, ιδανικά βλέπει τη χώρα μας σε 5 χρόνια να αποτελεί παγκόσμιο παίκτη των εξελίξεων στην εφαρμογή, την ανάπτυξη και την καινοτομία σε αυτό το πεδίο. Στο Ετήσιο Σχέδιο Δράσης 2024 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης προβλέπονται μια σειρά από σημαντικά έργα που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη, όπως το «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Παρατηρητηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης», η «Εφαρμογή ελέγχου χρήσης παραλιών μέσω τεχνητής νοημοσύνης», το «ΑΙ Chatbot για Εξυπηρέτηση Πολιτών» που θα διευκολύνει τις καθημερινές επαφές των πολιτών με το Ελληνικό Κτηματολόγιο, ενώ, για τη φετινή χρονιά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει 3 έργα Τεχνικής Βοήθειας για τη χώρα μας, τα οποία θα αξιοποιήσουν εργαλεία ΤΝ, προκειμένου να ενισχυθεί το έργο της δημόσιας διοίκησης, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της μάθησης στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Σας θυμίζω ότι ήδη το Υπουργείο Εσωτερικών αξιοποιεί τις τεχνολογίες αιχμής και συγκεκριμένα την τεχνητή νοημοσύνη και τον ρομποτικό αυτοματισμό για τη στοχοθεσία και την αξιολόγηση των προϊσταμένων στις δημόσιες υπηρεσίες με στόχο την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της διαφάνειας. Επιπλέον, στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία με μεγάλη επιτυχία μία νέα εφαρμογή, η οποία αξιοποιεί τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης: ο ψηφιακός βοηθός (chatbot). Πρόκειται για την πρώτη μεγάλης κλίμακας εφαρμογή ΤΝ του ελληνικού Δημοσίου, η οποία ήδη αναβαθμίστηκε και απέκτησε λειτουργίες Action Bot. Τι σημαίνει αυτό; Ότι οι πολίτες αποκτούν σταδιακά τη δυνατότητα να ζητούν και να λαμβάνουν από τον mAigov μια σειρά από διοικητικά έγγραφα που θα αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο στη θυρίδα τους στο gov.gr, με την προτεραιότητα να δίνεται στα πιστοποιητικά που εκδίδονται συχνότερα, καθώς επίσης και στις προτυποποιημένες υπεύθυνες δηλώσεις. Στόχος της εφαρμογής είναι η βελτίωση της ποιότητας, της ταχύτητας και της προσβασιμότητας των δημόσιων υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες. Οι προσπάθειες αυτές αναδεικνύουν την πολιτική βούληση και τη δέσμευση της κυβέρνησης για την υποστήριξη και ανάπτυξη της ΤΝ, τόσο στον τομέα της έρευνας, της αναβάθμισης των δημόσιων υπηρεσιών, όσο και της πρακτικής εφαρμογής της στην κοινωνία.
