Του Κ. Γκιάστα
Οι περισσότεροι διαλέγουν να έχουν χρόνια στη ζωή τους. Άλλοι πάλι λίγο πιο θαρραλέοι να έχουν ζωή στα χρόνια τους. Οι εκλεκτοί όμως τα συνδυάζουν και τα δύο. Ένας απ’ αυτούς είναι ο κ. Λάζαρος Αρσενίου που διανύει το 100ό έτος της ζωής του και καταφέρνει με προσωπικές εμπειρίες να συνδέει τα ιστορικά γεγονότα του τελευταίου αιώνα με το σήμερα.
Γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και σαν παιδί άκουγε για την καταστροφή της Σμύρνης όπως με περίσσια άνεση πλέον καταφέρνει να αναλύει την πολεμική κατάσταση στη Συρία αυτές τις ημέρες και να εξηγεί τις κινήσεις των Τζιχαντιστών αλλά και των Αμερικανών.
Πολέμησε στην Πίνδο τους Ιταλούς και τραυματίστηκε από σφαίρα στα μαλακά του λάρυγγα κάπου στην Αλβανία. Το περιγράφει και γελάει όταν κάποιοι λένε για πόλεμο στις μέρες μας.
Η κατοχή, η Αντίσταση και μετέπειτα ο Εμφύλιος τον στιγμάτισαν. Άλλωστε τον Μάιο του 1941 ανασυγκρότησε με φίλους την οργάνωση του ΚΚΕ Καλαμπάκας και συνέστησαν την πρώτη οργάνωση Εθνικής Αντίστασης. Με μεγάλη ψυχραιμία ωστόσο σχολιάζει τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας.
Σπουδαία «πένα». Δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έγραψε, έγραψε, έγραψε... Δεκάδες βιβλία και χρόνια ολόκληρα στο ρεπορτάζ. Δούλεψε με στοιχειοθεσία, με λινοτυπία και φυσικά μετά είδε τους υπολογιστές. Δεν τους φοβήθηκε όμως. Ίσα – ίσα μεταφέρει τα κείμενά του σε cd για να διευκολύνει τις σύγχρονες απαιτήσεις των ΜΜΕ. «Παιδί» του Γουτεμβέργιου μεν αλλά ακούει και για το ίντερνετ και κάνει πρόβλεψη για το μέλλον του έντυπου Τύπου.
Με αξιοζήλευτη διαύγεια σκέψης και πνεύματος γράφει ακόμα και σήμερα και όλα του τα γραπτά θα αποτελέσουν αναμφισβήτητα ένα σπουδαίο εργαλείο στα χέρια των ιστορικών του μέλλοντος. Δεν είναι τυχαίο πως τα βιβλία του αποτελούν πηγή έμπνευσης για Έλληνες αλλά και ξένους συγγραφείς ενώ «Η Θεσσαλία στην Αντίσταση» περιλαμβάνεται στο μάθημα για την Ευρωπαϊκή Αντίσταση που διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο της Σορβώνης Παρισίων.
Μα και η αγροτιά. Ολόκληρο κεφάλαιο στη γεμάτη του ζωή. Αφιέρωσε έρευνες ετών αγροτών πάνω στο συγκεκριμένο τομέα γράφοντας για τις εξεγέρσεις των στη Θεσσαλία από το 1881 ως και το 1993.
Δώσαμε ραντεβού στο σπίτι του, δίπλα από τις παλιές φυλακές στις οποίες και φυλακίστηκε στο παρελθόν. Καθίσαμε αναπαυτικά στον καναπέ και απολαύσαμε ένα ταξίδι στον χρόνο. Εκατό ζωντανά χρόνια σοφίας, εμπειρίας και ανάλυσης. Σταχυολογήσαμε κάποια σημεία της περιγραφής ενός ανθρώπου - φαινόμενο για τη Θεσσαλία.
Στη Λάρισα ήρθε για πρώτη φορά την άνοιξη του 1944. Με τη βαριά τρομοκρατία είχαν διαλυθεί οι οργανώσεις και τοποθετήθηκε εδώ ως γραμματέας του ΕΑΜ με σκοπό να ανασυγκροτηθεί η Λάρισα.
«Τότε υπήρχαν 35.000 δελτία τροφίμων στην κατοχή. Όμως δεν έμειναν περισσότεροι από 25 χιλιάδες. Αυτοί ήταν οι κάτοικοι της πόλης. Με την απελευθέρωση όμως έγιναν 32.000 και πλέον.
Ήταν μια πόλη που δεν την είχαν φροντίσει να τη φτιάξουν με ρυμοτομία και απλά διεύρυναν τα σοκάκια που υπήρχαν από την Τουρκοκρατία» και άρχισε να μας μιλάει για τον χαρακτήρα της «Η Λάρισα είχε δυναμική οικονομία, στηριζόταν στην γεωργία. Οι αγρότες της Λάρισας έβγαζαν πολλά προϊόντα και αυτοί ήταν η βάση της αγοράς. Πήρε ανάπτυξη γοργή».
«Τώρα όμως;» τον ρωτήσαμε «Τώρα δεν υπάρχουν γεωργοί, τώρα υπάρχουν υπάλληλοι, καθηγητές, δάσκαλοι. Η γεωργία δεν παράγει πλέον. Τη διέλυσαν. Γεμίσαμε υπαλλήλους. Όχι μόνο στη Λάρισα και στο Βόλο για παράδειγμα. Η μηχανουργία του Γκλαβάνη είχε 400 τορναδόρους και εφαρμοστές. Αυτοί έφτιαχναν τις οβίδες και τις έστελναν στην Αθήνα στην Πυρκάλ και μετά στο μέτωπο. Εργοστάσια μεγάλα έκλεισαν. Ο Βόλος με 50.000 κατοίκους είχε 18.000 εργάτες προλετάριους. Στη Λάρισα ο αριθμός των εργάτες ήταν μικρότερος από τη δύναμη των επαγγελματοβιοτεχνών. Είχε 9-10 υφαντουργία και απασχολούσε 1000 υφάντριες. Ήταν άλλη η σύνθεση του πληθυσμού τότε».
ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΑΚΑΜΨΕΙ Η ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ
«Οι αγρότες έγιναν… υπάλληλοι»
Του ζητήσαμε να μας εξηγήσει πώς επήλθε η αλλαγή στην οικονομική σύνθεση της περιοχής και ήταν παραδειγματικός: «Όταν επί 25 χρόνια η τιμή του σίτου διατηρείτο κάτω από το κόστος οι αγρότες τα παράτησαν. Άφησαν τα χωράφια και ήρθαν στη Λάρισα σε μαγαζιά. Σφάχτηκαν στην περιοχή παραπάνω από 1 εκ. γιδοπρόβατα. Οι κτηνοτρόφοι τα παράτησαν και αυτοί και ήρθαν να βρουν δουλειά.
Υπήρχε ο μύλος του Παππά που είχε εφεύρει κάτι το μοναδικό. Τα μαλακά στάρια τα άλεθε με ατμό και το αλεύρι έβγαινε πιο νόστιμο και πιο πολύ. Εφοδίαζε λοιπόν όλα τα εργοστάσια με μπισκότα».
Ρωτάμε αν υπάρχει ελπίδα και εκείνη την ώρα χαρίζοντάς μας ένα από τα τελευταία του βιβλία με τίτλο «Η γεωργία στη σύγχρονη Ελλάδα» που εκδόθηκε φέτος μας απαντάει: «Χρειάζεται να έχει παραγωγική δραστηριότητα. Πρέπει να αναπτύξει τη γεωργία της. Τα στάρια της Θεσσαλίας τα έπαιρναν δύο ιταλικές εταιρίες και έφτιαχναν τα δικά τους ζυμαρικά με εργοστάσιο στη Θήβα και τα παρουσίαζαν για ιταλικά. Αυτά χάθηκαν. Η κτηνοτροφία δεν υπάρχει. Η Ελλάδα εισάγει σκόνη και με τα λεφτά επιδοτεί την ευρωπαϊκή κτηνοτροφία σε βάρος της εθνικής.
Είχαμε μια κοινωνία παραγωγική. Τώρα έριξαν τον κόσμο σε μια δήθεν κοσμοπολίτικη ζωή που διατηρείται με δάνεια».
Ο ίδιος μας έκανε την «πάσα» για να ρωτήσουμε περί κρίσης και διεθνών οικονομικών «Η παγκόσμια ύφεση δεν μπορεί να διορθωθεί με τίποτα παρά με δίκαιη κατανομή του εισοδήματος. Θέλουν να φτιάξουν ανάπτυξη αλλά ποιος θα τα αγοράσει αυτά που παράγουν. Πρέπει να δώσουν λεφτά στον κόσμο. Ο καπιταλισμός έχει φτάσει σε αδιέξοδο» και τότε μας μιλήσει για τα τρικ των δυνατών «Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Αργεντινή έχουν δικό τους νόμισμα συναλλαγών. Το δολάριο μαζεύεται στις τράπεζες και οι τράπεζες λένε πως έχουμε πληθωρισμό. Έτσι γίνεται πλέον» και συνέχισε για τακτικές πολέμου: «Η Αμερική έχει πόλεμο με τους Τζιχαντιστές. Όμως αυτοί οι ίδιοι τους οργάνωσαν στην αρχή για να δαμάσουν τους Άραβες ώστε να κυριαρχήσει η Τουρκία και το Ισραήλ. Μετά πολεμάνε τη Συρία γιατί παραχώρησε λιμάνι στη Ρωσία».
Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΙΞΙΡΙΟ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ
«Έκανα λάθος που έκοψα το ποτό»
Ο κ. Αρσενίου στους δημοσιογραφικούς κύκλους είναι ένας ζωντανός μύθος. Έχει συνεργαστεί με τις περισσότερες εφημερίδες της περιοχής, υπήρξε συνεργάτης του Ρόιτερ, ανταποκριτής των αθηναϊκών εφημερίδων.
Πρόσφατα τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια με το μετάλλιο του ιδρύματος Μπότση για την προσφορά του στην πρόοδο της δημοσιογραφίας. Μας άφησε να «μυρίσουμε» το μελάνι της εποχής του: «Η δημοσιογραφία τότε ήταν σε υψηλό επίπεδο όπως και οι εφημερίδες. Όταν λέμε εφημερίδα εννοούμε ένα έντυπο που είναι πλήρες. Ειδήσεις, ρεπορτάζ, εξωτερικές ειδήσεις, να έχει άρθρο, χρονογράφημα, εύθυμα, αθλητικά, μόδα» και μέσα σε όλα αυτά «Είχε λίγα λεφτά αλλά ήταν καλή δουλειά. Μαθαίναμε από τους παλιότερους», ενώ για τις ικανότητες του εγχειρίδιου του καλού δημοσιογράφου «Ο λόγος του να είναι συμπυκνωμένος. Να είναι ουσιαστικός. Η τέχνη η δημοσιογραφική πέρασε από στάδια. Όταν είχαμε τα στοιχεία γράφαμε αλλιώς το ρεπορτάζ. Όταν βγήκαν οι λινοτυπικές μηχανές άλλαξαν και μετά ήρθαν οι υπολογιστές με τους οποίους γράφουμε καλύτερα και σβήνουμε ό,τι θέλουμε. Στην πρώτη παράγραφο πρέπει να πεις αυτό που λέει το κείμενο, ενώ να μην ξεχνάνε και οι νέοι δημοσιογράφοι πως δεν έχει επίθετα η δημοσιογραφία». Ενώ έκανε και πρόβλεψη: «Υπάρχει μέλλον στο χαρτί. Άλλο το χαρτί και άλλο το ιντερνέτ. Ο κόσμος θέλει να έχει επαφή με την ύλη».
*Θα μας πείτε το μυστικό της μακροζωίας κύριε Λάζαρε;
- Δεν υπάρχει. Αυτό είναι ζήτημα της φύσης. Υπάρχει βέβαια το ιστορικό όμως μην ψάχνετε σε φαγητά και μυστικά. Μόνο που έκοψα το ποτό αλλά έκανα λάθος. Έπρεπε να πίνω λίγο διότι το χρειάζεται ο οργανισμός.
WWW.ELEFTHERIA.GR
Η συνέντευξη στο Web TV
Η συνέντευξη του κ. Λάζαρου Αρσενίου βρίσκεται ήδη και στο site της «Ε» το www.eleftheria.gr. Από κει οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν το θέμα από τη διαδικτυακή τηλεόραση (Web TV) της ιστοσελίδας μας.
