Φοίτησε στις φημισμένες Στρατιωτικές Σχολές των Παρισίων και του Βερολίνου. Έλαβε μέρος στη ρωσική εκστρατεία με τον βαθμό του στρατηγού (1812), ενώ επιστρέφοντας στο Παρίσι προήχθη σε στρατάρχη του γαλλικού στρατού (22 Σεπτεμβρίου 1814). Κατά τη διάρκεια των «εκατό ημερών» βοήθησε τον Βοναπάρτη να ανακαταλάβει το Παρίσι. Μετά την πτώση του Ναπολέοντα κατέφυγε στο Μόναχο και από εκεί στο Πιεμόντε της Ιταλίας, όπου ανέλαβε τη διοίκηση του εκεί συνταγματικού στρατού. Μέσω Ισπανίας και Αγγλίας, επέστρεψε το 1825 στο Παρίσι, όπου αποστρατεύθηκε. Απεβίωσε στις 2 Μαΐου 1845 στο Passy των Παρισίων [1].
Ο Vaudoncourt υπήρξε, επίσης, λόγιος και ιστορικός, με αξιόλογες στρατιωτικές μελέτες στο ενεργητικό του. Το 1807 του ανατέθηκε να επισκεφθεί τον μπέη της Ερζεγοβίνης, τον πασά του Σκούταρι και του Βερατίου και τον περιβόητο Αλή Πασά των Ιωαννίνων, με σκοπό να καταγράψει την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση που επικρατούσε στα πασαλίκια τους. Η περιήγηση αυτή του έδωσε μία πρώτης τάξης ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία και να δημοσιεύσει τις αναμνήσεις του στο βιβλίο «Memoirs on the Ionian islands» [2]. Πέρα από τις πολιτικές και στρατιωτικές αναλύσεις, προσπάθησε να μεταφέρει και πληροφορίες γεωγραφικού περιεχομένου. Στο τελευταίο απέτυχε, αφού οι ειδήσεις που παραθέτει είναι προϊόντα εσφαλμένων πληροφοριών που του παραχωρήθηκαν και ως εκ τούτου αξιολογούνται από ελλιπείς έως ανακριβείς.
Με αφετηρία τη Λάρισα ο Γάλλος στρατηγός παραθέτει τέσσερις χιλιομετρικούς οδηγούς. Με τον αριθμό 12 τη διαδρομή από τη Λάρισα μέχρι τα Γρεβενά, διάρκειας 22 ωρών (σελ. 362). Με τον αριθμό 13 τη διαδρομή από τη Λάρισα μέχρι τη Θεσσαλονίκη, διάρκειας 41,5 ωρών (σελ. 362-363). Με τον αριθμό 14 τη διαδρομή από τη Λάρισα μέχρι το λιμάνι του Βόλου, διάρκειας 14 ωρών (σελ. 363), ενώ με τον αριθμό 15 τη διαδρομή από τη Λάρισα μέχρι τη Θήβα, διά μέσου της Λαμίας και της Λειβαδιάς, διάρκειας 40 ωρών (σελ. 364-365).
Στη συνέχεια, παραθέτουμε την περιγραφή της χιλιομετρικής διαδρομής με αριθμό 13 (από τη Λάρισα στη Θεσσαλονίκη): «Υπάρχουν δύο διαδρομές εδώ. Η διαδρομή που ακολουθούν τα καραβάνια περνά από την Ελασσόνα, η οποία βρίσκεται σε απόσταση οκτώμισι ωρών. Από εκεί, διά μέσου του όρους Κραλίκιοβο είναι δώδεκα ώρες για τη Σέρβιτζα και από την τοποθεσία αυτήν άλλες 21 ώρες για τη Θεσσαλονίκη. Από την Ελασσόνα υπάρχει μία πλευρική οδός, η οποία οδηγεί στο Λιβάδι σε πεντέμισι ώρες και από εκεί σε άλλες έξι στην Κατερίνη. Η άλλη διαδρομή, που προτιμούν οι ταξιδιώτες και οι αγγελιοφόροι, διαρκεί μόνο 38 ώρες. Από τη Λάρισα προχωρούμε κατά μήκος του κάμπου προς Βορρά και περνώντας ανάμεσα από τον Πηνειό και ένα έλος φτάνουμε σε πέντε ώρες στο χωριό Μπαμπά [= Τέμπη], το οποίο βρίσκεται στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών. Από το Μπαμπά η απόσταση είναι τρεις ώρες ως τη γέφυρα του Πηνειού και από εκεί, πίσω από το όρος Όλυμπος, άλλες τρεις ώρες ως τον Πλαταμώνα. Αφήνοντας το μέρος αυτό, ακολουθούμε την ακτογραμμή για να φτάσουμε σε επτά ώρες στη μικρή πόλη της Κατερίνης. Έπειτα φτάνουμε στο Κίτρος [...], το οποίο βρίσκεται τρεις ώρες μακριά, και έπειτα στο Λεφτοχώρι [= Ελευθεροχώρι], σε ίση απόσταση. Στη συνέχεια, ταξιδεύουμε δέκα ώρες για να φτάσουμε στη γέφυρα του Βαρντάρ [= Αξιός] ή οχτώ για τις εκβολές του ίδιου ποταμού, αφού περάσουμε τον Ιντζέ Καρασού και τον Βιστρίτζα. Η απόσταση από τη γέφυρα ως τη Θεσσαλονίκη είναι πέντε ώρες».
Μεταξύ πολλών άλλων ανακριβειών, επισημαίνεται η σύγχυση μεταξύ Ιντζέ Καράσου και Βιστρίτζα (που είναι ο ίδιος ποταμός, δηλαδή ο Αλιάκμονας). Η αξία του συγκεκριμένου κειμένου έγκειται ακριβώς στις ανακρίβειές του. Δείχνει ότι η γεωγραφική γνώση ήταν ελλιπής και, κατά συνέπεια, η δυνατότητα στρατιωτικών κινήσεων περιορισμένη. Και όλα αυτά, σε πλήρη αντίθεση με τις ακριβέστατες γεωγραφικές παρατηρήσεις του αξιωματικού William Martin Leake, που είχε επισκεφθεί τα μέρη αυτά έναν χρόνο νωρίτερα (1806) [3].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου & Ευάγγελος Α. Χεκίμογλου, Η Θεσσαλονίκη των Περιηγητών 1430-1930. Επιλογές κειμένων και μαρτυριών. Αθήνα: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και εκδόσεις Μίλητος, 2008, σελ. 104-105.
[2]. Guillaume de Vaudoncourt, Memoirs on the Ionian islands, considered in a commercial, political and military point of view […]. Together with a comparative display of the ancient and modern geography of the Epirus, Thessaly, Morea, part of Macedonia, &c. Translated from the original inedited MS, by William Walton. London: printed for Baldwin, Cradock and Joy, 1816.
[3]. Γρηγορίου & Χεκίμογλου, Η Θεσσαλονίκη των Περιηγητών, σελ. 105.
