Συνέντευξη: Χαρίκλεια Βλαχάκη / φωτογραφίες: Αλέξανδρος Ευθυμιόπουλος
Η Ελενα Παπαρίζου γεννήθηκε, πριν από, όχι και τόσα πολλά χρόνια, στη Λάρισα. Είναι δασκάλα σε δημοτικό σχολείο και έχει δύο γιούς εννέα ετών. Τα τελευταία χρόνια ζει με την οικογένεια της στην αρχαία Επίδαυρο, εκεί όπου την επισκέφθηκε για πρώτη φορά ο Πικιφού, ένας ιδιαίτερος παραμυθάς από τη χώρα της φαντασίας. Κάθε βράδυ λοιπόν, της έστελνε παραμύθια με τα ονειροπούλια του κι έτσι, πέρασαν τα χρόνια. Ώσπου ένα βράδυ, δεν εμφανίστηκε και ούτε και το επόμενο. Αποφάσισε λοιπόν να τον αναζητήσει. Ταξίδεψε πολύ καιρό και είδε πράγματα και θαύματα, τα οποία όπως θα μας πει, αποφάσισε να μεταφέρει στις σελίδες παιδικών βιβλίων, κάνοντας τα παιδιά κοινωνούς στην «Περιπέτεια» και το« Όνειρο», τα δίδυμα ζαβολιαρόπαιδα της κυρά Φαντασίας!
Πως αποφάσισες να ασχοληθείς με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων;
Η αλήθεια είναι πως η ενασχόλησή μου με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων ξεκίνησε τυχαία! Μάλιστα όλα άρχισαν όταν, το 2008, διάβασα μια προκήρυξη ενός λογοτεχνικού διαγωνισμού, στον οποίο έλαβα μέρος κερδίζοντας μάλιστα βραβείο στην κατηγορία παιδικού διηγήματος. Μέσω του διαγωνισμού ήρθα σε επαφή με εκδοτικό οίκο, ο οποίος ανέλαβε την έκδοση των βιβλίων μου. Βέβαια η ενασχόληση μου με τη συγγραφή, ξεκινά πολύ νωρίτερα και συγκεκριμένα το 2005, με κάποια παραμυθοτράγουδα, δηλαδή έμμετρα παραμυθάκια. Κάποια από αυτά τα μετέτρεπα σε σενάρια για τις θεατρικές παραστάσεις που κάνουμε στο σχολείο όπου εργάζομαι, με τη λήξη του σχολικού έτους. Πιο πριν, έγραφα ποιήματα και κάποια διηγήματα τα οποία όμως αποτελούν προσωπικό αρχείο και δεν έχουν εκδοθεί.
Πόσα βιβλία και ποιά έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα;
Το πρώτο μου βιβλίο εκδόθηκε τον Μάιο του 2013 με τίτλο «Το χελιδόνι ,η μάγισσα και το κουτί της χαράς». Δυο μήνες μετά κυκλοφόρησε «Το γάλα της αγάπης». Το ίδιο διάστημα κυκλοφόρησε και ένα θεατρικό μου σενάριο με τίτλο «Γκριζόμαυροι μπελάδες στη Χρωματούπολη». Φέτος το καλοκαίρι κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο από τη σειρά Ελληνική Μυθολογία με τίτλο «Η δημιουργία του κόσμου» και αφηγητή ένα ξεκαρδιστικό κόρακα τον Μικέ! Αυτή τη στιγμή τυπώνεται και η συνέχεια «Οι θεοί του Ολύμπου» και ακολουθούν τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς.
Από που αντλείς την έμπνευση;
Είμαι δασκάλα και αυτή μου η ιδιότητα, μου δίνει τη δυνατότητα να αφουγκράζομαι τα θέλω, τους φόβους ,τα όνειρα και τα άγχη των παιδιών. Θα έλεγα λοιπόν, πως τα ίδια τα παιδιά και ο μικρόκοσμός τους, αποτελούν για εμένα πηγή έμπνευσης.
Ποιά είναι τα συστατικά για ένα καλό ένα παιδικό βιβλίο;
Η αγάπη και ο σεβασμός προς τους αναγνώστες σε συνδυασμό με τη φαντασία και το παιδί που κρύβω μέσα μου, αποτελούν, για εμένα τουλάχιστον, τη συνταγή της επιτυχίας.
Τι προσφέρει η ανάγνωση ενός βιβλίου στο παιδί;
Όταν ένα παιδί ανοίγει ένα βιβλίο, τότε, με ένα μαγικό θα έλεγα τρόπο, αρχίζει ένα μοναδικό ταξίδι στην Ονειροχώρα. Εισέρχεται λοιπόν αβίαστα σε ένα κόσμο όπου όλα είναι δυνατά και χωρίς άγχος τολμά, μέσα από τους ήρωες των βιβλίων, να αντιμετωπίσει τους φόβους του, να γευθεί τα όνειρά του και να σχεδιάσει αβίαστα και χωρίς εξωτερικές πιέσεις το μέλλον του. Στις σελίδες των βιβλίων, οι διαφορετικοί κόσμοι μπλέκονται σ’ ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι! Απαλλαγμένοι από τις φοβικές φιγούρες του παρελθόντος (δράκοι, νεράιδες, πριγκίπισσες, κακός λύκος) οι σύγχρονοι ήρωες των βιβλίων βοηθούν το παιδί να κατανοήσει τον κόσμο που ζει και να ενταχθεί σε αυτόν όσο πιο ομαλά γίνεται. Ο συγγραφέας λειτουργώντας περισσότερο "σαν παλιάτσος παρά σαν νομοθέτης», εισάγει το παιδί στο σήμερα μέσα από την Ονειροχώρα ,«όπου όλα είναι μπορετά»! Το βιβλίο λοιπόν, με καταλυτικό τρόπο, βοηθά το παιδί να ξεπεράσει τα «όχι», τα «μη», και τα «πρέπει» και να κυνηγήσει άφοβα και με ζέση τα θέλω του!
Σε μια εποχή όπου τα περισσότερα παιδιά περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας μπροστά από την τηλεόραση, τον υπολογιστή ή το pad, πόσος χώρος πραγματικά υπάρχει για το βιβλίο;
Όσο δύσκολο και αν φαντάζει, στην εποχή της παντοκυριαρχίας της ψευδής, ψηφιακής πραγματικότητας, τόσο αναγκαίο είναι. Δυστυχώς το βιβλίο θεωρείται δευτερεύον και ίσως περιττό για πολλούς ανθρώπους. Φυσικά η αγάπη για το βιβλίο είναι κάτι που καλλιεργείται από τους γονείς στα παιδιά! Ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά είναι μιμητές των μεγάλων. Επομένως την ευθύνη για την σημερινή κατάσταση, την έχουν οι γονείς πρωτίστως και στη συνέχεια όλοι οι φορείς που σχετίζονται με το παιδί. Πως είναι δυνατόν το παιδί να αγαπήσει το βιβλίο όταν στα περισσότερα σπίτια των νεοελλήνων αποτελεί «είδος προς εξαφάνιση»; Δυστυχώς έχουν γίνει τραγικά λάθη, όμως επειδή είμαι από τη φύση μου αισιόδοξη πιστεύω πως με λίγη καλή θέληση όλα μπορούν να αλλάξουν. Ακόμα και στην εποχή της κρίσης σε όλους τους τομείς, υπάρχει πάντοτε η όαση της δημόσιας ή της σχολικής βιβλιοθήκης. Και φυσικά ας μην ξεχνάμε πως η ανάγνωση ενός παραμυθιού αποτελεί σίγουρα το πιο ωραίο νανούρισμα!
Πως μπορούμε να κάνουμε ένα παιδί να αγαπήσει τα βιβλία;
Εάν και οι μεγάλοι επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τον φανταστικό κόσμο του βιβλίου, τότε υπάρχει ελπίδα. Ποτέ δεν είναι αργά για μια καλή ιστορία που θα μας δώσει το χρόνο να συναντηθούμε με τα παιδιά μας μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου. Καλό είναι λοιπόν να πυκνώσουν οι επισκέψεις μας στα βιβλιοπωλεία και να αφήσουμε το παιδί ελεύθερα να περιηγηθεί στο χώρο. Είναι βέβαιο πως μέσα σε λίγα λεπτά θα βρει κάτι που θα του αρέσει! Πιστεύω πως αξίζει να το δοκιμάσουν οι γονείς. Εγώ πάντως το εφαρμόζω και πάντα πετυχαίνει!
Είσαι μητέρα δύο αγοριών. Τι σου λένε για τα βιβλία σου και κατά πόσο μετέχουν στη διαδικασία της συγγραφής; Τα βιώματά σου ως μαμά, βρίσκουν χώρος στις σελίδες των βιβλίων σου; Τους διαβάζεις;
Πράγματι, έχω την τύχη ή μάλλον την ευλογία να έχω δύο γιους. Είναι δίδυμα, μεγάλοι μπελάδες και τους λατρεύω! Τα παιδιά είναι πολύ αυστηροί κριτές και αυτό γιατί η αθωότητα της ψυχής τους δεν γνωρίζει από αβρότητες. Έτσι δεν διστάζουν να σε καταρρακώσουν αν κάτι δεν τους αρέσει. Με τον ίδιο τρόπο οι γιοι μου είναι η καλύτερη πυξίδα κρίσης για τα γραπτά μου. Ασκούν κριτική και έχουν άποψη για ό,τι γράφω. Αξιοσημείωτο είναι πως σπάνια πέφτουν έξω στις παρατηρήσεις τους!
Επειδή ασχολούμαι με πολλά και διαφορετικά πράγματα συγχρόνως, ο χρόνος που μοιράζομαι με τα παιδιά μου δεν είναι όσος θα ήθελα. Γι αυτό το λόγο σχεδόν κάθε βράδυ λίγο πριν ο Μορφέας φέρει επιτέλους τη γαλήνη στο σπιτικό μου, διαβάζω μαζί με τα καμάρια μου μια ιστορία. Μ’ αυτό τον τρόπο μπορούμε να ταξιδεύουμε νοητά και να μαθαίνουμε φθηνά, ακίνδυνα, μαγικά, αστεία και κυρίως μαζί ενωμένοι! Έτσι λοιπόν θα ήθελα να συστήσω στους γονείς και αναγνώστες σας, να διαβάζουν και οι ίδιοι μαζί με τα παιδιά τους παιδικά βιβλία. Θα ανακαλύψουν εκεί κάπου κρυμμένο μέσα τους, το παιδί που κάποτε ήταν και θα τους αρέσει πολύ! Άλλωστε η χώρα του Ποτέ και ο Πίτερ Παν είναι εκεί ακριβώς που τα αφήσαμε, στην ψυχή μας. Το ταξίδι λοιπόν μπορεί να αρχίσει κάπως έτσι… Μια φορά κι ένα καιρό…
