Τα έργα του εκτέθηκαν σε καλλιτεχνικές εκθέσεις στο Παρίσι και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Όπως σημείωσε στο πρόσφατο παρελθόν η καθηγήτρια Ιόλη Βιγγοπούλου (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), «εκτιμήθηκε ιδιαίτερα για τα ευφυολογήματα και λογοπαίγνια που συνοδεύουν τα σχέδιά του. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά, όπως τα «Le Pêle-Mêle», «L’Illustration», «La Joie des Enfants», «Jeudi de la Jeunesse», «La Semaine de Suzette». Επίσης έγραψε και εικονογράφησε σειρά παιδικών βιβλίων με ήρωα τον Philibert, ο οποίος έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός» [1].
Πρόκειται για τον Henri Louis Avelot (1873-1935), ο οποίος παράλληλα υπήρξε ταξιδιωτικός συγγραφέας. Επισκέφθηκε την Ελλάδα δύο φορές στο πλαίσιο ταξιδιών που πραγματοποίησε στην Ανατολική Μεσόγειο. Την πρώτη το 1893-1894 και τη δεύτερη το 1896-1897, επ’ ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Στο τελευταίο αυτό ταξίδι συνοδεύονταν από τους φίλους του Raymond, Joseph και Georges de la Nezière (1873-1944). Επιστρέφοντας στη Γαλλία ο Avelot δημοσίευσε τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις σε ένα βιβλίο πλαισιωμένο με πολλά σχέδια και χαρακτικά του [2].
Το ταξίδι του στην Αθήνα του έδωσε μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσει και άλλα μέρη της Ελλάδος. Επισκέφθηκε τη Θεσσαλία το φθινόπωρο του 1896 και κατέγραψε εντυπώσεις από τον Βόλο, τη Λάρισα, τα Φάρσαλα, τα Τρίκαλα, την Καλαμπάκα και τα Μετέωρα. Την άνοιξη του 1897 επισκέφθηκε τη Μακεδονία, και αργότερα τη Σμύρνη. Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 δεν τον άφησε αδιάφορο. Επειδή το βιβλίο του εκδόθηκε το 1897 συμπεριέλαβε και ζητήματα που αφορούσαν τον τελευταίο. «Δεν παραλείπει να αναφερθεί στα πολιτικά και πολεμικά γεγονότα του Απριλίου του 1897, σχολιάζει την ανάμειξη των γαλλικών αρχών στα πολιτικά δρώμενα της χώρας, αλλά και την αδράνειά τους, και αναρωτιέται αν το Ανατολικό Ζήτημα θα λυθεί ποτέ, τονίζοντας ότι στην Ανατολή έχουν χαθεί πλέον το δίκαιο και τα ιερά καθήκοντα των πολιτών» [3].
Στη συνέχεια παραθέτουμε (σε ελεύθερη απόδοση) κάποιες από τις ελάχιστες σημειώσεις του που αφορούν τη Λάρισα: «Ο Βόλος είναι το επίνειο της Λάρισας, αυτής της μεγάλης πόλης στο εσωτερικό της Θεσσαλίας, φημισμένης για τους αμπελώνες, τα βαμβακερά υφάσματα και τα μετάξια της. Η Λάρισα υπέφερε πολύ κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Ωστόσο, οι σημειώσεις που της αφιέρωσα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου μπορεί ίσως να έχουν ακόμη ενδιαφέρον, αρκεί να προσέξουμε με προσοχή το παρελθόν της. Με τους είκοσι επτά μιναρέδες, τα σιωπηλά τζαμιά, τα με κλειστά παράθυρα σπίτια της, η Λάρισα, το παλιό Γενισεχίρ (=Νέα Πόλη), έχει μια πολύ ανατολίτικη φυσιογνωμία. Ωστόσο, όπως όλες οι Θεσσαλικές πόλεις που πρόσφατα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με τη Συνθήκη του Βερολίνου, βλέπει καθημερινά να μειώνεται ο μουσουλμανικός πληθυσμός της. Μήπως πρέπει να συμπεράνουμε ότι το ελληνικό στοιχείο καταπιέζει το αντίστοιχο τουρκικό; Καθόλου. Εάν ένας μεγάλος αριθμός Μουσουλμάνων, υπακούοντας σε μια ενστικτώδη επιρροή, έχουν μεταναστεύσει σε χώρες όπου κυματίζει η σημαία του Ισλάμ, αυτοί οι οποίοι παρέμειναν στη Θεσσαλία δηλώνουν χαρούμενοι με τη μοίρα τους. Αφού καταπιέστηκαν επί χρόνια από διάφορους κυβερνήτες, είτε ήταν μπέηδες, είτε πασάδες, οι οποίοι σαν πραγματικοί τύραννοι τους κατέκλυζαν με φόρους, τώρα διοικούνται από τους γενναίους νομάρχες, ενώ επιπλέον εκπροσωπούνται στην Ελληνική Βουλή και από έναν δικό τους [4]. […] Παρόλο που οι πρόκριτοι των Μουσουλμάνων της Θεσσαλίας δεν έστειλαν συγχαρητήρια στους Κρητικούς για την ηρωική τους στάση, είναι γενικά αποδεκτό πως οι απλοί κάτοικοι (Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι) σε όλες τις επαρχίες της Θεσσαλίας, από το Πήλιο έως τα Καμβούνια όρη και από τον Όλυμπο έως τις Θερμοπύλες, ζουν πλέον σήμερα με πολύ καλές συνθήκες. Σε ένα καφενείο των Φαρσάλων μπόρεσα να δω αυτό το συγκινητικό παράδειγμα θρησκευτικής ανοχής και διεθνούς αδελφοσύνης: Τον παπά και τον μουφτή να παίζουν χαρτιά […]. Ένας στενός σιδηρόδρομος (= μετρικού εύρους) συνδέει τον Βόλο με την Καλαμπάκα, με διακλάδωση από το Βελεστίνο μέχρι τη Λάρισα» [5].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Από σημείωμα στην ιστοσελίδα «Travelogues» (Με το βλέμμα των Περιηγητών) του ιδρύματος της Αικατερίνης Λασκαρίδη.
[2]. Henri Avelot, Croquis de Grèce et de Turquie, 1896-1897: autour de l’archipel. Τextes et dessins d’Henri Avelot. Tours: Alfred Mame et Fils, 1897, σ. 72-75.
[3]. Ιόλη Βιγγοπούλου, ό.π.
[4]. Πρόκειται για τον πρόκριτο της Μουσουλμανικής Κοινότητος της Λάρισας Χασάν Βέη Πετρεδίν. Εκλέχθηκε βουλευτής Λαρίσης στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 16ης Απριλίου 1895, με το «Εθνικό Κόμμα» του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Εκτός από αυτόν ως βουλευτές Λαρίσης εκλέχθηκαν οι Δημήτριος Πιπινόπουλος και Φιλώτας Ισχόμαχος. Ο Πετρεδίν βέης ήταν μεγαλοκτηματίας με ευρεία μόρφωση επί αγροτικών ζητημάτων, αφού φοίτησε σε φημισμένες Γεωργικές Σχολές στο Βέλγιο και στη Γαλλία. Αμέσως μετά από την ορκωμοσία του στη Βουλή (16 Μαΐου 1895), πλαισίωσε την ειδική επιτροπή που συστάθηκε επί αγροτικών ζητημάτων. Βλ. Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής (από 15 Μαΐου 1895 έως 19 Ιουλίου 1895). Εν Αθήναις: εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1895, σ. 8-9. Ο Πετρεδίν βέης υπήρξε στενός φίλος του πρωθυπουργού Θ. Δηλιγιάννη.
[5]. Croquis de Grèce et de Turquie, σ. 72-75.
