Σε συνέντευξή του στην "Ε", στο περιθώριο της περιοδείας του στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, εκφράζει την πλήρη αντίθεσή του με τις κυβερνητικές προθέσεις για την προώθηση των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στον χώρο της υγείας αλλά και την αλλαγή της νομικής υπόστασης του Νοσοκομείου ως «μια βαθιά νεοφιλελεύθερη αντίληψη» επισημαίνοντας πως αυτή η πολιτική δεν απαντά στα μεγάλα προβλήματα του συστήματος υγείας. "Η αλλαγή του νομικού καθεστώτος των νοσοκομείων, είναι το πλέον επικίνδυνο σημείο γιατί ουσιαστικά αλλαγή του νομικού καθεστώτος σημαίνει ότι υποχωρεί ο δημόσιος χαρακτήρας του νοσοκομείου..." τονίζει για να υποστηρίξει ότι το έλλειμμα του εθνικού συστήματος υγείας δεν είναι ούτε η αναβάθμιση των υποδομών και του εξοπλισμού ούτε και τα χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά οι ανθρώπινοι πόροι. Σε άλλο σημείο της συνέντευξης απαντά στους εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα που δηλώνουν πρόθυμοι να αναλάβουν ένα κομμάτι της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που υπολειτουργεί, ενώ ερωτηθείς για την προετοιμασία της χώρας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, υπογραμμίζει ότι τα μέτρα που έχει λάβει το Υπουργείο Υγείας κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
* Κύριε υπουργέ, ήρθατε στη Λάρισα με αφορμή τις κυβερνητικές προθέσεις για την προώθηση ΣΔΙΤ αλλά και την αλλαγή της νομικής υπόστασης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας. Για ποιους λόγους είστε αντίθετοι με αυτή την προοπτική, όταν αυτή καλλιεργεί προσδοκίες ότι μπορεί να δώσει λύσεις στα τεράστια προβλήματα του συστήματος υγείας στη χώρα μας και ως εκ τούτου να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας;
- Εξασφαλίσαμε, με πολύ μεγάλη προσπάθεια την προηγούμενη περίοδο, το δημόσιο σύστημα υγείας να είναι σήμερα όρθιο, λειτουργικό, αξιόπιστο και κυρίως να είναι προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες. Αυτό είναι μια μεγάλη κοινωνική κατάκτηση, διότι επιβίωσε η δημόσια περίθαλψη στα χρόνια της κρίσης και της λιτότητας. Αυτό συνέβη επειδή υπήρξε μέριμνα από την πλευρά της κυβέρνησης, ενεργοποιήθηκαν περισσότεροι πόροι, υποστηρίχθηκε το σύστημα και έβαλε πλάτη το ανθρώπινο δυναμικό του -γιατροί, νοσηλευτές, οι οποίοι αναγνώρισαν την καλή πρόθεση και τη διάθεση να στηρίξουμε αυτή την προοπτική της ενδυνάμωσης και της αναβάθμισης του εθνικού συστήματος υγείας. Τώρα στη νέα φάση το σύστημα υγείας θέλει περισσότερους πόρους. Κυρίως όμως έχει ανάγκη από ανθρώπινους πόρους. Το έλλειμμά του δεν είναι τόσο η αναβάθμιση των υποδομών και του εξοπλισμού, στο οποίο υποτίθεται ότι έρχεται να απαντήσει η πολιτική των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Όπως είδαμε και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, αλλά και σε όσα νοσοκομεία επισκεπτόμαστε, υπάρχει μια προοπτική, υπάρχουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία, υπάρχει ο εξοπλισμός ακόμα και ο ακριβός εξοπλισμός, νέοι αξονικοί και μαγνητικοί τομογράφοι, ποζιτρονική τομογραφία, σύγχρονα μηχανήματα επεμβατικής θεραπείας. Για όλα αυτά έχουμε βρει έναν τρόπο χρηματοδότησης, μέσα από ΕΣΠΑ, από Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου, από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία, από χρηματοδοτήσεις των Περιφερειών ακόμα και από ιδιωτικές δωρεές ώστε να μπορούμε σιγά σιγά να σχεδιάζουμε αυτή την αναβάθμιση. Άρα δεν έχουμε την ανάγκη ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου που είναι οι ΣΔΙΤ. Εκεί που "πονάει" το σύστημα είναι το προσωπικό, το ανθρώπινο δυναμικό. Και σε αυτό δεν μπορεί να απαντήσει η ιδέα των Συμπράξεων -ίσα ίσα που οι ιδιώτες έχουν τη λογική να συμπιέζουν το εργατικό κόστος, το μισθολογικό κόστος για να μπορούν να αποκομίσουν περισσότερα χρήματα από τη λειτουργία των μηχανημάτων. Η ιστορία των ΣΔΙΤ είναι μια ιστορία ιδεοληπτική κατά την άποψή μας για τη Νέα Δημοκρατία. Είναι μια βαθιά νεοφιλελεύθερη αντίληψη, που λέει ότι πρέπει να δοθεί χώρος στην αγορά και στους ιδιώτες ακόμα και στο σκληρό πυρήνα του συστήματος υγείας, που είναι η παροχή διαγνωστικών, νοσηλευτικών και ιατρικών υπηρεσιών. Αυτό μέχρι τώρα δεν είχε συμβεί.
* Και η απελευθέρωση υπηρεσιών προς τους ιδιώτες στα νοσοκομεία;
- Στους ιδιώτες είχαν δοθεί κάποιες υποστηρικτικές υπηρεσίες στα νοσοκομεία, δηλαδή τα συνεργεία καθαριότητας, φύλαξης και σίτισης. Εμείς κάναμε ένα βήμα αποϊδιωτικοποίησης σε αυτό τον τομέα απομακρύνοντας τα συνεργεία και τους εργολάβους και δίνοντας τη δυνατότητα σε ανθρώπους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με ατομικές συμβάσεις εργασίας, με καλύτερες αποδοχές και καλύτερο εργασιακό περιβάλλον. Αυτοί συμβάλλονταν απευθείας με το Νοσοκομείο και όχι μέσω εργολάβου. Εξαλείψαμε έτσι το εργολαβικό κέρδος και μπορέσαμε να δώσουμε περισσότερα χρήματα σε αυτούς τους ανθρώπους. Έρχεται σήμερα η κυβέρνηση να αναιρέσει και αυτό το βήμα και να ξανάρθουν οι εργολάβοι στα νοσοκομεία. Αυτό όμως δημιουργεί επιπλέον κόστη- έχει αποδειχθεί ότι είναι μειωμένο τουλάχιστον κατά 25% το λειτουργικό κόστος των νοσοκομείων με το μοντέλο των ατομικών συμβάσεων.
* Οι ενστάσεις σας δηλαδή αφορούν το σύνολο των Συμπράξεων στον χώρο της υγείας;
- Η κυβέρνηση δεν μας έχει πει ακόμα ποια μορφή θα έχουν οι ΣΔΙΤ. Μας έχει πει ότι θα είναι φέτος τρία νοσοκομεία σε όλη τη χώρα πιλοτικά, το ένα από αυτά είναι το Πανεπιστημιακό της Λάρισας όπου θα προχωρήσουν ΣΔΙΤ. Δεν έχουν ενημερωθεί οι διοικήσεις των νοσοκομείων αυτών, ούτε του "ΑΤΤΙΚΟΝ", που το επισκεφθήκαμε πρόσφατα ούτε του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας, μας το επιβεβαίωσε ο διοικητής και ο αναπληρωτής διοικητής ότι δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο, κάποιο πλάνο. Έχουμε μια γενική ιδέα η οποία δεν γνωρίζουμε πώς θα εφαρμοστεί. Το θέμα είναι ότι αυτή η ιδέα συνοδεύεται από την ιδέα της αλλαγής του νομικού καθεστώτος των νοσοκομείων, που για εμάς είναι το πλέον επικίνδυνο διότι ουσιαστικά αλλαγή του νομικού καθεστώτος σημαίνει ότι υποχωρεί ο δημόσιος χαρακτήρας του νοσοκομείου, δηλαδή γίνεται Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Αυτό του δίνει μια ευελιξία να μπορεί να διευκολύνει την παρουσία ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στα Νοσοκομεία, να μπορεί να διευκολύνει την παρουσία ιδιωτών γιατρών που θα συνεργάζονται με τις ασφαλιστικές εταιρείες και θα παρέχουν υπηρεσίες υγείας επ’ αμοιβή. Η ιδέα ότι όλη αυτή η αλλαγή θα γίνει με δωρεάν τρόπο και με διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα όπως εξαγγέλλει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, είμαστε σίγουροι ότι δεν ισχύει.
* Ανατρέπει παράλληλα και τις εργασιακές σχέσεις διευκολύνοντας τη συνύπαρξη εργαζομένων πολλών ταχυτήτων...
- Βεβαίως, σημαίνει αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, σημαίνει επίσης αναίρεση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των νοσοκομειακών γιατρών που ήταν ο πυρήνας του αρχικού συστήματος υγείας, που θεσμοθετήθηκε τη δεκαετία του 1980 από το ΠΑΣΟΚ και ήταν μια μεγάλη τομή στο κοινωνικό κράτος στη χώρα μας.
Με τις Συμπράξεις και την αλλαγή της νομικής υπόστασης πάμε πάρα πολύ πίσω, είναι πισωγύρισμα. Αυτή η πολιτική δεν απαντά σε καμία συγκεκριμένη ανάγκη, δεν απαντά στην ανάγκη -και λόγω του κορονοϊού- να ενισχύσουμε κρίσιμους κρίκους του συστήματος όπως οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, τα ΤΕΠ, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα. Και στα τρία αυτά σημεία εμείς είχαμε δρομολογήσει συγκεκριμένες παρεμβάσεις. Σε αυτά τα πιο ευαίσθητα σημεία του συστήματος υγείας δεν υπάρχει ενδιαφέρον από επενδυτές, κανείς δεν ενδιαφέρεται να επενδύσει ούτε στα ΤΕΠ ούτε στις ΜΕΘ γιατί στις ΜΕΘ είναι πολύ ακριβό το κόστος νοσηλείας και στα ΤΕΠ είναι η διαχείριση της ρουτίνας και ο μεγάλος φόρτος των επειγόντων περιστατικών, που δεν αποδίδει. Άρα νομίζω ότι είναι ένα σχέδιο, του οποίου τις παρενέργειες θέλουμε να αναδείξουμε συζητώντας με τους εργαζόμενους, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές αλλά και με τις τοπικές κοινωνίες...
* Υπό την έννοια της λήψης των υπηρεσιών υγείας υποθέτω...
- Ασφαλώς. Πρέπει και οι ασθενείς να ενδιαφερθούν. Γι’ αυτό λέμε και στο φυλλάδιό μας ότι οι Συμπράξεις θα βλάψουν σοβαρά και τη δημόσια περίθαλψη και την τσέπη των ασθενών! Η εμπειρία από χώρες που έχουν εφαρμοστεί είναι ότι και αυξάνουν τη δημοσιονομική επίπτωση για το κράτος και μετακυλίουν ένα μέρος του κόστους στον πολίτη. Αυτό όμως είναι λάθος γραμμή σήμερα, δεν θέλουμε αυτό, θέλουμε να άρουμε τις επιβαρύνσεις που υπήρξαν τη μνημονιακή περίοδο στις τσέπες των πολιτών και να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη δημόσια περίθαλψη. Αυτή είναι η κοινωνική και υγειονομική ανάγκη της χώρας και σ’ αυτή την ανάγκη δεν απαντούν οι ΣΔΙΤ. Γι’ αυτό θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα μέτωπο συνδικαλιστικό, κοινωνικό και πολιτικό, για να τις αποτρέψει!
* Παράγοντες της ιδιωτικής υγείας τοπικά πάντως υποστηρίζουν ότι μπορούν να καλύψουν ένα σημαντικό κομμάτι της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που υπολειτουργεί γιατί δεν τα πήγατε και τόσο καλά. Πώς απαντάτε;
- Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι ένα μεγάλο έλλειμμα του συστήματος υγείας από την ίδρυσή του. Ήταν η αχίλλειος πτέρνα του ΕΣΥ. Δεν αναπτύχθηκε όπως προβλεπόταν στον ιδρυτικό νόμο, δεν αναπτύχθηκαν δημόσιες δομές στα αστικά κέντρα, υπήρχαν τα παλιά πολυιατρεία του ΙΚΑ, που οδηγήθηκαν σε αποδιοργάνωση από την παρέμβαση Γεωργιάδη το 2014 -έφυγαν 3 χιλιάδες γιατροί ειδικευμένοι από τις δημόσιες δομές, και τελικώς απαξιώθηκαν. Σε αυτό το σεληνιακό τοπίο εμείς προσπαθήσαμε και να ενισχύσουμε τις δημόσιες δομές -μάλιστα τα ονομάσαμε Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου και να αναπτύξουμε ένα νέο μοντέλο, αυτές τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), που για πρώτη φορά δίνουν έμφαση στην πρόληψη, στην αγωγή υγείας, στη φροντίδα στην κοινότητα, στη σχολική υγεία, στην ενημέρωση ευάλωτων ομάδων, στους εμβολιασμούς. Αυτό έλειπε από το σύστημα υγείας και αυτή τη φιλοσοφία προσπαθούμε να βάλουμε μέσα από αυτό το νέο σύστημα. Σε αυτή την ανάγκη δεν μπορούν να απαντήσουν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Αυτές έχουν σκοπό να εκμεταλλευτούν τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες για να βγάλουν κέρδος. Εδώ μιλάμε για ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης παρέμβασης που μπορεί να γίνει μόνο από τις δημόσιες δομές.
* Η υγειονομική κοινότητα διαχειρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ένα ιδιαιτέρως σοβαρό πρόβλημα αυτό του κορονοϊού, που έφθασε δυναμικά όπως φαίνεται και στην Ελλάδα. Είναι επαρκώς προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει ένα εκτεταμένο πρόβλημα εμποδίζοντας τη διασπορά στην κοινότητα;
- Από την αρχή είπαμε ότι από εμάς δεν θα υπάρξει μικροπολιτική, δεν θα υπάρξει ανεύθυνη στάση, καταγγελιολογία και καταστροφολογία. Με σοβαρότητα και σύνεση θα προσπαθήσουμε να στηρίξουμε τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και μας τα εισηγούνται οι επιστήμονες. Αυτό είναι το κρίσιμο κριτήριο για εμάς, να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες οι αποφάσεις που πρέπει να πάρει η κυβέρνηση και να λαμβάνει υπόψη τις καλές διεθνείς πρακτικές από άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν αντίστοιχο πρόβλημα. Είναι μια νέα διασυνοριακή απειλή, μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε εάν κάνουμε σοβαρή προετοιμασία, αν ενισχύσουμε το σύστημα υγείας, αν προστατεύσουμε τους εργαζόμενούς του για να μην υπάρξει διασπορά και τεθούν εκτός μάχης. Και κυρίως εάν πάρουμε μέτρα που θα ανακόψουν την μετάδοση στην κοινότητα. Νομίζω ότι το Υπουργείο Υγείας κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και εμείς το παρακολουθούμε. Βεβαίως εμείς απαιτούμε διαφάνεια, ενημέρωση -μέχρι στιγμής την έχουμε την ενημέρωση καθώς υπάρχει ένα επίπεδο συνεννόησης και ενημέρωσης των πολιτικών δυνάμεων και αυτό είναι σημαντικό, Δεν χρειάζεται ούτε εφησυχασμός ούτε όμως και πανικός.
Συνέντευξη στον Δημ. Κατσανάκη
