Όπως επισημαίνει η κ. Smith, κύριο μέλημα της χώρας της, δεδομένων των επερχόμενων αλλαγών, αποτελεί η διασφάλιση των αρμονικών σχέσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους και κατ΄ επέκταση και με την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά στη Θεσσαλία, η πρέσβης υπογραμμίζει τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης των εμπορικών σχέσεων της Βρετανίας με την τοπική αγορά, όχι μόνο σε αγροδιατροφικά προϊόντα αλλά και σε άλλους τομείς όπως στον κλάδο των κατασκευών και των φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη διασφάλιση των σπουδών Ευρωπαίων φοιτητών στη Βρετανία μετά το Brexit.
Συνέντευξη στη Χαρίκλεια Βλαχάκη
* Αξιότιμη κυρία Smith, λίγες ημέρες πριν την εκπνοή της προθεσμίας για το Brexit, γινόμαστε μάρτυρες των κλυδωνισμών της αποχώρησης, οι οποίοι ξεπερνούν κατά πολύ τα βρετανικά σύνορα. Ενδεικτική είναι η χρεοκοπία του ταξιδιωτικού γραφείου Thomas Cook, ο αντίκτυπος της οποίας επέφερε ισχυρό πλήγμα σε χιλιάδες εργαζόμενους και προμηθευτές στην Ελλάδα και παγκόσμια, και φυσικά έφερε σε δεινή θέση εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες. Πρόσφατα επίσης η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία προειδοποίησε για τις καταστροφικές επιπτώσεις ενός άτακτου brexit, σε διεθνές επίπεδο. Πιστεύετε ότι ένας νέος γύρος διαλόγου, προκειμένου να αποφευχθεί το σενάριο του no deal Brexit, είναι εφικτός;
- To Brexit σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή, δημιουργεί προκλήσεις στις οποίες όλοι καλούμαστε να ανταποκριθούμε. Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι το κλίμα αβεβαιότητας δεν βοηθά κανέναν, ούτε τους πολίτες, ούτε τις επιχειρήσεις. Η περίπτωση της Thomas Cook, όμως, δεν συνδέεται με το Brexit. Ο όμιλος αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα εδώ και πολλά χρόνια.
Είναι πολλά τα νέα στοιχεία, είναι πολλές οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις – γι’ αυτό και είναι πολλές οι γνώμες και οι απόψεις που εκφράζονται σε μια ζωντανή πολιτική σκηνή όπως αυτή της Βρετανίας. Οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη συνεχίζονται. Υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου και εμείς είμαστε έτοιμοι. H πολιτική της Βρετανικής Κυβέρνησης είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Οκτωβρίου, με συμφωνία. Ωστόσο, όσο οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, η λογική και υπεύθυνη στάση και για τα δύο μέρη είναι να προετοιμάζονται για παν ενδεχόμενο.
* Τι σημαίνει για την Ελλάδα η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ποιες αλλαγές σηματοδοτεί;
- Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό είναι σαφές. Θέλουμε όμως να συνεχίσουμε και να ενδυναμώσουμε τη στενή και γόνιμη σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, βάσει μιας συμφωνίας που θα έχει οφέλη για όλους.
Η διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών, τόσο του ΗΒ, όσο και της ΕΕ, αποτελεί προτεραιότητα για τη Βρετανική Κυβέρνηση. Η Βρετανία έχει κάνει μια γενναιόδωρη προσφορά για τα δικαιώματα των πολιτών, των 3.2 εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ που ζουν κι εργάζονται στη Βρετανία σήμερα. Το πρόγραμμα εγκατάστασης για πολίτες της ΕΕ έχει ήδη ξεκινήσει και ήδη πολλοί Έλληνες έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία. Και βεβαίως χαιρετίζουμε τις ενέργειες της ελληνικής πλευράς ώστε να υπάρξει αμοιβαιότητα στην προσέγγισή μας. Αντίστοιχα μέτρα έχουν ληφθεί για τους Ευρωπαίους φοιτητές που επιλέγουν το ΗΒ σαν τόπο σπουδών. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε να γίνουν όλα όπως πρέπει και οι άνθρωποι να συνεχίσουν τη ζωή τους απροβλημάτιστοι.
Η σχέση μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και κατ’ επέκταση με την Ελλάδα, πρόκειται, και πρέπει, να αλλάξει. Όμως, σκέφτομαι ότι αυτό που έχει σημασία για όλους μας είναι η διασφάλιση μιας στενής, αρμονικής σχέσης, η οποία θα συνεχιστεί όπως σήμερα. Μια σχέση που βεβαίως θα φέρει αλλαγές, αλλά και θα διασφαλίσει στο μέγιστο δυνατό το μέλλον ευημερίας και ασφάλειας που αξίζουν όλοι οι πολίτες μας. Θέλουμε και πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη φιλοδοξία μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, φυσικά και με την Ελλάδα – έναν από τους παλαιότερους και πιο πολύτιμους συμμάχους μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, θέλουμε να ελπίζουμε ότι τυχόν επιπτώσεις στις διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις θα είναι οι λιγότερες δυνατές. Προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε όλοι. O τουρισμός παραμένει ένας κλάδος υπηρεσιών μεγάλης σημασίας για το διμερές εμπόριο και λόγω της σημασίας που έχει για την ελληνική οικονομία. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι στον τουριστικό κλάδο, δεν θα απαιτείται βίζα για βραχυπρόθεσμη παραμονή στη χώρα. Η ροή των τουριστών θα πρέπει να συνεχίσει απρόσκοπτη, όπως σήμερα.
* Ένα θέμα που απασχολεί πολλούς γονείς είναι το καθεστώς που θα προκύψει μετά το Brexit αναφορικά με τη φοίτηση σε αγγλικά πανεπιστήμια. Υπάρχει κάποιο σχετικό πλάνο που να ρυθμίζει τα ακαδημαϊκά θέματα;
- Οι Έλληνες φοιτητές είναι ένας σημαντικός κρίκος στις σχέσεις μας. Στο εξαιρετικό περιβάλλον των πανεπιστημίων της χώρας μου δημιουργούν και καινοτομούν λαμπροί νέοι Έλληνες επιστήμονες, κερδίζουν εμπειρίες και γνώση, προχωρούν την επιστήμη τους. Δεν έχουμε τη μεγάλη απάντηση για το νέο πλαίσιο που θα υπάρξει μετά το Brexit, ωστόσο είμαστε σε θέση να μοιραστούμε μαζί σας τρία καλά νέα.
Πρώτον, όλοι οι φοιτητές από χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα ξεκινήσουν τις σπουδές τους στο Ηνωμένο Βασίλειο το ακαδημαϊκό έτος 2020/21, θα έχουν τα ίδια δίδακτρα καθώς και την ίδια οικονομική υποστήριξη (φοιτητικό δάνειο), όπως και οι Βρετανοί συμφοιτητές τους – για όλη τη διάρκεια του προγράμματος σπουδών τους.
Και δεύτερον, αφού ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, όλοι οι φοιτητές θα μπορούν να παραμείνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να αναζητήσουν εργασία μέχρι και δύο χρόνια μετά την αποφοίτησή τους. Μοναδική προϋπόθεση να έχουν λάβει το πτυχίο τους από ένα αξιόπιστο πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Τρίτον, είναι μεγάλη μας χαρά που ξεκίνησε πάλι το διεθνές Πρόγραμμα Υποτροφιών Chevening που χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Εξωτερικών και συνεργαζόμενους φορείς. Στην Ελλάδα το πρόγραμμα υλοποιείται εδώ και 2 χρόνια σε συνεργασία με το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και στηρίζει νέους για να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε βρετανικά πανεπιστήμια, νέους που έχουν προοπτικές να αποτελέσουν οι ίδιοι τους ηγέτες του μέλλοντος. Για το πρόγραμμα 2020-21 οι αιτήσεις είναι ανοιχτές έως τις 5 Νοεμβρίου 2019 και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν περαιτέρω λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα www.chevening.org/scholarship/greece.
* Πώς βλέπετε την πορεία της ελληνικής οικονομίας, από το 2017 - οπότε αναλάβατε τη θέση της πρέσβη της Βρετανίας στην Ελλάδα - μέχρι σήμερα;
- Γεγονός είναι ότι από το 2017 μέχρι σήμερα παρατηρώ σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα. Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας φαίνεται να συνεχίζεται, τόσο σε επίπεδο ανάπτυξης όσο και απασχόλησης. Η χώρα αποκατέστησε τη δημοσιονομική της ισορροπία και όπως όλα δείχνουν αναμένεται να τη διατηρήσει κατά τα επόμενα έτη.
Ο καινούριος αναπτυξιακός νόμος θα βοηθήσει επενδυτές και επιχειρήσεις να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα. Η μείωση της φορολογίας, η πάταξη της γραφειοκρατίας και ο εξορθολογισμός στην έκδοση αδειών για καινούρια έργα, είναι όλα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση που ενθαρρύνουν το επιχειρείν. Οι αναπτυξιακές προοπτικές στην Ελλάδα δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για επενδυτικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Αίσθησή μου είναι ότι η ενίσχυση των επενδύσεων θα συμβάλει καθοριστικά στη στήριξη της ανάπτυξης σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο.
* Υπάρχει ενδιαφέρον από Βρετανούς επενδυτές για επενδύσεις στην Ελλάδα και σε ποιους τομείς;
- Ήδη βρετανικές εταιρείες κινούνται στην Ελλάδα στον χώρο του real estate, του λιανεμπορίου, των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας, της ναυτιλίας και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Η Ελλάδα προσφέρεται ως ελκυστικός τόπος για επενδύσεις. Είμαι αισιόδοξη ότι θα δούμε ακόμα περισσότερους επιχειρηματίες να δραστηριοποιούνται στην ελληνική και τη βρετανική αγορά στο άμεσο μέλλον, ενισχύοντας τις διμερείς εμπορικές σχέσεις.
* Παρά τις δυναμικές εκκλήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, η Βρετανική Κυβέρνηση παραμένει αδιάλλακτη παραπέμποντας το ελληνικό αίτημα στη δικαιοδοσία του Βρετανικού Μουσείου. Κατά τη γνώμη σας, δεν είναι ένα δίκαιο αίτημα αυτό της ελληνικής πλευράς;
- Κατανοώ την ιδιαίτερη σχέση των Ελλήνων με αυτό το κομμάτι της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, ένα κομμάτι της πλούσιας και πολυεπίπεδης ιστορίας της Ελλάδας. Ωστόσο, η θέση της Βρετανικής Κυβέρνησης ήταν και παραμένει ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο αποκτήθηκαν με νόμιμο τρόπο, σύμφωνα με τους νόμους της εποχής. Ως εκ τούτου, οποιοδήποτε θέμα αφορά τα Γλυπτά του Παρθενώνα, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου.
* Με αφορμή την επίσκεψή σας στη Λάρισα, ποιοι εκτιμάτε ότι είναι εκείνοι οι τομείς του εμπορίου που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ανάμεσα στη Θεσσαλία και τη βρετανική αγορά;
- Πέραν του τουριστικού κλάδου, θα σας έλεγα ότι οι προοπτικές είναι πολλές και πολλά υποσχόμενες. Στον Θεσσαλικό κάμπο, τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε ακμαία δραστηριοποίηση μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων, αρκετές από τις οποίες προσανατολίζονται κατά κύριο λόγο στις εξαγωγές.
Η Θεσσαλία είναι γνωστή διεθνώς ειδικά για τα αγρο-διατροφικά προϊόντα της - όπως γαλακτοκομικά, φρούτα και λαχανικά - τα οποία εξάγει σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπάρχουν όμως και άλλοι τομείς, όπως εκείνοι των κατασκευαστικών και λοιπών οικοδομικών υλικών, των χρωμάτων και υλικών βαφής, καθώς και των φαρμακευτικών προϊόντων, για να αναφέρω μερικούς από τους κλάδους για τους οποίους τυγχάνει να γνωρίζω ότι υπάρχει ήδη μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης των επιχειρηματικών σχέσεων των δύο χωρών. Μόλις χθες είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ τις εγκαταστάσεις δύο επιχειρήσεων που εδρεύουν στη Θεσσαλία, οι οποίες κάνουν εξαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εντυπωσιάστηκα από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις, που αξιοποιούν στο μέγιστο τα νέα μέσα και τις τεχνολογίες.
