Περί φωτογραφίας ο λόγος με τον Λαρισαίο δημιουργό Ανδρέα Κατσάκο. Μιλάμε για την ερασιτεχνική αλλά και την επαγγελματική φωτογραφία, καθώς και τη φωτογραφία ως Τέχνη, σε μια εποχή όπου η τεχνολογία έχει αλλάξει τα δεδομένα…
* Ποια είναι, κ. Κατσάκο, η φιλοσοφία της φωτογραφίας σήμερα; Τι έχει αλλάξει -αν έχει κάτι αλλάξει- στην εποχή της εικόνας και της τεχνολογίας;
- Η φωτογραφία από την εφεύρεσή της εξαρτιόταν και θα εξαρτιέται πάντα από την τεχνολογία. Σε σχέση με το παρελθόν σήμερα σχεδόν όλοι μας έχουμε μια φωτογραφική μηχανή μαζί μας καθώς αυτή η δυνατότητα πλέον υπάρχει και στα κινητά τηλέφωνα. Δεν μας κάνει ωστόσο κάτι τέτοιο όλους φωτογράφους. Η φωτογραφική μηχανή είναι το μέσο που θα μεταφέρει τις σκέψεις μας, τα βιώματά μας και τις ευαισθησίες μας σε μια φωτογραφία, αλλά επίσης είναι και το μέσο που καταγράφει άψυχα τους δρόμους πάνω στο αυτοκίνητο της google. Το θέμα είναι λοιπόν η χρήση που θα έχει από τον καθέναν μας.
* Κάποτε το φωτογραφικό υλικό ήταν λιγότερο σε ποσότητα, καθώς όλοι κρατούσαμε μόνο αναμνηστικές φωτογραφίες, τις οποίες συλλέγαμε σε άλμπουμ και οι οποίες κατείχαν μια ιδιαίτερη θέση στη μνήμη μας. Σήμερα η εξέλιξη της φωτογραφίας στην ψηφιακή της μορφή σού προσφέρει γρήγορες λήψεις και πάμπολλες φωτογραφίες. Μήπως όμως η ποσότητα αλλοιώνει την αξία της φωτογραφίας;
- Κάθε μέρα πλέον δημοσιεύονται εκατομμύρια φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σχεδόν οι περισσότερες θα έλεγα πως βγαίνουν χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη, αλλά μόνο και μόνο γιατί η ευκολία του μέσου το προσφέρει, καθώς και το γεγονός ότι είναι δωρεάν. Σε σχέση με την εποχή του φιλμ σήμερα θα έλεγα πως είμαστε πιο φλύαροι. Επίσης εάν κάτι χάθηκε στους περισσότερους, αυτό είναι η επαφή με την εκτυπωμένη φωτογραφία.
* Κάτι ανάλογο ίσως συμβαίνει και με την καλλιτεχνική φωτογραφία. Η ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει άπειρες λήψεις. Η δυσκολία πια είναι να επιλέξεις ανάμεσα σε πολλές και καλές εικόνες. Ενώ παλιότερα το δύσκολο ήταν να συλλάβεις την ιδέα και να την απαθανατίσεις, λαμβάνοντας υπόψη τη φωτεινότητα του περιβάλλοντος, τις καιρικές συνθήκες, κ.ο.κ. μήπως χάθηκε λίγο η μαγεία;
- Παλιότερα μου έχει συμβεί να χάσω φωτογραφίες, αν και γνώριζα ότι υπάρχει θέμα τη στιγμή που φωτογράφιζα, έμενα στις δύο με τρεις λήψεις λόγω του κόστους του φιλμ. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν γίνεται, όταν γνωρίζω τι θέλω να βγάλω. Σκέψου μόνο πόσες φορές μπορεί να επαναλάβει ένας σκηνοθέτης μια σκηνή μέχρι να πετύχει αυτό που θέλει. Το ζητούμενο είναι να υπάρχει η φωτογραφία που θες στο μυαλό σου την ώρα της λήψης και να μην την ψάχνεις μετά στο σπίτι σου μέσα σε χίλιες φωτογραφίες που βγήκαν κατά ριπάς.
* Πόσο απέχει η φωτογραφία ως Τέχνη από την επαγγελματική ή ερασιτεχνική ενασχόληση με τη φωτογράφιση; Και τι είναι Τέχνη στη φωτογραφία;
- Θα μπορούσαμε ίσως να μιλήσουμε για εφαρμοσμένη και μη εφαρμοσμένη φωτογραφία. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει κάποιος πελάτης ή φορέας που σου αναθέτει μια δουλειά αρκετά συγκεκριμένη. Δύσκολα μπορείς να δημιουργήσεις πράγματα που εσένα σου αρέσουν, χωρίς πρώτα απ’ όλα να αρέσουν στον πελάτη. Από την άλλη υπάρχει αυτός που δημιουργεί πάνω απ’ όλα για τον ίδιο. Δύσκολα λοιπόν να συγκριθούν αυτά τα δύο. Μπορεί ωστόσο να γίνουν με την ίδια ποιότητα και τα δύο ή και το αντίθετο. Όσον αφορά στο τι είναι Τέχνη στη φωτογραφία προτιμά να απαντήσει με την παραπάνω φωτογραφία...
* Ποια είναι η αρχή και οι κανόνες μιας καλής φωτογράφισης; Τι θα πρέπει να έχει ο καθένας από εμάς στο μυαλό του;
- Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας για μια καλή φωτογραφία. Όλα έχουν να κάνουν με το ποιοι είμαστε τελικά. Με την παιδεία μας, τα βιώματά μας, τις εμμονές μας, την ευαισθησία μας, τη διάθεση και την ανάγκη που έχουμε για να εκφραστούμε. Και βέβαια θα πρέπει να έχουμε κατακτήσει το μέσο και να μην αναρωτιόμαστε πριν τη λήψη εάν η φωτογραφία είναι ασπρόμαυρη ή έγχρωμη, εάν θα κάνουμε κάθετο ή οριζόντιο κάδρο, ποιον φακό θα χρησιμοποιήσουμε κ.λπ.
* Ο Λαρισαίος Ανδρέας Κατσάκος σπούδασε φωτογραφία στη Θεσσαλονίκη. Παρουσίασε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έργα του έχουν δημοσιευτεί σε ομαδικά λευκώματα και σε φωτογραφικά περιοδικά, έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις φωτογραφικών εκδηλώσεων. Το 2010 δημιούργησε το διαδικτυακό φωτογραφικό περιοδικό "fmag" μαζί με τον Γρηγόρη Κατσιάνα. Το 2013 ανέλαβε τη δημιουργία της φωτογραφικής ομάδας ‘’fplus”. Σήμερα πραγματοποιούν σεμινάρια φωτογραφίας σε παιδιά και ενήλικες σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών, στον Μύλο του Παππά στην πόλη της Λάρισας.
Βασιλική Πούλιου
