Τα voucher ανακύκλωσαν την ανεργία, λέει στην «Ε.τ.Δ.» η κ. Καραμεσίνη, προαναγγέλλοντας «επέκταση των ελέγχων εις βάθος» για να εξακριβωθεί το μέγεθος του προβλήματος που αποκαλύφθηκε στο Λογιστήριο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Θεσσαλίας του Οργανισμού
«Τα προγράμματα voucher στην πραγματικότητα λειτούργησαν επιδοματικά και όχι ως προγράμματα που να δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης μετά τη λήξη τους. Άρα θα λέγαμε ότι ανακύκλωσαν την ανεργία και στην πραγματικότητα διαχειρίστηκαν πολιτικά το κοινωνικό κόστος» τονίζει η νέα διοικήτρια του ΟΑΕΔ Μαρία Καραμεσίνη, μιλώντας σήμερα στην «Ε.τ.Δ.».
Τρεις μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων της η κ. Καραμεσίνη βρέθηκε στη Λάρισα εγκαινιάζοντας μια νέα τακτική επαφών με στελέχη και εργαζόμενους των κατά τόπους υπηρεσιών, ενόψει και της αναδιοργάνωσης του ΟΑΕΔ όπως και της αναμόρφωσης του «επιχειρησιακού μοντέλου» του Οργανισμού.
Καθώς αποτελεί κοινό μυστικό πως τα μέχρι σήμερα προγράμματα για τους ανέργους «δεν έπαιξαν τον ρόλο τους» δημιουργώντας όντως θέσεις εργασίας με τη λήξη της επιδότησης. Η κ. Καραμεσίνη μιλώντας για τη «νέα γενιά προγραμμάτων» παραπέμπει στο φθινόπωρο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο στήριξης των μακροχρόνια ανέργων, της πραγματικής πληγής των μνημονιακών πολιτικών, υπενθυμίζοντας ότι μέχρι σήμερα επιδοτείται μόνο το 10% των ανέργων. Σημειώνοντας παράλληλα πως η ανεργία στη Θεσσαλία αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της χώρας.
Ενας από τους στόχους της νέας διοίκησης του Οργανισμού, είναι «να δοθεί προτεραιότητα στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής» τα Κέντρα Προώθησης της Απασχόλησης «που έχουν άμεση επαφή, καθημερινή, με τους ανέργους», ενώ στην «αποσυμφόρηση» του ΟΑΕΔ θα συμβάλει και η «επανασύσταση του ΟΕΚ» που αιφνιδιαστικά έκλεισε με απόφαση των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Τέλος, η κ. Καραμεσίνη ερωτηθείσα για την υπόθεση στελέχους του Λογιστηρίου της Περιφερειακής Διεύθυνσης Θεσσαλίας του ΟΑΕΔ, που αποκάλυψε έρευνα κλιμακίου Εσωτερικών Επιθεωρητών του Οργανισμού, αποφεύγοντας τις λεπτομέρειες, τόνισε πως «τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δικαιολογούν το να επεκταθεί ο έλεγχος, μάλλον επιβάλλουν, ο έλεγχος αυτός να είναι σε βάθος» και σε προηγούμενα οικονομικά έτη δηλαδή.
Η συζήτησή μας τη διοικήτρια του ΟΑΕΔ έχει ως εξής:
* Κυρία Καραμεσίνη να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με αφορμή το πρόβλημα της ανεργίας. Εχετε στοιχεία, για την ανεργία στη Θεσσαλία για παράδειγμα και πως αυτή κυμάνθηκε πριν και μετά την κρίση;
- «Τα στοιχεία της ανεργίας για τη Θεσσαλία δεν διαφέρουν από τον μέσο όρο (μ.ο.) της χώρας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ και με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ της εγγεγραμμένης ανεργίας στη δεύτερη περίπτωση. Στο ξεκίνημα της κρίσης, το ποσοστό ανεργίας στη Θεσσαλία, διέφερε σε δεκαδικά ψηφία πιο κάτω από τον εθνικό μ.ο. Ηταν δηλαδή 8,8% έναντι 9,3% του μ.ο. ανεργίας στη χώρα, το πρώτο τρίμηνο του 2009 όταν ξεκίνησε η κρίση. Τα στοιχεία που εξέδωσε η ΕΛΣΤΑΤ πριν μία εβδομάδα μας δείχνουν ότι η Θεσσαλία έχει ποσοστό ανεργίας που κυμαίνεται στο 26,8% έναντι 26,6% της ανεργίας στο σύνολο της χώρας. Είναι λίγο πάνω από τον μ.ο.».
* Από τη μέχρι σήμερα αξιοποίηση των κατά καιρούς προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, γνωρίζετε αν τα προγράμματα αυτά είχαν τελικά κάποιο, πραγματικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα του ανέργου; Τον βοήθησαν στην πραγματικότητα ή απλά απορροφήθηκαν πόροι και «βολεύθηκαν» κάποιοι για ένα πεντάμηνο με κάποιο Voucher για παράδειγμα;
- «Περισσότερο έγινε το δεύτερο. Να διακρίνουμε καταρχήν τα διαφορετικά είδη προγραμμάτων. Τα προγράμματα που επιδοτούσαν τη δημιουργία νέων θέσεων ανεργίας απέτυχαν. Οι επιχειρήσεις συρρίκνωναν τις θέσεις εργασίας άρα δεν μπορούσαν να δεσμευθούν για νέες θέσεις εργασίας.
Γιατί όταν επιδοτούνται πρέπει να δεσμευθούν ότι θα διατηρήσουν και τους ανέργους. Άρα είχαν χαμηλή ανταπόκριση αυτά τα προγράμματα. Τα προγράμματα διατήρησης των θέσεων εργασίας, των ήδη εργαζομένων στις επιχειρήσεις, αυτά είχαν μεγάλη επιτυχία γιατί αναχαίτισαν την εξέλιξη της ανεργίας, επιδοτώντας δηλαδή τις επιχειρήσεις σε περίοδο κρίσης, τις βοηθάς να μην κάνουν απολύσεις. Τώρα τα πεντάμηνα ήταν ένας τρόπος διαχείρισης της ανεργίας δεδομένο ότι στην Ελλάδα ένα πολύ μικρό ποσοστό ανέργων έχει δικαίωμα σε επίδομα ανεργίας.
Ολοι οι υπόλοιποι θα πρέπει με κάποιο τρόπο να έχουν μια οικονομική στήριξη μέσω επιδόματος. Δημιουργείς βραχυχρόνια προγράμματα τα οποία λειτουργούν ως είδος επιδόματος και αυτό είναι τραγικό. Τόσο τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας όσο και τα προγράμματα voucher, στην πραγματικότητα λειτούργησαν επιδοματικά και όχι ως προγράμματα που να δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης μετά τη λήξη τους. Άρα θα λέγαμε ότι ανακύκλωσαν την ανεργία και στην πραγματικότητα διαχειρίστηκαν πολιτικά το κοινωνικό κόστος».
«ΦΤΩΧΟ» ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ
* Ποια είναι η θέση σας με αφορμή το δίλημμα, αν πρέπει να επιδοτούμε την ανεργία ή να επιδοτούμε την απασχόληση;
- «Δεν υπάρχει τέτοιου τύπου δίλημμα στην Ελλάδα. Αυτό το δίλημμα αφορά σε χώρες όπου τα συστήματα επιδότησης ανεργίας ήταν πολύ γενναιόδωρα και κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των ανέργων. Σε εκείνες τις περιπτώσεις, επειδή ήταν τόσο γενναιόδωρα και η επιδότηση διαρκούσε για μεγάλο διάστημα, είπαν αντί να επιδοτούμε να μην αναζητούν οι άνεργοι εργασία, να τα δώσουμε σε προγράμματα απασχόλησης που τους διευκολύνουν για να μπουν στην αγορά και να παραμείνουν στην αγορά εργασίας.
Στη δική μας περίπτωση όμως το ελληνικό σύστημα επιδότησης των ανέργων είναι από τα λιγότερο προστατευτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον ΟΟΣΑ. Σήμερα μόνο το 10% των ανέργων καλύπτεται από τα επιδόματα και τα επιδόματα είναι πάρα πολύ χαμηλά και η διάρκειά τους είναι περιορισμένη. Δεν υφίσταται λοιπόν τέτοιο δίλημμα. Επί της αρχής θα έλεγα το εξής: Οταν υπάρχει μια οικονομική κρίση και στερούνται τόσοι πολλοί άνθρωποι την εργασία, το κράτος οφείλει να δώσει δουλειά στους ανθρώπους και αν δεν μπορεί να τους δώσει δουλειά, τότε θα πρέπει να τους στηρίξει οικονομικά.
Στη δική μας περίπτωση, δεν μπορεί το κράτος να δώσει δουλειά και θα έπρεπε στο ενδιάμεσο, μέχρι να τους δώσει δουλειά να μπορέσει να τους στηρίξει οικονομικά. Ούτε το ένα κάνει, ούτε το άλλο».
* Αναλαμβάνοντας καθήκοντα, αν δεν κάνουμε λάθος δηλώσατε πως είναι αναγκαία η αναθεώρηση του επιχειρησιακού μοντέλου του ΟΑΕΔ, με σκοπό τις καλύτερες υπηρεσίες στους ανέργους. Θέλετε να γίνετε πιο σαφής, πώς φαντάζεστε δηλαδή τον ΟΑΕΔ.
- «Υπάρχουν θέματα τα οποία είναι δομικά και θέματα για άμεση αντιμετώπιση. Ακόμη και από την ακροαματική διαδικασία στη Βουλή είπα ότι θα δοθεί προτεραιότητα στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής που έχουν άμεση επαφή, καθημερινή, με τους ανέργους. Αυτό σημαίνει ενίσχυση των Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης, είτε υλικοτεχνικά, είτε με προσωπικό.
Έχουμε κάνει τις απαραίτητες ενέργειες και όπως ξέρετε δεν μπορούμε να κάνουμε προσλήψεις. Παρ’ όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν ανακατατάξεις προσωπικού οι οποίες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις υπηρεσίες που έχουν μεγαλύτερα ελλείμματα. Δεν είναι εύκολο γιατί υπάρχει τεράστιο πρόβλημα έλλειψης προσωπικού στον ΟΑΕΔ.
Σε ό,τι αφορά στην αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ και του επιχειρησιακού του μοντέλου, υπάρχουν οργανωτικά προβλήματα και υπάρχουν και θέματα του πώς διαμορφώνονται πολιτικές, πώς σχεδιάζονται και πώς υλοποιούνται.
Τα οργανωτικά προβλήματα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι ο Οργανισμός έχει αναλάβει όλη τη στεγαστική πολιτική της χώρας ως διάδοχος του ΟΕΚ, βρεφονηπιακούς σταθμούς ακόμη και τους δικαιούχους της Εργατικής Εστίας, του κοινωνικού τουρισμού κλπ.
Άρα έχει αναλάβει κομμάτια της κοινωνικής πολιτικής έχοντας πολύ λιγότερο προσωπικό διότι πολλοί εργαζόμενοι από αυτούς τους φορείς διέρρευσαν στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα. Πρόκειται για έναν Οργανισμό που στην πραγματικότητα είναι τρεις με πολύ λιγότερο προσωπικό και συνεπώς χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ενίσχυση.
Άρα ένα κομμάτι της αναδιοργάνωσης αφορά στο αν μπορέσει ο Οργανισμός να επικεντρωθεί στο κυρίως αντικείμενό του που είναι οι πολιτικές απασχόλησης. Άλλο θέμα είναι η ανασύσταση του ΟΕΚ με κάποια μορφή ενώ ο υπουργός Εργασίας έχει δηλώσει στη Βουλή ότι αυτό αποτελεί πρόθεση της κυβέρνησης.
Το δεύτερο πράγμα είναι πως εξυγιαίνεται εσωτερικά ο Οργανισμός με την έννοια της απλοποίησης γραφειοκρατικών διαδικασιών, της αυτοματοποίησης διαδικασιών για να έχουμε λιγότερους χρόνους ανταπόκρισης στην υπηρεσία μας και ταυτόχρονα να εξοικονομήσουμε προσωπικό, που μέσα από την απλοποίηση των διαδικασιών θα μπορούσε να διατεθεί στις υπηρεσίες που έχουν ελλείψεις.
Αλλά το κυρίως πράγμα που θα μας δώσει φτερά θα ήταν η πρόσληψη εργασιακών συμβούλων. Ηδη έχουμε καταθέσει αίτημα. Τα αστικά κέντρα της χώρας στενάζουν κάτω από τον υπερβολικό όγκο που αντιμετωπίζουν από τα αιτήματα των πολιτών».
ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
* Σε μια πρόσφατη συνέντευξή σας επίσης, όπου μιλώντας για το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα των υπουργείων Εργασίας και Παιδείας, παραπέμψατε στο φθινόπωρο. Το ακριβώς σχεδιάζετε;
- «Την Τετάρτη θα γίνει η πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης του καινούργιου επιχειρησιακού προγράμματος, που αφορά στα υπουργεία Εργασίας και Παιδείας. Εκεί ο ΟΑΕΔ έχει καταθέσει προτάσεις οι οποίες θα συζητηθούν με τις θέσεις άλλων φορέων. Εμείς έχουμε εξειδίκευση στα προγράμματα απασχόλησης ως φορέας, τα οποία στην παρούσα περίοδο θα εξελιχθούν σε μια κατεύθυνση συνδυασμού κατάρτισης – απασχόλησης – συμβουλευτικής και μέσα από αυτό θα υπάρξει η λεγόμενη νέα γενιά προγραμμάτων τα οποία επιδιώκει και το υπουργείο Εργασίας.
Σε αυτή τη νέα γενιά προγραμμάτων, ο συνδυασμός κατάρτιση – απασχόληση- συμβουλευτική, θα έχει πάλι ως κύρια έμφαση την απασχόληση γιατί μέχρι τώρα οι συμβουλευτικές και οι καταρτίσεις, χωρίς ανταπόκριση στην αγορά εργασίας δεν είχαν κάποιο αποτέλεσμα».
* Ενας νέος άνεργος θα λάβει ένα επίδομα για κάποιο διάστημα. Για τους μακροχρόνια ανέργους, που αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα, υπάρχει κάποια πρόβλεψη;
«Σήμερα στο υπουργείο Εργασίας συζητιούνται τέτοιου είδους λύσεις, υπάρχουν προτάσεις και οι οποίες έχουν μάλιστα κοστολογηθεί. Αυτές οι προτάσεις θα πρέπει όμως να ελεγχθούν στο πλαίσιο των γενικότερων χρηματοδοτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα.
Δεν είναι ανεξάρτητες δηλαδή από την κατάσταση της ρευστότητας της οικονομίας και από τις δυνατότητες που θα έχει το επόμενο διάστημα να χρηματοδοτήσει ανάγκες και την επέκταση των προγραμμάτων που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες για ευρύτερες κατηγορίες που δεν έχουν κοινωνική προστασία».
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
* Ένα τελευταίο ερώτημα κ. Καραμεσίνη με αφορμή την υπόθεση της Λάρισας, με το Λογιστήριο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Θεσσαλίας. Διαβιβάσατε την υπόθεση στην εισαγγελία, διεξάγεται ΕΔΕ κ.λπ. και θέλω να σας ρωτήσω αν ο έλεγχος θα επεκταθεί και στα προηγούμενα χρόνια
- «Σε εμάς και στην κυβέρνηση είναι μια προτεραιότητα να παταχθούν τα φαινόμενα διαφθοράς στον δημόσιο τομέα. Στο συγκεκριμένο περιστατικό, η υπόθεση έχει διαβιβασθεί στον εισαγγελέα, διεξάγεται ΕΔΕ και είναι λογικό ότι όταν ξεκινάνε τέτοιες υποθέσεις, δεν σταματάνε στο συγκεκριμένο γεγονός. Όταν υπάρχουν ενδείξεις, επεκτείνονται και σε προηγούμενα οικονομικά έτη. Άρα όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δικαιολογούν το να επεκταθεί αυτός ο έλεγχος, μάλλον επιβάλλουν, ο έλεγχος αυτός να είναι σε βάθος και να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση ώστε παράλληλα, να μας φέρει σε καλύτερη θέση για να δούμε πώς μπορούν να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα στο μέλλον».
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
