Για κάποιους ασθενείς η ανάγκη αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη. Άνθρωποι που παλεύουν με τις ψυχικές ασθένειες ή άνθρωποι που περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους μέσα στα ογκολογικά νοσοκομεία, έχουν τόση ανάγκη το «Επισκεπτήριο».
«Επισκεπτήριο» είναι ο τίτλος μιας ευεργετικής –πρωτοποριακής δράσης που υλοποιείται τα τελευταία χρόνια από ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου και φέρνει την τέχνη μέσα στους θαλάμους. Με στόχο να φτάσει η τέχνη του θεάτρου δίπλα σε έγκλειστους νοσηλευόμενους συμπολίτες μας που δίνουν μάχη με τη ζωή και να τους παράσχει αλληλεγγύη και ελπίδα, το Εθνικό Θέατρο και οι ηθοποιοί Ηλίας Κουνέλας και Ιφιγένεια Γρίβα, κάνουν «Επισκεπτήριο» στα νοσοκομεία και προσφέρουν παραστάσεις δωρεάν σε οποιοδήποτε νοσοκομείο επιζητά την ευεργετική επίδραση του θεάτρου και σε οποιοδήποτε νοσοκομείο αιτηθεί τη συνεργασία του.
Ο σκηνοθέτης-ηθοποιός Ηλίας Κουνέλας είναι ο εμπνευστής της δράσης «Επισκεπτήριο». Η εμπειρία της μακράς νοσηλείας του ίδιου (πολύ προτού γίνει ηθοποιός) υπήρξε η αφορμή για να γεννηθεί η ιδέα μιας φόρμας θεάτρου δωματίου όπου ο θεατής έχει πρόσωπο, έχει όνομα και μοιράζεται τον ίδιο χώρο με τον ηθοποιό. Σε συνέντευξή του στην «ΕτΔ» μιλά για αυτό που συμβαίνει μέσα στα νοσοκομεία και εκφράζει την επιθυμία του να επεκταθεί και εκτός Αθηνών.
• Πώς προέκυψε η σύλληψη της ιδέας για τη δράση «Επισκεπτήριο»;
- Η σύλληψη για τη δράση του «Επισκεπτηρίου» είχε πολλές παραμέτρους έμπνευσης. Πρώτον ότι πέρασα και εγώ αρκετούς μήνες σε πιο νεαρή ηλικία στα νοσοκομεία κρεβατωμένος, δεύτερον το λίγο που γέμιζε την ψυχή μου, η παρουσία μου στα θέατρα σε κλασικές σκηνές, με τον καθιερωμένο τρόπο όταν έγινα ηθοποιός και το βασικότερο, η αναζήτηση μιας θεατρικής γλώσσας όπου το κοινό θα ήταν σε έκτακτη ανάγκη και θα αποκτούσε πρόσωπο.
• Κάνοντας τον απολογισμό των 3 χρόνων υλοποίησης αυτής της πρωτοποριακής καλλιτεχνικής κίνησης, ποια είναι τα συμπεράσματα;
- Αυτό που ζούμε στα νοσοκομεία ξεπέρασε κάθε μας ανάγκη και κάθε μας προσδοκία. Όταν το θέατρο απευθύνεται οργανικά σε κάποιον είτε λέγεται κοινωνικό θέατρο ή πρωτοποριακό ή στρατευμένο, έχει λόγο ύπαρξης. Έχουμε ξεπεράσει τις 500 παραστάσεις σε δημόσια νοσοκομεία γύρω από κρεβάτια ασθενών. Έχουμε δει με καθαρά μάτια πως κάθε μορφή ζωής και πόσο μάλλον κάθε έκφανση αδυναμίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Τέχνη. Ο καλλιτέχνης είναι το ίδιο χρήσιμος με τον γιατρό, τον φούρναρη και τον σκουπιδιάρη, αρκεί να απευθύνεται και να μην βυθίζεται στο συναίσθημά του. Το θέατρο στα νοσοκομεία έχει μια τέτοια λειτουργία, αφυπνίζει τους ασθενείς από την γκρεμισμένη τους ελπίδα και από το βυθισμένο τους συναίσθημα.
• Πόσοι ηθοποιοί συμμετέχουν στο εγχείρημα και με ποιο τρόπο επιλέγονται ασθενείς και νοσοκομεία;
- Δυστυχώς συμμετέχουμε μόλις δύο ηθοποιοί. Εγώ, μαζί με την Ιφιγένεια Γρίβα. Κάποτε ήταν κι ο ευφάνταστος συνάδελφος Στέλιος Ανδρονίκου. Επέστρεψε όμως στην πατρίδα του την Κύπρο και προσπάθησε να συνεχίσει εκεί τη δράση με πολλά εμπόδια. Το όνειρό μας είναι όμως η δράση να ανοίξει, να συμμετέχουν και τραγουδοποιοί και χορευτές και μουσικοί και εικαστικοί. Ο τρόπος που επιλέγονται οι ασθενείς είναι απλός. Αρκεί να το θέλουν οι ίδιοι. Έχουμε γράψει μία προσωπική επιστολή που τη μοιράζει η Κοινωνική Υπηρεσία σ’ αυτούς. Προϋπόθεση είναι να το θέλουν.
• Υπάρχουν αιτήματα εκτός Αθηνών; Πώς αντιδρούν οι ασθενείς; Οι γιατροί τι στάση κρατούν;
- Υπάρχουν πολλά αιτήματα εκτός Αθηνών, γι’ αυτό θέλουμε και πρέπει να μεγαλώσει η δράση. Για το πώς αντιδρούν οι ασθενείς, δεν φτάνει να γραφτεί ένα βιβλίο ολόκληρο. Πώς αντιδρά κανείς όταν ξεχύνεται άπλετο φως μέσα στο δωμάτιο, ενώ είναι ακόμα αγουροξυπνημένος; Οι γιατροί είναι αξιοθαύμαστοι. Πριν μπούμε στα νοσοκομεία, ακούγαμε μόνο για τους γιατρούς με τα φακελάκια. Αυτή είναι η κακή αφήγηση των ΜΜΕ. Πότε θα μιλήσουμε επιτέλους και για τους γιατρούς με τις μεγάλες καρδιές, το χιούμορ και την αγωνία στα μάτια;
• Ποια είναι η πιο δυνατή στιγμή που ζήσατε μέσα σε ένα νοσοκομειακό θάλαμο;
- Κάθε στιγμή είναι εξίσου δυνατή, δεν τίθεται θέμα σύγκρισης. Αυτό όμως που σκέφτομαι κάθε φορά μετά από μια παράσταση σε έναν θάλαμο, είναι “ Πώς θα επιστρέψω τώρα στο σπίτι; Θα δω επιτέλους τον κόσμο με άλλα μάτια; ”
• Ποια έργα παρουσιάζουν οι ηθοποιοί;
- Παρουσιάζουμε έργα των Dostoyevsky, Hemingway, Tolstoi, βιβλικά κείμενα, Σοφοκλή και ιστορίες δικής μας επινόησης, ανάλογα με τη διάθεση και το αίτημα του θεατή.
Συνέντευξη: Νατάσα Πολυγένη
