Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
«Ένα στα 5 τσιγάρα που καταναλώνεται στη χώρα μας είναι λαθραίο σε σχέση με μόλις 3% το 2009. Στο μεταξύ με την υπερφορολόγηση, στα τελευταία 5 χρόνια είχαμε 7 αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ, και σήμερα ο συνολικός φόρος πλησιάζει το 90% της λιανικής τιμής. Αυτό δεν βοηθά κανέναν. Εμείς έχουμε προτείνει συγκεκριμένες λύσεις στη νέα κυβέρνηση, η οποία έχει θέσει την πάταξη του λαθρεμπορίου τσιγάρων σε βασική της προτεραιότητα, όπως την τοποθέτηση scanners για φορτηγά και containers και την υιοθέτηση της ψηφιακής σήμανσης των πακέτων προκειμένου να επιτευχθεί η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων καπνού».
Αυτά αναφέρει, με συνέντευξή του στην «Ε» ο Ιάκωβος Καργαρώτος, αντιπρόεδρος της «Παπαστράτος», ο οποίος βρέθηκε χθες στη Λάρισα και μίλησε στην εκδήλωση της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την παράνομη διακίνηση καπνικών προϊόντων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία που παρουσιάζει για την Θεσσαλία ο κ. Καργαρώτος, ο οποίος δηλώνει χαρακτηριστικά: «Στη Θεσσαλία, το παράνομο εμπόριο χύμα καπνού εμφανίζει έντονη δραστηριότητα αλλά, προς το παρόν, δεν υπάρχουν σαφή ποσοτικά δεδομένα. Όσον αφορά στα ποσοστά του παράνομου εμπορίου τσιγάρων, στη Λάρισα είναι στο 19% και στον Βόλο στο 17,9%. Το ανησυχητικό είναι ωστόσο ότι τα ποσοστά αυτά αυξάνονται κάθε χρόνο. Ενδεικτικά σας λέω ότι το 2012 τα παράνομα τσιγάρα στη Λάρισα ήταν στο 6,4% και στον Βόλο στο 8,5%».
* Τόσο το κράτος όσο και οι καπνοβιομηχανίες έχουν ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια μια ενημερωτική καμπάνια για τις συνέπειες που έχει σε όλους η χρήση παράνομου εμπορίου καπνικών προϊόντων. Για το κράτος σημαίνει απώλεια εσόδων και για τον καπνιστή κινδύνους για τη ζωή του. Γιατί παρ’ όλ’ αυτά το πρόβλημα παραμένει μεγάλο και κάποιοι καπνιστές επιμένουν;
- Το πρόβλημα του λαθρεμπορίου στα καπνικά άρχισε να αυξάνει με το ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης το 2009. Η υπερφορολόγηση, σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, οδήγησε στη γιγάντωση του λαθρεμπορίου. Σήμερα, σύμφωνα με έρευνα της Nielsen, 1 στα 5 τσιγάρα που καταναλώνεται στη χώρα μας είναι λαθραίο σε σχέση με μόλις 3% το 2009. Αναφορικά με την υπερφορολόγηση, στα τελευταία 5 χρόνια είχαμε 7 αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ, και σήμερα ο συνολικός φόρος πλησιάζει το 90% της λιανικής τιμής. Το αποτέλεσμα είναι υψηλές τιμές χωρίς να επιτυγχάνονται τα προσδοκώμενα έσοδα για το κράτος. Εδώ και καιρό βλέπουμε ότι κάθε αύξηση του φόρου οδηγεί πλέον σε μείωση των εσόδων και αύξηση του λαθρεμπορίου. Υπάρχουν βέβαια κι άλλες αιτίες, όπως τα υψηλά κέρδη των εγκληματικών οργανώσεων, ο ανεπαρκής διασυνοριακός συντονισμός, η διαφορά των τιμών με τις γειτονικές χώρες, αλλά και η ελλιπής ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις επιπτώσεις του προβλήματος. Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο πρόβλημα με σοβαρές επιπτώσεις: χαμένα έσοδα για το κράτος, χαμένες θέσεις εργασίας για τον κλάδο, τεράστια κέρδη για τις εγκληματικές οργανώσεις, απειλή για τη δημόσια υγεία, ανεξέλεγκτη πρόσβαση των νέων στα τσιγάρα, αρνητική φήμη της χώρας στο εξωτερικό.
* Ποιο είναι το προφίλ του καπνιστή που χρησιμοποιεί παράνομα καπνικά προϊόντα; Τι ρόλο παίζει στο θέμα η οικονομική κρίση που βιώνουμε;
- Η οικονομική κρίση έχει μειώσει δραματικά την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή. Ο μέσος Έλληνας έχει χάσει τα τελευταία χρόνια περισσότερο από το 30% του εισοδήματός του σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία. Παράλληλα, λόγω της οικονομικής κρίσης και πάλι, το κράτος προκειμένου να αυξήσει τα έσοδά του αυξάνει συνεχώς τη φορολογία – χωρίς, ωστόσο, όπως σας ανέφερα να επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αποτέλεσμα της αύξησης της φορολογίας είναι η συνεχής άνοδος των τιμών. Ο καπνιστής αναζητά φθηνές λύσεις κι έτσι καταφεύγει στα παράνομα προϊόντα τα οποία είναι πολύ φθηνότερα. Έτσι, όμως, τροφοδοτεί το λαθρεμπόριο το οποίο αυξάνεται συνεχώς με σημαντικές συνέπειες για τα δημόσια έσοδα – εκτιμάται ότι το κράτος έχασε περίπου 650 εκατομμύρια ευρώ μόνο το 2014, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας, κοινωνικές παροχές. Δημιουργείται έτσι μια «τρύπα» στα έσοδα του κράτους που η εκάστοτε κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει μέσω επιπλέον φόρων, που φυσικά πληρώνουμε όλοι μας. Αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
* Υπάρχουν κάποια στοιχεία για το μέγεθος του προβλήματος στην Ελλάδα ή ακόμη καλύτερα στη Θεσσαλία;
- Όπως σας ανέφερα το παράνομο εμπόριο τσιγάρων έχει φτάσει σήμερα στο 21%, ένα στα πέντε τσιγάρα που καταναλώνεται είναι παράνομο. Υπάρχουν κάποιες περιοχές όπου το φαινόμενο είναι εντονότερο, όπως σε περιοχές της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Στη Θεσσαλία, το παράνομο εμπόριο χύμα καπνού εμφανίζει έντονη δραστηριότητα, αλλά, προς το παρόν, δεν υπάρχουν σαφή ποσοτικά δεδομένα. Όσον αφορά στα ποσοστά του παράνομου εμπορίου τσιγάρων, στη Λάρισα είναι στο 19% και στον Βόλο στο 17,9%. Το ανησυχητικό είναι ωστόσο ότι τα ποσοστά αυτά αυξάνονται κάθε χρόνο. Ενδεικτικά σας λέω ότι το 2012 τα παράνομα τσιγάρα στη Λάρισα ήταν στο 6,4% και στον Βόλο στο 8,5%.
* Εκτός από την εκστρατεία ενημέρωσης που πραγματοποιείτε σε συνεργασία με διάφορους φορείς, όπως π.χ. τις Περιφέρειες, ποιες άλλες προσπάθειες καταπολέμησης του φαινομένου επιχειρούνται;
- Πράγματι, η «Παπαστράτος» ήδη από τα μέσα του 2012 ανέλαβε πρωτοβουλία κατά του παράνομου εμπορίου τσιγάρων, με την εκστρατεία «Οχι στα παράνομα τσιγάρα» την οποία στη συνέχεια επέκτεινε λέγοντας επίσης «Οχι στον παράνομο χύμα καπνό». Οι στόχοι της εκστρατείας είναι από τη μια πλευρά να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τους καταναλωτές ώστε να μειωθεί η ζήτηση παράνομων προϊόντων καπνού και από την άλλη να υποστηρίξουμε την Πολιτεία και τις Διωκτικές Αρχές στην καταπολέμηση του, ώστε να μειωθεί η προσφορά παράνομων προϊόντων καπνού. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας εντάσσεται και η εκδήλωση που διοργανώθηκε χθες σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας για την ενημέρωση των καταναλωτών και των Αρχών για το πρόβλημα, τις αιτίες και τις συνέπειές του για όλους μας αλλά και τις προσπάθειες που γίνονται για την καταπολέμησή του. Πέραν αυτού, η εταιρία μας έχει προτείνει στην κυβέρνηση συγκεκριμένο πλάνο δράσης 8 σημείων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την τοποθέτηση scanners για φορτηγά και containers στις κύριες οδικές και θαλάσσιες πύλες της χώρας, την εμπλοκή της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για τη διακίνηση παράνομου χύμα καπνού μέσω Διαδικτύου και την υιοθέτηση της ψηφιακής σήμανσης των πακέτων προκειμένου να επιτευχθεί η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων καπνού. Η τεχνολογία αυτή, που προσφέρεται δωρεάν στο κράτος από τις μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου μας, βασίζεται στην εκτύπωση ενός μοναδικού αλφαριθμητικού κωδικού ανά πακέτο, ώστε να αποκαλύπτεται το σημείο διαφυγής του από τη νόμιμη εφοδιαστική του αλυσίδα και, ταυτόχρονα, να μπορούν οι Διωκτικές Αρχές, οι καταναλωτές και οι έμποροι με ένα τηλεφώνημα, sms ή μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή να διαπιστώνουν αν ένα προϊόν είναι νόμιμο. Καθώς το παράνομο εμπόριο αποτελεί τεράστιο πρόβλημα με σημαντικές συνέπειες για όλο τον κλάδο των καπνικών αλλά και την κοινωνία συνολικά, θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση έχει θέσει την πάταξη του λαθρεμπορίου τσιγάρων σε βασική της προτεραιότητα και αναμένουμε το πλάνο δράσης της με μεγάλο ενδιαφέρον».
