Δίδαξε στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα της Σορβόννης, του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επί 38 χρόνια και αποτέλεσε «φαινόμενο» εκπαιδευτικού, καθώς όλα γέμιζαν ασφυκτικά με φοιτητές στο μάθημά της, ακόμη και από άλλες σχολές!
Γεγονός παράξενο για τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα!
Ήταν ο τρόπος διδασκαλίας της ιδιαίτερος, ήταν τα εκτός ύλης μαθήματα που έδινε στους νέους και διατηρούσε αμείωτο το ενδιαφέρον τους, μέχρι την επόμενη φορά που θα έμπαιναν στα αμφιθέατρα…
Γι’ αυτόν τον τρόπο σήμερα, μας μιλά. Για ένα εκπαιδευτικό σύστημα και μεθόδους διδασκαλίας, που πρέπει να εφαρμόσει η χώρα, αν θέλει να ξανακερδίσει τους νέους της και να σταματήσει να «πλάθει», όπως χαρακτηριστικά τόνισε «ανθρώπους που μεγαλώνουν με το μοντέλο ζωής: «Ο θάνατός σου η ζωή μου»!
* Κυρία Νικολαΐδου, τα τελευταία χρόνια, αναπτύσσεται σταδιακά μια τάση για αλλαγή των κλασικών μοντέλων της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όσον αφορά στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί για να μεταδώσουν τη γνώση σε μαθητές και σπουδαστές.
Όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί, εμφανίζονται να πιστεύουν ότι η διδασκαλία από έδρας είναι «στείρα» και δεν ενεργοποιεί τους μαθητές, εκτιμώντας ότι θα πρέπει να αναζητηθούν, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, νέοι τρόποι διδασκαλίας της ύλης.
Είστε μία από αυτούς τους ανθρώπους που σε όλη την πανεπιστημιακή σας καριέρα εφαρμόσατε στην πράξη μοντέλα διδασκαλίας έξω από τα τετριμμένα.
Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι μέθοδοι διδασκαλίας, που θα πρέπει να εφαρμοστούν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να υπάρχουν καλύτερα αποτελέσματα στον στόχο της μάθησης, αλλά και της διαπαιδαγώγησης;
ΣΤΟΧΟΙ
- «Πριν πω για τους στόχους διδασκαλίας χρειάζεται να πούμε δύο λόγια για τους στόχους της μάθησης. Στόχος της μάθησης είναι η πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου. Αυτή δεν επιτυγχάνεται με στερεοτυπικές αντιλήψεις και ξεπερασμένες απόψεις που βαθαίνουν και συντηρούν τις συγκρουσιακές και εκμεταλλευτικές σχέσεις της παγκοσμοποιημένης εποχής μας.
Ως μεταπρατική χώρα η Ελλάδα με υποθηκευμένη την οικονομία της ως το 2060 και βάλε, ως μία πτωχευμένη χώρα, με τους νέους να μεταναστεύουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν διαπαιδαγωγεί.
Καθηλώνει τη φαντασία μέσα από την αποστήθιση και τη δημιουργικότητά τους, μέσα από την αναποτελεσματικότητα των αποτελεσμάτων. Αν ως οικονομία δεν παράγουμε τίποτα, όποια ανατροπή στις τεχνικές διδασκαλίας και αν επιδιωχθεί, οι πτυχιούχοι δεν θα εφαρμόσουν αυτές τις γνώσεις. Διαπαιδαγωγούνται σε ένα μοντέλο όπου η γνώση δεν είναι απαραίτητη, όσο οι διασυνδέσεις για ένα επιτυχημένο επαγγελματικό μέλλον.
«Ποιον ξέρεις» και όχι «τι ξέρεις» είναι το εισιτήριο για μία επιτυχημένη καριέρα και πρέπει να καταλάβουμε πως αν οι μηχανισμοί που στηρίζουν τις αξίες δεν ενεργοποιηθούν ώστε να εμπνεύσουν στους νέους την άμιλλα, κανένα μοντέλο διδασκαλίας δεν θα ανατρέψει τις κοινωνικές δυσλειτουργίες και τους μηχανισμούς αποκλεισμού.
Στόχος της διαπαιδαγώγησης δεν είναι τι λέω, αλλά κάνω αυτό που λέω. Και να μιλώ για το δέον, το δέον ως έννοια δεν αφορά κανέναν, αφού η διαπαιδαγώγηση σήμερα ωθεί στη σκληρότητα, στην εκμετάλλευση του άλλου στο γνωστό σε όλους παιχνίδι επιβίωσης: «Ο θάνατός σου η ζωή μου».
Στόχος της διαπαιδαγώγησης θα ήταν η αντίσταση σε αυτές τις τεχνικές, αλλά ο καθένας παλεύει για να επιβιώσει και όχι για να καλυτερεύσει.
Στόχος της διαπαιδαγώγησης θα έπρεπε να ήταν η προσθήκη της καλής προσπάθειας (το ευ) στο ζην και όχι η διατήρηση του ζην μέσα από το ευ, της ευκολίας και του εξευτελισμού».
* Πού πρέπει λοιπόν να στοχεύσει η μάθηση;
-«Στα αγνότερα των συναισθημάτων. Άμιλλα, συμπαράσταση, συνεργασία, δημιουργικότητα έμπνευση. Οι πραγματικοί δημιουργοί στοχεύουν στο όλον, στο σύνολο των ανθρώπων, όχι στο εγώ μιας μικρόνοης επιβίωσης.
Το εμείς, το μαζί…, προσφέρουν, ταξίδια πιο ενδιαφέροντα, πορείες ζωής πιο συναρπαστικές από τη μεμονωμένη από τους άλλους ύπαρξη, απομονωμένη σε ένα χρυσοποίκιλτο κάστρο. Η ζωή υπάρχει μέσα από τη σύνθεση, εκεί κατά τη γνώμη μου πρέπει να στοχεύει».
* Και πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν όλα αυτά, ανατρέποντας μια παγιωμένη κατάσταση χρόνων;
-«Δάσκαλοι και καθηγητές με όραμα, φαντασία και διάθεση να ανακαλύπτουν μαζί με τους σπουδαστές τους τη γνώση.
Η ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών», εμπεριέχει αυτόν τον τύπο δασκάλου που αγαπά και εμπνέεται από αυτό που διδάσκει.
Όταν το αντικείμενο διδασκαλίας δεν ανταποκρίνεται ούτε στις γνώσεις, ούτε στα ενδιαφέροντα των διδασκόντων, δικαιολογημένα δεν βρίσκει ανταπόκριση και στις καρδιές των διδασκόμενων.
Πολύ πιο ευχάριστα ένας σπουδαστής παρακολουθεί μια κινηματογραφική ταινία, ένα θεατρικό έργο, έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, μια εκπομπή survival, στην τηλεόραση. Γιατί; Γιατί του εξάπτουν το ενδιαφέρον ,τη φαντασία, παθιάζονται, ταυτίζονται, γίνονται μέρος της διαδικασίας. Τα διδασκόμενα εντός ύλης μαθήματα είναι ξεπερασμένα, τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς το αποτέλεσμά τους. Απαράλλαχτα εδώ και δεκαετίες, όταν το διαδίκτυο και το «YOU TUBE» διαχέουν μια γνώση ανατρεπτική, άγνωστη, επίκαιρη.
Οι σχολικές αίθουσες και τα αμφιθέατρα, δεν προσφέρουν καμία συγκίνηση σε κανέναν, ούτε στους μαθητές, ούτε στους δασκάλους.
Στα θέατρα οι παραστάσεις χωρίς θεατές κατεβάζουν ρολά αμέσως.
Για τα άδεια αμφιθέατρα των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, κανείς δεν εντυπωσιάζεται, δεν συγκινείται, δεν θεωρείται υπεύθυνος!
Ακόμα και στο Survivor, τα παιχνίδια ήταν διαφορετικά σε κάθε επεισόδιο. Ποια θα ήταν η τηλεθέαση αν το ίδιο παιχνίδι επαναλαμβανόταν από την αρχή ως το τέλος;
Ανατροπή, μόνο από την ανανέωση της ύλης. Η γνώση που δίνει το ΑΕΙ να είναι απαραίτητη, ο φοιτητής να μην τη βρίσκει εκτός. Να υπάρχει κάτι το αποκλειστικό, αυτό που κερδίζει με την παρουσία του στον χώρο. Η ξαναμασημένη τροφή που προσφέρουν τα Πανεπιστήμια πετιέται στα σκουπίδια. Μονάχα η παραγωγή πτυχιούχων συντηρεί το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα».
* Γράψατε ένα βιβλίο με «Μαθήματα εκτός ύλης», μαθήματα με στόχο την αφύπνιση της ψυχής, που στις εντός ύλης διδασκαλίες, δεν εμπεριέχονται στη διδακτέα ύλη. Ποια ανάγκη σας ώθησε σε αυτό;
-«Η ανάγκη να μεταβιβάσω στους μη φοιτητές μου, όσα υπέροχα κέρδισα στα 38 χρόνια διδασκαλίας εντός αμφιθεάτρων και εκτός ύλης. Γιατί ποτέ δεν δίδαξα τα εντός ύλης βαρετά μαθήματα. Η γνώση που μετέφερα ήταν εμπνευσμένη από λογοτέχνες, ποιητές, σκηνοθέτες, κοινωνικούς επιστήμονες, φιλοσόφους, που τα κείμενά τους ήταν πάντα μικρά αριστουργήματα.
Η ανάγκη μου ακόμα, να υπάρξει συνέχεια σε αυτό το είδος διδασκαλίας. Μέσα από τα «Μαθηματα εκτός ύλης» , που ως θεατρικό μονόπρακτο υπάρχει στο «you tube», να δοθεί η δυνατότητα σε όσους δεν το διάβασαν να το δουν και να πάρουν μια γεύση από τα μαθήματα ζωής που προσφέρει και να προφυλαχθούν από τις παγίδες που το σύστημα στήνει επιδέξια».
Συνέντευξη στη Λένα Κισσάβου
