Το βιβλίο «…“του συνιέναι τας Γραφάς”. 13+1 βήματα εισαγωγής στην Παλαιά Διαθήκη», που αποτελεί μια εισαγωγή στη Παλαιά Διαθήκη και είναι ένα χρήσιμο εγχειρίδιο κυρίως για τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής, παρουσιάστηκε προ ημερών στο βιβλιοπωλείο «Παιδεία» της Λάρισας από τον συγγραφέα, κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), καθηγητή Μιλτιάδη Κωνσταντίνου. Στο περιθώριο της εκδήλωσης ο διακεκριμένος παλαιοδιαθηκολόγος και πανεπιστημιακός καθηγητής μίλησε στην «Ε» για το δυσοίωνο μέλλον των αποφοίτων των Θεολογικών Σχολών, για τη σκοπιμότητα ένταξης στο φετινό μηχανογραφικό δελτίο των Ισλαμικών Σπουδών, ενώ για τον τρόπο διδασκαλίας των Θρησκευτικών, υποστήριξε ότι «καλό θα είναι αυτό να μην βασίζεται στο σχολικό εγχειρίδιο, αλλά ο καθηγητής να δουλεύει με τα παιδιά, συζητώντας ευρύτερα θέματα μαζί τους».
* Κύριε Κωνσταντίνου, μιλήστε μας καταρχήν για το βιβλίο σας.
- Το βιβλίο «…“του συνιέναι τας Γραφάς”. 13+1 βήματα εισαγωγής στην Παλαιά Διαθήκη», είναι μια εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη και είναι ένα χρήσιμο εγχειρίδιο κυρίως για τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής, σε μια προσπάθεια να γνωρίσουν μια συλλογή βιβλίων, αφού η Παλαιά Διαθήκη δεν είναι ενιαίο έργο, αλλά ξεχωριστό που γράφηκε σε διαφορετικές εποχές, από διαφορετικούς συγγραφείς. Η προσπάθεια που γίνεται στοχεύει στην παροχή βοηθειών προς τους φοιτητές για να εντρυφήσουν τον κόσμο που γέννησε αυτά τα βιβλία. Πρόκειται για ένα διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον από το δικό μας, εντελώς διαφορετική εποχή, που όμως έχει σημασία να την κατανοήσει κανείς, αφού η Παλαιά Διαθήκη γέννησε τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία κομμάτια, ένα χριστιανικό βιβλίο, ένα ιουδαϊκό και ένα μουσουλμανικό. Και οι τρεις θρησκείες έχουν ως βάση αυτό το βιβλίο, αλλά η κάθε μία το κατανοεί διαφορετικά. Το δικό μου βιβλίο προσεγγίζει χριστιανικά την Παλαιά Διαθήκη. Και επειδή με ρωτήσατε για τον τίτλο του βιβλίου η λέξη «συνιέναι» σημαίνει «αναζητήστε», «κατανοήστε».
* Από φέτος εντάσσονται στο μηχανογραφικό δελτίο οι Ισλαμικές Σπουδές. Ως πανεπιστημιακός καθηγητής συμφωνείτε με την εξέλιξη αυτή;
- Σίγουρα πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα, το οποίο αν κερδηθεί θα προκύψουν πολλά οφέλη, αν χαθεί ελπίζω να μην κάνει πολύ κακό. Όπως γνωρίζετε, στη Θράκη υπάρχει μια μουσουλμανική μειονότητα, η οποία δεν θέλει να ζει σε ένα γκέτο. Γίνονται σημαντικές προσπάθειες και από την ελληνική πολιτεία, ώστε να σταματήσει η απομόνωση του ισλαμικού στοιχείου που μόνο κακό έκανε. Ένα λάθος της πολιτικής του παρελθόντος. Τα μικρά παιδιά των μουσουλμάνων για να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία πρέπει να πάνε στο δημόσιο σχολείο. Ένα εμπόδιο προς αυτή την κατεύθυνση ήταν το μάθημα των θρησκευτικών. Οι μουσουλμάνοι γονείς θέλουν να παιδιά τους να μάθουν τη θρησκεία τους. Το ερώτημα είναι από ποιον θα μάθουν. Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια διείσδυση σε ολόκληρη τη Βαλκανική, μιας μορφής του Ισλάμ παντελώς άγνωστη. Η φιλοδοξία μας είναι να ενθαρρύνουμε τα παιδιά των μουσουλμάνων να ’ρθουνε στο ελληνικό δημόσιο σχολείο, και να μάθουν το Ισλάμ από καθηγητές που θα έχουν σπουδάσει τη θρησκεία τους. Το μάθημα αυτό μπορεί να γίνεται στο Γυμνάσιο.
* Τελευταία έχουν αυξηθεί οι φωνές που ζητούν αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Υπάρχουν περιθώρια για αλλαγές;
- Πράγματι αρκετοί ζητούν το μάθημα των Θρησκευτικών να γίνει από ομολογιακό, θρησκειολογικό. Αυτό είναι μια επιλογή ευρωπαϊκή και όχι ελληνική και βασίζεται στην άποψη πως όταν ένα μάθημα απευθύνεται σε ένα ευρύτερο κοινό, η διδασκαλία δεν μπορεί να είναι κατηχητική, να υπαγορεύει δηλαδή την επιλογή μιας συγκεκριμένης θρησκείας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει αυστηρά θρησκειολογικό. Τα παιδιά οφείλουν να πληροφορηθούν για την πιο ζωντανή πολιτισμική παράδοση που υπάρχει στην Ελλάδα, που είναι η ορθόδοξη, η κυρίαρχη πίστη στην Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξαναγκαστούν να την υιοθετήσουν κιόλας, γιατί η φιλοδοξία μας είναι να διαμορφωθεί ένα πρόγραμμα σπουδών, τέτοιο που θα ενημερώνει τα παιδιά για μια σειρά θεμάτων, π.χ. τι γίνεται όταν το πλήθος ακολουθεί τον Επιτάφιο, κλπ. Πάντως το μάθημα των Θρησκευτικών καλό είναι να μην βασίζεται σε ένα σχολικό εγχειρίδιο, αλλά ο καθηγητής να δουλεύει με τα παιδιά, συζητώντας ευρύτερα θέματα μαζί τους. Να ξεφύγουμε από την αποστήθιση.
* Ποιο το μέλλον των αποφοίτων των Θεολογικών Σχολών;
- Το μέλλον των αποφοίτων των Θεολογικών Σχολών είναι δυσοίωνο. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν στη χώρα δύο Θεολογικές Σχολές (μία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) με τέσσερα, συνολικά, τμήματα (δύο Θεολογίας και δύο Ποιμαντικής - Κοινωνικής Θεολογίας). Δυστυχώς οι επιλογές των εκάστοτε κυβερνήσεων να ιδρύουν σε κάθε πόλη κι από μία Σχολή, δεν ωφέλησε. Όπως και η τάση που κυριάρχησε να αυξάνονται οι εισακτέοι κάθε χρόνο για να μειωθεί η ανεργία. Στα παραπάνω θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, οι απόφοιτοι των οποίων δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα, οπότε τα πράγματα είναι δύσκολα και γι’ αυτή τη κατηγορία των πτυχιούχων. Το πλεονέκτημα για τις Θεολογικές Σχολές είναι αν θα μπορούσαν αυτές να λειτουργήσουν ως Σχολές β’ ευκαιρίας. Δηλαδή όποιος ενδιαφέρεται να αποκτήσει μια άλλη, επιπλέον, μόρφωση, να φοιτούσε στις Σχολές αυτές. θα ήταν το ιδανικότερο.
Γ. Ρούστας
