Στον αναγκαίο μετασχηματισμό του ενεργειακού μοντέλου ως εξόχως πολιτικό ζήτημα και όχι ως μια διαδικασία απλής τεχνολογικής μετάβασης, συνδεδεμένο με τον συνολικό κοινωνικό –οικολογικό μετασχηματισμό της παραγωγής με επίκεντρο τις κοινωνικές- περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, αναφέρθηκε η βουλευτίνα Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώ Διώτη, μιλώντας το πρωί της Δευτέρας 6 Οκτώβρη, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο πλοίο Greenpeace Rainbow Warrior III, με θέμα τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την προσέλκυση επενδύσεων μέσω της προώθησης της εξοικονόμησης ενέργειας.
Η βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ εστιάζοντας στην απουσία κυβερνητικού σχεδίου προσαρμογής για την κλιματική αλλαγή, στην παταγώδη αποτυχία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου της «πράσινης ανάπτυξης» αλλά και στην επιτυχία της Αντισυνόδου Κινημάτων που διοργανώθηκε ως απάντηση στην ειδική Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή στη Ν. Υόρκη, τόνισε ότι σύμφωνα με το σχέδιο κοινωνικής-οικονομικής-περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, απαιτείται άμεσα ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικού – οικολογικού μετασχηματισμού της παραγωγής.
«Η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και η σχεδιασμένη αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, σε συνδυασμό με την αντιστροφή της σημερινής κατάστασης όπου η υπερεπάρκεια εγκατεστημένης ισχύος συνοδεύεται με την οξεία και διαρκώς διευρυνόμενη ενεργειακή φτώχεια, απαιτεί την αντιστροφή του νεοφιλελευθέρου παραδείγματος ιδιωτικοποίησης του κλάδου και “απελευθέρωσης” - απορρύθμισης - της αγοράς ενέργειας με την μετάβαση σε καθεστώς “δημόσιου –κοινωνικού” αγαθού.
Στο δικό μας μοντέλο που διέπεται από τους άξονες της κοινωνικής-περιβαλλοντικής ρύθμισης, της ενεργειακής δημοκρατίας, της κλιματικής δικαιοσύνης και της διαγενεακής ισότητας η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Δεν αντιμετωπίζουμε την ενέργεια ως ένα εμπόρευμα, του οποίου η παραγωγή πρέπει να μεγιστοποιηθεί προκειμένου να παραχθούν κέρδη στην εσωτερική ή διεθνή αγορά».
Όπως επεσήμανε, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει «τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση τόσο όσον αφορά στο ύψος της τελικής κατανάλωσης, μέσω της μείωσης της σπατάλης και της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, όσο και μέσω των τεχνολογιών, τεχνικών και κοινωνικών μορφών παραγωγής της κοινωνικά αναγκαίας ποσότητας ενέργειας».
Αναλύοντας το παραπάνω σχέδιο στα επιμέρους στοιχεία του, επικεντρώθηκε στα ακόλουθα:
- Υλοποίηση ενός ευρέος προγράμματος ολοκληρωμένης ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων το οποίο θα διενεργηθεί με προτεραιότητα στα δημόσια κτίρια και χώρους (π.χ. βιοκλιματικές αναπλάσεις), με παράλληλη θέσπιση πολιτικής κινήτρων και αντικινήτρων για τους ιδιώτες. Σε μια τέτοια κατεύθυνση μπορεί να υπάρξει αναζωογόνηση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στον ευρύτερο κατασκευαστικό τομέα.
- Προώθηση ενός προγράμματος ανάπτυξης πυκνών δικτύων μαζικών μέσων μεταφοράς (ΜΜΜ) και συγκοινωνιών, μέσων σταθερής τροχιάς και ιδιαίτερα ηλεκτροκίνητων, τόσο για συγκοινωνίες, αστικές ή μη, όσο και για εμπορευματικές μεταφορές. Θέσπιση πολιτικής κινήτρων και αντικινήτρων για την ενίσχυση μέσων και τρόπων μετακίνησης χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών και εισαγωγής νέων τεχνολογιών.
- Προώθηση της αυτοπαραγωγής – μέσω ΑΠΕ - για την ικανοποίηση των παραγωγικών ενεργειακών αναγκών της βιομηχανίας, που συνδυαζόμενη με τεχνολογίες υψηλής ενεργειακής απόδοσης μπορεί να μειώσει και το συνολικό ενεργειακό κόστος, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της επιδότησης του ενεργειακού κόστους από το δημόσιο (κοινωνία) και της διαιώνισης του παρόντος ενεργειακού μοντέλου που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα.
- Στη γεωργική παραγωγή: πέρα από την μεμονωμένη αυτοπαραγωγή, στόχος είναι να δημιουργηθούν συνεταιριστικά σχήματα από ομάδες αγροτών ώστε αξιοποιώντας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες, την αντίστοιχη τεχνολογία ΑΠΕ (αιολικά, φ/β, γεωθερμία, ή βιοαέριο), να χρησιμοποιηθεί η παραγόμενη ενέργεια στην ίδια την γεωργική παραγωγή, αλλά και στα επόμενα στάδια της επεξεργασίας και της τυποποίησης σε τοπικό επίπεδο.
- Ενίσχυση της αυτοπαραγωγής, με εφαρμογή μοντέλου πλήρους ενεργειακού συμψηφισμού (net metering) για τις μικρές και μεσαίες μονάδες ΑΠΕ (σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις) (προγραμματικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ).
Καταληκτικά, η βουλευτίνα τόνισε ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ «η ενέργεια αποτελεί έναν από τους τομείς στους οποίους η χώρα θα πρέπει να επενδύσει ουσιαστικά τόσο για να επιτύχει την παραγωγική της ανασυγκρότηση, όσο και για να μεταβεί στην νέα εποχή, συμμετέχοντας στην μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή και την ανάπτυξη των νέων και διαφοροποιημένων ενεργειακών τεχνολογιών -στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η ενεργειακή αποδοτικότητα, η αποκεντρωμένη παραγωγή από ΑΠΕ, τα έξυπνα δίκτυα (smart grids), τεχνολογίες αποθήκευσης κ.α.-. Η συμμετοχή αυτή επιδιώκει να αλλάξει τον καταμερισμό εργασίας, τη δομή της παραγωγής και συνολικά το ενεργειακό μοντέλο με επίκεντρο τον δημόσιο και κοινωνικό τομέα.
Ένας τέτοιος μετασχηματισμός απαιτεί την κινητοποίηση ευρύτατων κοινωνικών δυνάμεων: δημόσιες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, επιστημονικοί-κοινωνικοί φορείς, την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού και φυσικά τις τοπικές κοινωνίες και τα νέα σχήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση η ανάκτηση μιας πλήρους Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού -και όχι μόνο-, που θα λειτουργεί με δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο, με άξονα το δημόσιο-κοινωνικό συμφέρον, καθώς επίσης και η ενίσχυση των δημόσιων ερευνητικών φορέων (Κ.Α.Π.Ε, Ι.ΓΜ.Ε), των δημόσιων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων αποτελεί για εμάς αναγκαία συνθήκη».
Ολόκληρη η παρέμβαση της βουλευτίνας Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώς Διώτη στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο πλοίο Greenpeace Rainbow Warrior 3, με θέμα τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την προσέλκυση επενδύσεων μέσω της προώθησης της εξοικονόμησης ενέργειας, είναι η ακόλουθη:
Δημόσια συζήτηση για την εξοικονόμηση ενέργειας
στο πλοίο της Greenpeace Rainbow Warrior ΙΙΙ
Μαρίνα Φλοίσβου, 06.10.2014
Κυρίες και κύριοι, φίλοι και φίλες, ευχαριστώ για την πρόσκληση σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα για ένα τόσο κομβικό ζήτημα που εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ δίνουμε πολύ μεγάλη βαρύτητα.
Πριν αναφερθώ σε αυτό καθαυτό το θέμα της σημερινής συζήτησης, θα ήθελα να κάνω τρεις εισαγωγικές επισημάνσεις.
Πρώτη επισήμανση:
Πριν δύο περίπου εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη ειδική Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή η οποία προστέθηκε στη μακρά λίστα των αποτυχημένων συνόδων, διασκέψεων που διαδέχονται η μια την άλλη.
Για εμάς το ενδιαφέρον εστιάζεται στις κινητοποιήσεις και στην Αντισύνοδο των Κινημάτων που διοργανώθηκε, ξεπερνώντας, σε αντίθεση με τη σύνοδο, κάθε προσδοκία. Οι 400.000 διαδηλωτές/τριες που κατέκλυσαν τους δρόμους του Μανχάταν και οι εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτών/τριών σε 2.600 κινητοποιήσεις, έδωσαν τον τόνο σε μια ιστορική κινητοποίηση σε περισσότερες από 150 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Το κεντρικό σύνθημα της Αντισυνόδου που διοργανώθηκε μεταξύ 19-21 Σεπτεμβρίου και στην οποία πήραν μέρος κινήματα, οργανώσεις και κόμματα της Αριστεράς, κοινωνικά δίκτυα, Μ.Κ.Ο, συνδικάτα, ακτιβιστές/στριες και επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο ήταν «Οι άνθρωποι, ο πλανήτης και η ειρήνη πάνω από τα κέρδη». Στην κεντρική σελίδα της Αντισυνόδου το επίκεντρο τίθεται στις γενεσιουργές αιτίες της κλιματικής κρίσης που εντοπίζονται στην ίδια τη λειτουργία του συστήματος και συγκεκριμένα, επί λέξει: «Η αιτία του προβλήματος είναι το οικονομικό σύστημα που εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους και τον πλανήτη για την παραγωγή κερδών. Πρόκειται για ένα σύστημα που απαιτεί διαρκή μεγέθυνση, εκμετάλλευση, πολέμους, ρατσισμό, φτώχεια και ολοένα αυξανόμενη οικολογική καταστροφή προκειμένου να λειτουργήσει». Η περιγραφή αυτή απηχεί σε πολύ υψηλό βαθμό και τη δική μας προσέγγιση.
Το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι πέραν της απουσίας σχεδίου προσαρμογής για την κλιματική αλλαγή και της άσκησης ενεργητικών πολιτικών για την κλιματική δικαιοσύνη η μνημονιακή κυβέρνηση προωθεί ένα επιθετικό “success story” των εξορύξεων υδρογονανθράκων ως αναπτυξιακό μοντέλο εξόδου από την κρίση, παράλληλα με την αναθέρμανση του υποδείγματος των μεγάλων έργων. Χαρακτηριστικά στις 18/9 κυρώθηκαν τέσσερις συμβάσεις παραχώρησης σε ιδιωτικές εταιρίες δικαιωμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, με όρους λεηλασίας των φυσικών πόρων. Η κατεύθυνση αυτή που προωθείται από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου βρίσκεται στον αντίποδα του δικής μας πολιτικής τόσο για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την οικολογική αποκατάσταση όσο και για την προάσπιση των κοινωνικών αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας.
Και η τρίτη επισήμανση είναι ότι:
Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της «πράσινης ανάπτυξης» της αγοράς για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω της εμπορίας ρύπων και των αντίστοιχων χρηματιστηρίων, καθώς επίσης και για τη διείσδυση των Α.Π.Ε. και την προώθηση πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας, κατά τη γνώμη μας έχει παταγωδώς αποτύχει τόσο σε εγχώριο, όσο και σε διεθνές επίπεδο.
ΜΕ ΔΕΔΟΜΕΝΑ όλα τα παραπάνω, σύμφωνα με το δικό μας σχέδιο κοινωνικής-οικονομικής-περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης απαιτείται άμεσα ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικού – οικολογικού μετασχηματισμού της παραγωγής.
Σε αυτή την κατεύθυνση το ενεργειακό μοντέλο και οι προκλήσεις που παρουσιάζει σε επίπεδο βραχυπρόσθεσμων άμεσων παρεμβάσεων, μεσοπρόσθεσμου σχεδιασμού, αλλά και μακροπρόσθεσμης στρατηγικής κατεύθυνσης θα έχουν κεντρικό χαρακτήρα για την αυριανή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Για εμάς ο αναγκαίος μετασχηματισμός του ενεργειακού μοντέλου δεν αφορά μια διαδικασία απλής τεχνολογικής μετάβασης, αλλά αποτελεί ένα εξόχως πολιτικό ζήτημα και συνδέεται με τον συνολικό κοινωνικό –οικολογικό μετασχηματισμό της παραγωγής και κατά συνέπεια του ενεργειακού μοντέλου με επίκεντρο τις κοινωνικές- περιβαλλοντικές ανάγκες σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Ως εκ τούτου, η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και η σχεδιασμένη αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, σε συνδυασμό με την αντιστροφή της σημερινής κατάστασης όπου η υπερεπάρκεια εγκατεστημένης ισχύος συνοδεύεται με την οξεία και διαρκώς διευρυνόμενη ενεργειακή φτώχεια, απαιτεί την αντιστροφή του νεοφιλελευθέρου παραδείγματος ιδιωτικοποίησης του κλάδου και «απελευθέρωσης» - απορρύθμισης - της αγοράς ενέργειας με την μετάβαση σε καθεστώς «δημόσιου –κοινωνικού» αγαθού.
Στο δικό μας μοντέλο που διέπεται από τους άξονες της κοινωνικής-περιβαλλοντικής ρύθμισης, της ενεργειακής δημοκρατίας, της κλιματικής δικαιοσύνης και της διαγενεακής ισότητας η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Δεν αντιμετωπίζουμε την ενέργεια ως ένα εμπόρευμα, του οποίου η παραγωγή πρέπει να μεγιστοποιηθεί προκειμένου να παραχθούν κέρδη στην εσωτερική ή διεθνή αγορά.
Αντίστροφα, στο πλαίσιο της ενέργειας «δημόσιου-κοινωνικού» αγαθού και της εξασφάλισης της επάρκειας παροχής, της ασφάλειας εφοδιασμού, μεταφοράς και λειτουργίας των συστημάτων στο σύνολο του τομέα της ενέργειας και ταυτόχρονα της δραστικής αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας με επαρκή, αδιατάρακτη και καθολική πρόσβαση του συνόλου του πληθυσμού θα επιδιώξουμε τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση τόσο όσο αφορά το ύψος της τελικής κατανάλωσης, μέσω της μείωσης της σπατάλης και της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, όσο και μέσω των τεχνολογιών, τεχνικών και κοινωνικών μορφών παραγωγής της κοινωνικά αναγκαίας ποσότητας ενέργειας.
Ο κορυφαίος ρόλος της εξοικονόμησης ενέργειας στην σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων σκιαγραφείται από το γεγονός ότι τα πετρελαϊκά προϊόντα που αποτελούν το 66% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας κατευθύνονται σε μεγάλα ποσοστά στους δύο πιο ενεργοβόρους τομείς, τις μεταφορές (45%) και τον οικιακό τομέα (24%) με αθροιστική συμμετοχή στην τελική κατανάλωση ενέργειας 69%. Έκδηλο είναι επομένως το συμπέρασμα ότι απαιτούνται ριζικές παρεμβάσεις με δέσμη μέτρων δραστικής εξοικονόμησης και αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, πρωτίστως, αλλά όχι μόνο, στους προαναφερθέντες δύο τομείς, ως κύριο μέσο για να μειωθεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και ιδιαίτερα από τα πετρελαϊκά προϊόντα.
Φίλες και φίλοι, στους μνημονιακούς καιρούς κοντά στην φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού και την ακύρωση του κοινωνικού κράτους, επεκτάθηκε και η ‘ενεργειακή φτώχεια’. Με αυτόν τον οδυνηρό τρόπο έγινε κατανοητό ότι η υπάρχουσα κακή ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων, η απουσία εκτεταμένων υποδομών (στις μεταφορές στο φυσικό αέριο και την τηλεθέρμανση), έχει ταξική διάσταση επιβαρύνοντας πρώτιστα τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Επίσης, έγινε ορατό το αποτέλεσμα της έλλειψης επενδύσεων για την αποδοτική χρήση ενέργειας στην βιομηχανία, τις μεταφορές και τον αγροτικό τομέα, οι οποίες θα μπορούσαν να συγκρατήσουν το κόστος παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών.
Η εξοικονόμηση ενέργειας γενικά στα κτίρια είναι λοιπόν, στις υπάρχουσες συνθήκες η σημαντικότερη παρέμβαση στον τομέα των κατασκευών, η οποία μπορεί να κινητοποιήσει ένα μεγάλο αριθμό του τεχνικού δυναμικού της χώρας. Ο ρόλος του δημοσίου τομέα δε (σαν ιδιοκτήτη ή διαχειριστή ενός μεγάλου τμήματος του κτιριακού αποθέματος της χώρας) σε αυτό είναι αναντικατάσταστος.
- Το υπάρχον εγχώριο κτιριακό απόθεμα είναι από τα πλέον ενεργοβόρα της Ε.Ε. Απαιτείται ένα ευρύ πρόγραμμα ολοκληρωμένης ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων το οποίο θα διενεργηθεί με προτεραιότητα στα δημόσια κτίρια και χώρους (π.χ. βιοκλιματικές αναπλάσεις,). Ταυτόχρονα σημαντική είναι η προώθηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, της εξοικονόμησης και εισαγωγής νέων τεχνολογιών στο φωτισμό δημοσίων χώρων και δρόμων. Απαραίτητη είναι και η θέσπιση πολιτικής κινήτρων και αντικινήτρων για τους ιδιώτες. Σε μια τέτοια κατεύθυνση μπορεί να υπάρξει αναζωογόνηση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στον ευρύτερο κατασκευαστικό τομέα. Μιλάμε βεβαίως για ένα «εναλλακτικό εξοικονομώ» το οποίο θα προτάσσει κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια για την ένταξη στο πρόγραμμα, σε αντίθεση με το υπάρχον πρόγραμμα το οποίο έχει βαλτώσει (πολύ χαμηλή απορροφητικότητα) επειδή ακριβώς βρίσκεται υπό τον πλήρη έλεγχο των ιδιωτικών τραπεζών, με αποτέλεσμα η πιστοποίηση της δανειοληπτικής ικανότητας των υποψηφίων προς ένταξη να γίνεται με καθαρά ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια.
Για τις ΑΠΕ, και τον κτιριακό τομέα με την καθοριστική συμβολή των ΟΤΑ, μπορούν να προωθηθούν για τα δημόσια κτίρια (κατ’ απόλυτη προτεραιότητα), αλλά και για τα ιδιωτικά, με πολιτική κινήτρων, εκτεταμένα προγράμματα εφαρμογών γεωθερμίας για τη θέρμανση των κτηρίων, εγκατάσταση φ/β στις στέγες καθώς επίσης πολύ μικρών Α/Γ (ηλεκτρισμός) και φυσικά ηλιακών συστημάτων. Η υλοποίησή τους μπορεί να γίνει από τοπικές επιχειρήσεις και συνεταιριστικά σχήματα επιστημόνων, τεχνικών και εργαζομένων σε όλα τα στάδια από τη μελέτη, μέχρι την τοποθέτηση.
Η εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα των μεταφορών- συγκοινωνιών, όπου η προτεραιότητα σε έργα του δημόσιου σιδηροδρόμου και οι επενδύσεις στις δημόσιες μεταφορές συνεχώς εξαγγέλλονται αλλά ποτέ δεν πραγματοποιούνται, αποτελεί για τον ΣΥΡΙΖΑ κεντρική επιλογή. Το μοντέλο που κυριαρχεί σήμερα πρέπει να μετασχηματιστεί εκ βάθρων. Είναι σήμερα επιτακτικά αναγκαία η προώθηση ενός προγράμματος ανάπτυξης πυκνών δικτύων μαζικών μέσων μεταφοράς (ΜΜΜ) και συγκοινωνιών, μέσων σταθερής τροχιάς και ιδιαίτερα ηλεκτροκίνητων, τόσο για συγκοινωνίες, αστικές ή μη, όσο και για εμπορευματικές μεταφορές. Παράλληλα απαιτείται η θέσπιση πολιτικής κινήτρων και αντικινήτρων για την ενίσχυση μέσων και τρόπων μετακίνησης χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών και εισαγωγής νέων τεχνολογιών.
Στη βιομηχανία, το παραγωγικό μας μοντέλο δεν περιλαμβάνει απλώς την επιβίωση της βιομηχανίας αλλά και την αναθέρμανση της βιομηχανικής δραστηριότητας με δραστηριότητες που ενσωματώνουν την ενεργειακή απόδοση και την προώθηση επενδύσεων στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών. Οι αντίστοιχες παρεμβάσεις εξοικονόμησης στον βιομηχανικό τομέα σχετίζονται με τον ίδιο τον αναγκαίο προσανατολισμό της βιομηχανικής ανάπτυξης στην χώρα μας. Μία βιομηχανία με υψηλή προστιθέμενη αξία (βάση της οποίας αποτελεί και η αποδοτική χρήση ενέργειας), ποιοτικές (συνθήκες εργασίας, δικαιώματα), καλά αμειβόμενες και μόνιμες θέσεις εργασίας είναι η μόνη επιλογή για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Σημαντικό στοιχείο σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να είναι η προώθηση της αυτοπαραγωγής – μέσω ΑΠΕ - για την ικανοποίηση των παραγωγικών ενεργειακών αναγκών, που συνδυαζόμενη με τεχνολογίες υψηλής ενεργειακής απόδοσης μπορεί να μειώσει και το συνολικό ενεργειακό κόστος, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της επιδότησης του ενεργειακού κόστους από το δημόσιο (κοινωνία) και της διαιώνισης του παρόντος ενεργειακού μοντέλου που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα.
• Η γεωργική παραγωγή είναι ένας από τους τομείς στον οποίο οι Α.Π.Ε. έχουν να παίξουν σημαντικό ρόλο. Προτεραιότητα για εμάς εκτός από την προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας και συνολικά της γόνιμης γεωργικής γης, έχει ο σχεδιασμός από κοινού με τους αγρότες μιας διαφοροποιημένης εγκατάστασης συστημάτων Α.Π.Ε. Πέρα από την μεμονωμένη αυτοπαραγωγή θα μπορούσαν να δημιουργηθούν συνεταιριστικά σχήματα από ομάδες αγροτών αξιοποιώντας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες, την αντίστοιχη μορφή εγκατάσταση Α.Π.Ε (αιολικά, φ/β, γεωθερμία, ή βιοαέριο) χρησιμοποιώντας την ενέργεια στην ίδια την γεωργική παραγωγή, αλλά και στα επόμενα στάδια της επεξεργασίας και της τυποποίησης σε τοπικό επίπεδο. Μέσα από τέτοιες συνεταιριστικές μορφές μπορούν να δημιουργηθούν μονάδες παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση γεωργικών-κτηνοτροφικών και δασικών υλοτομικών υπολειμμάτων και υποπροϊόντων, όπως και υπολειμμάτων κήπου, για την παραγωγής θερμότητας, ηλεκτρικής ενέργειας, εδαφοβελτιωτικών, για πληθώρα χρήσεων (το βιοαέριο αποθηκεύεται).
Προγραμματικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ για τις μικρές και μεσαίες μονάδες ΑΠΕ είναι η ενίσχυση της αυτοπαραγωγής, με εφαρμογή μοντέλου πλήρους ενεργειακού συμψηφισμού (net metering), σύμφωνα με τις τεκμηριωμένες μελέτες των φορέων του κλάδου. Στόχος μας ένα μοντέλο που θα στηρίζεται στη μαζική εγκατάσταση μικρής κλίμακας εγκαταστάσεων Α,Π,Ε με άξονες την αποκέντρωση και τη δημοκρατία σε όλα τα στάδια της λήψης αποφάσεων και του ελέγχου.
Όμως πρέπει να επισημάνουμε οτι Η χρηματοδότηση των έργων για αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας (αλλά και για τις ΑΠΕ) δεν είναι για την αριστερά ένα τεχνικό θέμα, Οι πολιτικές χρηματοδότησης οφείλουν να απαντούν με πολιτικό τρόπο στο ‘ποιος πληρώνει ποιόν και γιατί’ επί της αρχής αλλά και στην πράξη.
Βασικό εργαλείο για την ορθολογική ανάπτυξη των έργων εξοικονόμησης ενέργειας (αλλά και των ΑΠΕ), είναι η υλοποίηση του περιφερειακού ενεργειακού σχεδιασμού. Ο περιφερειακός ενεργειακός σχεδιασμός αποτελεί μία ορθολογική αλλά και συμμετοχική διαδικασία η οποία προσφέρει στις τοπικές κοινωνίες:
• Την άμεση εμπλοκή τους στον ενεργειακό σχεδιασμό και την επιλογή του τρόπου που επιτυγχάνονται οι στόχοι της κλιματικής αλλαγής και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις που αυτοί επιβάλλουν.
• Την αποφασιστική εμπλοκή στον χωροταξικό σχεδιασμό.
• Την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων των ενεργειακών έργων στην τοπική απασχόληση και ανάπτυξη
• Την άμεση εμπλοκή τους, στον έλεγχο και την ιδιοκτησία των έργων.
Θέλουμε να κάνουμε σαφές φίλες και φίλοι ότι ο ενεργειακός τομέας, για μας, δεν αποτελεί απλά έναν χώρο διαχείρισης και επίλυσης προβλημάτων , αν και οι, ακόμα και με συμβατικά κριτήρια παράλογες πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι τώρα, έχουν οδηγήσει σε τερατογενέσεις οι οποίες ολοκληρώνονται με την διάλυση και πώληση της ΔΕΗ.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η ενέργεια αποτελεί έναν από τους τομείς στους οποίους η χώρα θα πρέπει να επενδύσει ουσιαστικά τόσο για να επιτύχει την παραγωγική της ανασυγκρότηση, όσο και για να μεταβεί στην νέα εποχή, συμμετέχοντας στην μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή και την ανάπτυξη των νέων και διαφοροποιημένων ενεργειακών τεχνολογιών (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η ενεργειακή αποδοτικότητα, η αποκεντρωμένη παραγωγή από ΑΠΕ, τα έξυπνα δίκτυα (smart grids), τεχνολογίες αποθήκευσης κ.α. ). Η συμμετοχή αυτή επιδιώκει να αλλάξει τον καταμερισμό εργασίας, τη δομή της παραγωγής και συνολικά το ενεργειακό μοντέλο με επίκεντρο τον δημόσιο και κοινωνικό τομέα.
Ένας τέτοιος μετασχηματισμός απαιτεί την κινητοποίηση ευρύτατων κοινωνικών δυνάμεων: δημόσιες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, επιστημονικοί-κοινωνικοί φορείς, την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού και φυσικά τις τοπικές κοινωνίες και τα νέα σχήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Συνολικά, η ενεργοποίηση του εγχώριου επιστημονικού, τεχνικού και εργατικού δυναμικού - που είτε βαλτώνει στην ανεργία είτε παίρνει τον δρόμο της μετανάστευσης - με στόχο την αναζωογόνηση της έρευνας και τεχνολογίας και την ανάπτυξη/ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής (π.χ. εξοπλισμός Α/Γ, βάσεις, φ/β πάνελ), αξιοποιώντας όλες τις υπάρχουσες δυνατότητες (π.χ. ναυπηγεία, ΕΑΒ), με τη δημιουργία μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας, αποτελεί, για εμάς, πρώτη προτεραιότητα. Σε αυτή την κατεύθυνση η ανάκτηση μιας πλήρους Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (και όχι μόνο) που θα λειτουργεί με δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο, με άξονα το δημόσιο-κοινωνικό συμφέρον, καθώς επίσης και η ενίσχυση των δημόσιων ερευνητικών φορέων (Κ.Α.Π.Ε, Ι.ΓΜ.Ε), των δημόσιων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων αποτελεί , για εμάς αναγκαία συνθήκη.
Η σημερινή συγκυρία στην Ελλάδα, με τη ριζοσπαστική αριστερά να βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στην ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας, θα πρέπει να ιδωθεί ως μια ιστορική ευκαιρία για την ανάπτυξη ενός κοινωνικο-οικολογικού παραγωγικού υποδείγματος που, με πυρήνα το ριζικό μετασχηματισμό του ενεργειακού μοντέλου θα μπορούσε να αποτελέσει κομβικό πυλώνα της κοινωνικής-οικονομικής–περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης της χώρας και ταυτόχρονα ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές παράδειγμα.
