Η πόλη μας, αν και έχει μια διάρκεια ζωής 8.000 ετών, όπως αναφέρουν διάφοροι ερευνητές των προϊστορικών χρόνων, και θεωρείται από τις αρχαιότερες του ελλαδικού χώρου, δυστυχώς δεν είχε ευτυχήσει μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια να επιδείξει αρχαία μνημεία ή έστω και ορατά ίχνη της μακροχρόνιας αυτής ιστορικής της πορείας. Όμως διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων χρόνων εντοπίζονταν σε τοίχους, κοιμητήρια, αυλές, ακόμα και στα λιθόστρωτα (καλντερίμια). Ο Λόφος αυτός, του οποίου η δυτική πλευρά βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον Πηνειό ποταμό, τον ακοίμητο σύντροφο και ζωοδότη της Λάρισας, αποτελούσε κέντρο της ζωής της πόλης για χιλιάδες χρόνια. Πάνω του κτίσθηκαν κατά καιρούς διάφορα περίλαμπρα οικοδομήματα, τα οποία όμως ο χρόνος, η σεισμικότητα της περιοχής, οι επιδρομές αλλοφύλων και οι πολλοί κατά καιρούς κατακτητές του τα εξαφάνισαν και δεν είχε να επιδείξει τίποτε από την αρχαία αίγλη της. Μεταπολεμικά, όταν η πόλη μεγάλωνε, η ευφορία των καρπών της θεσσαλικής γης παρήγαγε πλούτο, η θέση της στο κέντρο της χώρας αποτέλεσε συγκοινωνιακό κόμβο και διάφορα άλλα πλεονεκτήματά της που προστέθηκαν, την βοήθησαν να αποκαλύψει σταδιακά σ’ αυτό τον χώρο ψήγματα από τον μνημειακό πλούτο της. Προηγήθηκε η αποκάλυψη των ερειπίων της παλαιοχριστιανικής βασιλικής του Αγ. Αχιλλίου, ακολούθησε η αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου που άλλαξε ριζικά τη χωροταξία της πόλης σ’ αυτή την περιοχή, πρόσφατα εντοπίσθηκε ο χώρος όπου βρισκόταν κατά τους κλασικούς χρόνους ο περίλαμπρος ναός της Πολιάδος Αθηνάς και πολλά άλλα αρχαία και διάσπαρτα τοπόσημα. Πόσα άλλα μπορεί ακόμα να κρύβει στα σπλάχνα του ο Λόφος της Ακρόπολης της Λάρισας, το Φρούριο όπως είναι γνωστό στους συμπολίτες μας, δεν το ξέρουμε ακόμα!
Τα γράφω όλα αυτά επηρεασμένος από τη φωτογραφία που θα μελετήσουμε σήμερα. Απεικονίζει τμήμα του Λόφου, όπως ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Πέρασαν από τότε εξήντα περίπου χρόνια και οι αλλαγές στο σημείο αυτό της Ακρόπολης είναι σημαντικές. Ήδη η δημοσιευόμενη φωτογραφία αποτελεί μαρτυρία ότι κατά το χρονικό εκείνο διάστημα εκτελούνταν σημαντικές εργασίες ανακατασκευής του χώρου.
Η λήψη της φωτογραφίας έγινε από το ύψος του ρολογιού. Ήταν πρόσφατη η κατασκευή του (1952) επί δημαρχίας Δημητρίου Καραθάνου, σε αντικατάσταση του καταστραφέντος από τον σεισμό του 1941. Ο φωτογράφος έστρεψε τον φακό του βόρεια και εκτός από μέρος του Λόφου, αποτύπωσε και τον θεσσαλικό κάμπο μέχρι τον Τύρναβο και τις υπώρειες του μυθικού Ολύμπου. Χαμηλά διακρίνεται η σημερινή οδός μητροπολίτου Αρσενίου, στο οδόστρωμα της οποίας υπάρχουν πέτρες, προφανώς για την κατασκευή του περιτοιχίσματος στο ύψωμα του ρολογιού. Στο μέσον μόλις έχει διαμορφωθεί ένα όμορφο πάρκο που καλύπτει την περιοχή και το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα.
Πιο πάνω αριστερά διακρίνεται διώροφη οικοδομή η οποία ήταν γνωστή ως κατοικία Μακρή. Αργότερα κατεδαφίσθηκε και στο σημείο εκείνο διαμορφώθηκε η πλατεία Μητέρας, σήμερα δε υπάρχει γνωστό ψυχαγωγικό κέντρο. Στη συνέχεια διακρίνεται το κτίριο του Β’ Δημοτικού Σχολείου με τον αύλειο χώρο του. Ήταν το πρώτο από τα οκτώ νέα διδακτήρια που με φροντίδα του δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα κατασκευάσθηκαν την περίοδο 1929-1932 [1]. Η τελετή θεμελιώσεως του διδακτηρίου αυτού έγινε στις 10 Μαρτίου 1929 και μεταξύ των άλλων παρέστη και ο τότε υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου, ως εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο άνω όροφος του διδακτηρίου αυτού υπέστη από τον σεισμό του 1941 ζημιές και έκτοτε το σχολείο χρησιμοποίησε μόνον τον κάτω όροφο.
Ακολούθως διακρίνεται μέρος ενός μεγάλου χώρου υπό διαμόρφωση. Στο σημείο αυτό υπήρχε προπολεμικά χώρος διασκέδασης με το όνομα «Καλλιθέα», στον πολύ κόσμο όμως ήταν γνωστό ως «Κάτω Φρούριο», σε αντιδιαστολή με το «Επάνω Φρούριο» ή απλώς Φρούριο, ένα εστιατόριο και ψυχαγωγικό κέντρο που καταλάμβανε τον εξωτερικό χώρο της τουρκικής αγοράς. Επιχειρηματίας της «Καλλιθέας» ήταν ο Μήτσος Μπόκοτας, ενώ του «Φρουρίου» ο Ζήσης Δημητρίου, ονόματα γνωστά στην προπολεμική Λάρισα. Από το 1960 στον χώρο αυτό είχε αποφασισθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο με δήμαρχο τον Δημήτριο Χατζηγιάννη, να τοποθετηθεί το Ηρώο της πόλης. Είχε ανατεθεί στον διακεκριμένο γλύπτη Λάζαρο Λαμέρα[2]. Τα αποκαλυπτήρια του Ηρώου έγιναν την Κυριακή 7 Οκτωβρίου 1962 σε επίσημη τελετή.
Πίσω από το κτίριο του Σχολείου και τον χώρο του Ηρώου διακρίνεται ένα μέρος της συνοικίας Αμπελοκήπων, τα παλιά Ταμπάκικα. Καθώς η ατμόσφαιρα είναι ηλιόλουστη και καθαρή διακρίνεται στο βάθος ο δρόμος που οδηγεί στη Γιάννουλη και στον Τύρναβο και δεξιότερα μόλις γίνεται ορατή η οροσειρά της Μελούνας.
[1]. Αναφέρει χαρακτηριστικά στις ανέκδοτες μέχρι σήμερα «Αναμνήσεις» του ο Μιχαήλ Σάπκας: «Μετά την πλήρη συμπλήρωσιν των μελετών προεκηρύχθη δημοπρασία διά την ανοικοδόμησιν του 2ου Δημοτικού Σχολείου παρά την Πλατείαν του Φρουρίου, όπερ ήτο εκ των μεγαλυτέρων, με ενσφραγίστους προσφοράς. Τελευταίος μειοδότης ανεδείχθη ο μηχανικός Κωνστ. Μιχαλέας με συμφερούσας τιμάς και κατεκυρώθη εις αυτόν, εγκριθείσης ταύτης και υπό του Δημοτικού Συμβουλίου».
[2]. Λάζαρος Λαμέρας (1913-1998). Καταγόταν από την Τήνο και προερχόταν από οικογένεια με παράδοση στη μαρμαρογλυπτική. Διετέλεσε καθηγητής του Μετσόβειου Πολυτεχνείου στην έδρα της Πλαστικής.
