Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Για όλους αυτούς, δεν ακούστηκε σχεδόν ποτέ τίποτα, και ακόμα και τώρα αν κάποιος πληκτρολογήσει στις σύγχρονες μηχανές αναζήτησης του διαδικτύου τις λέξεις «Λόχος Ορεινών Μεταφορών», αυτόματα δεν θα ανακαλύψει τίποτα καθώς θα βρεθεί μόνο μπροστά σε … «Λόχους Ορεινών Καταδρομών».
Η ιστορία, που έχει το δικό της μοναδικό τρόπο να γράφεται, αυτούς τους έριξε στη λήθη, με αποτέλεσμα να ξεχαστούν , να περιφρονηθούν, αλλά ακόμα και να γίνουν λέξη με υπονοούμενο…
Οι σημερινές « ιχνηλασίες», τους ξεχασμένους μουλαράδες, τους έψαξαν και τους βρήκαν, εκεί στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, στα υψώματα της Αλβανίας να κοιμούνται με τον αγαπημένο τους τετράποδο σύντροφο αγκαλιά , να μοιράζονται μαζί του το φαγητό και να μην μπορούν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους όταν το βόλι ή οι κακουχίες τον τελειώνουν άσπλαχνα!
Είναι οι αφανείς ήρωες του μετώπου της Πίνδου, χωρίς τους οποίους το Αλβανικό Μέτωπο ίσως δεν θα αποτελούσε ποτέ …εποποιία και δεν γνωρίζουμε ακόμα αν θα ήταν νίκη και εκείνη την περίοδο του ΄40 πραγματικά επιτέλεσαν έργο καταδρομών…
Ο πόλεμος του ΄40 και η επίθεση των Ιταλών βρήκε σχετικά απροετοίμαστη την ελληνική πλευρά που κυρίως είχε δώσει το βάρος στην οχύρωση της Μακεδονίας (Γραμμή Μεταξά , Οχυρά, κ.λπ.) φοβούμενη μια βουλγαρική κάθοδο.
Το αποτέλεσμα ήταν , τόσο η επιστράτευση, όσο και ο ανεφοδιασμός των μονάδων στην Ήπειρο να πραγματοποιείται με μεγάλη καθυστέρηση. ‘Όλα τα τμήματα που πολέμησαν στην Πίνδο, εκτός από ενισχύσεις σε πολεμοφόδια και άνδρες, ζητούσαν ψωμί, έχοντας μείνει νηστικοί συχνά για τρεις ημέρες, ενώ η έλλειψη μεταγωγικών υποχρέωνε τα τμήματα σε κοπιαστικές πορείες τριών έως πέντε ημερών, μέχρι να φθάσουν όλοι νηστικοί και μισοπεθαμένοι στους προκαθορισμένους τομείς δράσης. Αυτά τα τεράστια κενά και τις ελλείψεις του Ελληνικού Στρατού κάλυψαν με μεγάλη αυτοθυσία οι ημιονηγοί με τα υποζύγια και οι αυτοκινητιστές. Ο ρόλος των αφανών αυτών ηρώων, όμως ελάχιστα μνημονεύεται: Μέσα στη νύκτα, στη βροχή, στο χιόνι, στην ατελείωτη λάσπη και πολλές φορές υπό τις βολές των εχθρικών πυροβόλων, τα ζώα μετέφεραν στις πλάτες τους κάθε μορφής εφόδια, ακόμη και τραυματίες, μέσα από μονοπάτια και γιδόστρατες.
Οι ημιονηγοί-μουλαράδες, έπρεπε να κρατήσουν ζωντανό όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και το ζώο, επειδή αυτό μετέφερε ό,τι θα επέτρεπε στο στράτευμα να παραμείνει ζωντανό. Πρώτα από όλα μετέφεραν τον οπλισμό και τα πυρομαχικά, και κατόπιν τα λιγοστά τρόφιμα και εφόδια. «Μουλαράδες» και έμφορτα ζώα εκινούντο άλλοτε μέσα από απάτητα μονοπάτια που συχνά χωρούσαν μόνο έναν, βουλιάζοντας σε χιόνια και λάσπη μέχρι τη μέση, και άλλοτε πάνω στον πάγο. Τα ζώα, πολλές φορές έπεφταν στον γκρεμό παρασύροντας ακόμη και τους οδηγούς τους που μάταια προσπάθησαν να τα συγκρατήσουν!
«Αλλά τραγική εξίσου και απελπιστική ήτο και η κατάστασις των ζώων, των μουλαριών, όταν σώθηκε το λίγο άχυρο και το κριθάρι που ήτο δυνατό να οικονομηθεί στα απομακρυσμένα και αποκεκλεισμένα από την κακοκαιρίαν εκείνα μέρη τ' άτυχα κτήνη ετρέφοντο με ξηρά φύλλα που και αυτά σπάνιζαν και με φλούδες των δέντρων. Υπό τας συνθήκας αυτάς πολλά ζώα εψόφησαν μη δυνάμενα να ανθέξουν σταις κακουχίαις και στην έλλειψη τροφής... Ήσαν και αυτά οι αφανείς μάρτυρες και ήρωες που -κατά χιλιάδας επλήρωσαν με την ζωήν των την πολύτιμον συμβολήν των εις τον εθνικόν αγώνα. Αξίζει να στηθή ένα μνημείον και γι' αυτά που να θυμίζει ταις θυσίαις και την συμβολήν των εις τον πόλεμον 1940-1941», γράφει χαρακτηριστικά στο ημερολόγιο του Έλληνας μαχητής του ελληνοϊταλικου μετώπου.
Βέβαια μουλαράδες και ζώα είχαν τότε και οι Ιταλοί , που και αυτοί τα αγαπούσαν ιδιαίτερα και αν και ηττημένοι επιστρέφοντας στην πατρίδα τους μετά το τέλος του πολέμου δεν παρέλειψαν να φτιάξουν ένα μνημείο για τους εν όπλοις συντρόφους τους.
Αλλά ας κλείσουμε με το τυπικό:
Oι μονάδες που ο φαντάρος τις ονόμαζε «οι μουλαράδες» στη στρατιωτική ονομασία λέγονταν ΛΟΜ (Λόχοι Ορεινών Μεταφορών).
Συνήθως το κάθε μουλάρι συνοδευόταν από ένα φαντάρο, ο οποίος περπατούσε δίπλα του πεζός, φρόντιζε για τη διατροφή του ζώου, τον καθαρισμό του, τη φόρτωσή του, το ξεφόρτωμά του και ανάφερε για την ανάγκη πεταλώματος ή κτηνιατρικού ελέγχου.
Οι αξιωματικοί που συνόδευαν τον ΛΟΜ ήταν καβάλα σε άλογα, στις δε παρελάσεις ο ΛΟΜ παρήλαυνε με τα μουλάρια του, στρατιώτης οπλισμένος μουλάρι σε τριάδες ή τετράδες, ενώ στην πορεία το ένα μουλάρι πίσω από το άλλο με τον συνοδό αριστερά κατά μήκος αυτής της σειράς, τα όπλα των μουλαράδων δεν ήταν σε καμιά περίπτωση φορτωμένα στο ζώο, από τη μεριά των συνοδών ανά διαστήματα παρακολουθούσαν οι έφιπποι αξιωματικοί.
Οι άνδρες φρόντιζαν ιδιαίτερα για την καθαριότητα του ζώου και ειδικά στις επιθεωρήσεις του Λόχου ο αξιωματικός που περνούσε μπροστά από τον μουλαρά κρατούσε λευκό μαντήλι και δοκίμαζε να δει πόσο καθαρό είναι το ζώο, τρίβοντάς το στο σώμα του!
Αυτά λοιπόν για τα ζώα του αλβανικού μετώπου που έγραψαν τις δικές τους σελίδες δόξας μαζί με τους ηρωικούς μουλαράδες που ξεχάστηκαν από όλους μας.
