Ο διευθυντής της... ΔΕΥΑΛ
δημιούργησε το ραδιόφωνο!
Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Οι σημερινές... ιχνηλασίες, επειδή... βαρέθηκαν όλο αυτόν τον καιρό να είναι «μπαρουτοκαπνισμένες» και να ασχολούνται με ιστορίες πολέμου, σήμερα, θα κάνουν ένα μικρό διάλειμμα!
Ένα διάλειμμα που όμως πάλι θα είναι αλλιώτικο από τα συνηθισμένα.
Πάμε λοιπόν πίσω στον χρόνο όταν κάπου στο 1900, ξεσπά το Μακεδονικό και από τη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας οι Έλληνες της περιοχής εκδιώκονται, περνούν τα σύνορα και φθάνουν για να σωθούν στην Ελλάδα αλλά και στη Λάρισα, όπου και ίδρυσαν τη Νέα Φιλιππούπολη...
Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι ο τότε διευθυντής της Εταιρείας Ηλεκτροφωτισμού και Ύδρευσης της Λάρισας κάπου στο 1924, ήταν ο άνθρωπος που ίδρυσε τον πρώτο Ραδιοφωνικό Σταθμό στην Ελλάδα και μάλιστα εξέπεμψε για επίσης πρώτη φορά με έναν μικρό πομπό ισχύος μόλις 400 Watt!
Πρόκειται για τον Χρίστο Τσιγγιρίδη, που πέσαμε πάνω του ιχνηλατώντας, ανακαλύπτοντας συνάμα ότι ο αδελφός του Νίκος ήταν αυτός που ίδρυσε στη Λάρισα τον συνοικισμό προσφύγων της νέας Φιλιππούπολης.
...«Δώστου κλώτσο να γυρίσει, παραμύθι να αρχινίσει...», μόνο που δεν πρόκειται για παραμύθι, αλλά για ιστορία:
Ο Χρίστος Γ. Τσιγγιρίδης γεννήθηκε το 1877 στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας από αριστοκρατική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και σύμβουλος του βουλευτή της Φιλιππούπολης και εθνικού ευεργέτη, του μπέη Γκεμίσκερντάνη. Αν και αρχικά η οικογένειά του έχει οικονομική άνεση με τον θάνατο του πατέρα του, Γιώργου, στα 1889 η οικογένεια Τσιγγιρίδη αρχίζει να αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες. Τότε ο Χρίστος αναγκάζεται να συνεχίσει τις σπουδές του στο γαλλικό κολέγιο και τις νύχτες εργάζεται σε εργοστάσιο σιγαρέτων.
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του ο Χρίστος Τσιγγιρίδης πηγαίνει στη Στουτγάρδη και εγγράφεται στη σχολή Ηλεκτρικών Μηχανημάτων του Πολυτεχνείου της Στουτγάρδης, «διότι όνειρόν του ήτο πάντοτε ο ηλεκτροφωτισμός της Φιλιππουπόλεως». Ο Τσιγγιρίδης επιθυμεί να επιστρέψει στη γενέτειρά του αλλά οι προγραφές του βουλγαρικού κράτους σε βάρος του ελληνικού στοιχείου τον αναγκάζουν να παραμείνει στη Στουτγάρδη, όπου ιδρύει μαζί με τον αδερφό του Νίκο, εργοστάσιο παραγωγής σιγαρέτων και αποκτά οικονομική άνεση.
Το 1918 εγκαταλείπει τις δυο κόρες του στην Στουτγάρδη και καταφθάνει στη Λάρισα αποδεχόμενος πρόταση του Δήμου για να «ηλεκτροφωτίση και να υδρεύση την πόλιν». Σύντομα αναλαμβάνει τη Διεύθυνση της Εταιρείας Ηλεκτροφωτισμού και Ύδρευσης, εκπονώντας σχέδιο για την αποξήρανση της Κάρλας.
Ο αδελφός του Νίκος στην πόλη μας ιδρύει μαζί με άλλους πρόσφυγες τη «Νέα Φιλιππούπολη» στη Λάρισα.
Ο Χρίστος Τσιγγιρίδης την περίοδο 1925-1926, βρίσκει έναν παλιό ασύρματο της Γαλλικής Στρατιάς Ανατολής, τον αγοράζει, τον μεταφέρει σπίτι του, και με αυτόν ξεκινά τα πρώτα πειράματα για τη δημιουργία ραδιοφωνικού πομπού. Όμως τα πειράματα ασύρματης επικοινωνίας στη σχολή, έχουν επηρεάσει έντονα τις σκέψεις του και έτσι αποφασίζει να πάει στη Θεσσαλονίκη, με σκοπό να υλοποιήσει το όραμά του ώστε να ιδρύσει Ραδιοφωνικό Σταθμό.
Οι πρώτες δοκιμές για τη ραδιοφωνική εκπομπή γίνονται στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη.
Τo 1928, μέσα στον χώρο της ΔΕΘ, o Χρίστος Τσιγγιρίδης στήνει τον πομπό του, ισχύος 400 Watt περίπου. Τον λειτουργεί μόνον κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.
Ο πρώτος Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι πλέον γεγονός... Ξεκινάει τη λειτουργία του την 25η Μαρτίου του 1928, οπότε και είχε μόνο δύο ακροατές. Ο ένας ήταν στην περιοχή της πλατείας Ιπποδρομίου και ο άλλος σε ένα αγγλικό καράβι στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ας μην ξεχνούμε ότι ένας ραδιοφωνικός δέκτης την εποχή εκείνη κόστιζε όσο μια μικρή περιουσία, όμως πολύ σύντομα οι δέκτες χιλιαπλασιάστηκαν.
Η αυστηρή νομοθεσία για τις ραδιοφωνικές εκπομπές υπήρχε ήδη και έτσι για αρκετά χρόνια η λειτουργία του πομπού επιτρεπόταν μόνον κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ. Οι προσπάθειες του Τσιγγιρίδη να πάρει άδεια διαρκούς λειτουργίας ήταν συνεχείς. Όμως, για πολλά χρόνια παρέμεναν άκαρπες.
Ο Τσιγγιρίδης λειτουργούσε τον πομπό του με ίδια έσοδα καθώς και με έσοδα προερχόμενα από διαφημίσεις.
Όμως για να δούμε το επίτευγμα του πρώτου Έλληνα ραδιοφωνατζή που μάλιστα υπήρξε και διευθυντής της τότε ΔΕΥΑΛ αξίζει το κείμενο της εποχής που περιγράφει:
«Από το 1921 μέχρι το 1926, δηλαδή πριν την έκδοση του νόμου 4797, οι κάτοχοι ραδιοφώνου κατέβαλον συνδρομήν εις την Διεύθυνσιν «Λαχείου του Στόλου» του Υπουργείου Ναυτικών εκ δρχ. 500 ετησίως. Οσάκις παρελαμβάνετο ραδιόφωνον εκ του Τελωνείου και μέχρις ότου εκδοθή η άδεια λειτουργίας του, τοιούτο εσφραγίζετο επιμελώς, ως να επρόκειτο περί εκρηκτικής ύλης, προς τον σκοπόν δε τούτον μετέβαινεν ολόκληρος κουστωδία εξ αξιωματικών του Β.Ν. με σπαθολούρα και περίστροφα εις την οικίαν του κατόχου του δαιμονικού μηχανήματος».
Αυτά τα λίγα λοιπόν για τον Έλληνα πρόσφυγα της Ανατολικής Ρωμυλίας που πέρασε και από τη Λάρισα και έγραψε τη δική του ιστορία!
Όσο για τα υπόλοιπα, πριν χαθεί και αυτή η ιστορία, και όσοι ακόμα έχετε τρανζιστοράκι σπίτι σας «ανάψτε» το τέλος πάντων έτσι «honoris causa» για τον παλιό διευθυντή της ΔΕΥΑΛ της πόλης, που τα παράτησε και έγινε ο πρώτος ραδιοφωνατζής!
