Η εχθρική αυτή ενέργεια των Ιταλών, που στρεφόταν εναντίον της Ελλάδας και είχε προετοιμαστεί κατάλληλα τους προηγούμενους μήνες με επιθέσεις κατά ελληνικών πλοίων, παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από υπερπτήσεις ιταλικών πολεμικών αεροπλάνων και χαλκευμένη αρθρογραφία με διάχυση ψευδών ειδήσεων περί «Τσαμουριάς» και αλβανικών διεκδικήσεων στην Ήπειρο, συνδεόταν με την ουδετερότητα που τηρούσε μέχρι τότε η ελληνική κυβέρνηση στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παρά τον υφιστάμενο κίνδυνο για την εκδήλωση νέας ιταλικής πρόκλησης στην Τήνο, το Υπουργείο των Ναυτικών αποφάσισε σε ειδική σύσκεψη να αποσταλεί στην Τήνο το εύδρομο «Έλλη», που είχε ναυπηγηθεί το 1912. Επισημαίνεται ότι η θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης αποτελεί διαχρονικό ιστορικό σύμβολο του Ελληνισμού, καθώς παρέμεινε για οκτακόσια πενήντα χρόνια θαμμένη και αποκαλύφθηκε μόλις κατά το τρίτο έτος της Ελληνικής Επανάστασης, το 1823, χρονιά κατά την οποία άρχισε να μαίνεται η ολέθρια εμφύλια διαμάχη μεταξύ των αγωνιστών.
Μετά την Απελευθέρωση, το ελληνικό κράτος περιέβαλλε με μεγάλες τιμές τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου και δεν παρέλειπε κάθε χρόνο στον εορτασμό της να αποστέλλει στρατιωτικό άγημα και πολεμικό πλοίο ή ακόμη και μοίρα του πολεμικού ναυτικού.
Ωστόσο, κατά τη χρονιά εκείνη, οι Ιταλοί δε σεβάστηκαν ούτε το γεγονός του ταυτόχρονου εορτασμού της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου από Ορθόδοξους και Ρωμαιοκαθολικούς Χριστιανούς, καθώς ως εντολοδόχοι του Χίτλερ θέλησαν να στείλουν στην ελληνική κυβέρνηση ισχυρό μήνυμα.
Ήταν προφανές ότι δε θα ανέχονταν για πολύ ακόμη την ουδετερότητα της ελληνικής κυβέρνησης και από τη στιγμή που η Ελλάδα δε συμμορφωνόταν με τις απαιτήσεις τους για ειρηνική υποταγή χωρίς να χύσουν ούτε σταγόνα αίματος, θα κορύφωναν την επιθετικότητά τους.
Έτσι, ανήμερα της Παναγίας, στις 8.25 το πρωί, και ενώ στον ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας της Τήνου τελούνταν η πανηγυρική Θεία Λειτουργία και θα ακολουθούσε η λιτάνευση της ιερής εικόνας της Θεοτόκου παρουσία κλήρου και λαού, περισσότερων από δέκα χιλιάδων προσκυνητών, το ιταλικό υποβρύχιο «Ντελφίνο», ευρισκόμενο σε κατάδυση, εξαπέλυσε τορπίλη, η οποία έπληξε την «Έλλη», στο μέσο της δεξιάς πλευράς, μεταξύ των δύο καπνοδόχων.
Αποτέλεσμα της εκπυρσοκρότησης της τορπίλης κάτω από το δεύτερο λεβητοστάσιο ήταν η έκρηξη του δεύτερου λέβητα, που συγκλόνισε το πλοίο. Ωστόσο, από το πέρασμα της τορπίλης δεν χτυπήθηκαν οι αποθήκες πυρομαχικών της «Έλλης», που βρίσκονταν κοντά στο εκραγέν δεύτερο λεβητοστάσιο, εξέλιξη η οποία θα ανέβαζε δραματικά τον αριθμό των θυμάτων του πληρώματος.
Αναμφίβολα, με τον τορπιλισμό της «Έλλης» από το ιταλικό υποβρύχιο στην Τήνο ανήμερα της εορτής της Μεγαλόχαρης, κατέπεσαν και τα τελευταία προσχήματα των Ιταλών. Η θρασύτατη και άνανδρη δολοφονική πρόκληση, απόδειξη της ιταλικής επιθετικότητας, αποτέλεσε το πρελούδιο για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και προετοίμασε το αλβανικό έπος του 1940-41.
* Tου Βασίλη Πλατή, φιλόλογου - δρ. Ιστορίας Α.Π.Θ.
