Ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος γεννήθηκε στη Σαμαρίνα το 1877[1] και σε μικρή ηλικία εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Λάρισα. Η μητέρα του Στυλιανή ήταν αδελφή του άλλου μεγάλου φωτογράφου της Λάρισας του Ιωάννη Παντοστόπουλου (1863-1928), που είχε και αυτός καταγωγή από τη Σαμαρίνα. Ο Δαφνόπουλος σπούδασε τη φωτογραφική τέχνη στη Σχολή των φωτογράφων αδελφών Θωμαΐδη στην Αθήνα και αμέσως μετά άνοιξε με την αδελφή του Ελένη φωτογραφείο στη Χαλκίδα[2]. Το 1902, κατά τη διάρκεια πανελλήνιας έκθεσης που έγινε στη Χαλκίδα, η αδελφή του απέσπασε την εκτίμηση του βασιλικού ζεύγους και τους απονεμήθηκε από τον βασιλέα Γεώργιο Α΄ ο τίτλος των «Φωτογράφων της Βασιλικής Αυλής», έπειτα από μια φωτογράφιση της Βασιλικής οικογένειας που έκαναν. Μετά το 1902 ήλθε μαζί με την αδελφή του και εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Λάρισα. Άνοιξαν φωτογραφείο στην αρχή της οδού Αχιλλέως (Παναγούλη σήμερα), κοντά στην περιοχή όπου αργότερα αναπτύχθηκε το ζαχαροπλαστείο του Κωνσταντινίδη, ενώ λίγα μέτρα πιο πάνω, στη γωνία Αχιλλέως και Κούμα, βρισκόταν το φωτογραφείο του θείου τους Ιωάννη Παντοστόπουλου. Το 1910 η αδελφή του Ελένη (1885-1971) παντρεύτηκε τον φωτογράφο από την Άρτα Νικόλαο Ιωαννίδη, δούλεψαν για λίγο όλοι μαζί, αλλά το ζευγάρι έφυγε το 1919 για μόνιμη διαμονή στην Κωνστάνζα της Ρουμανίας, όπου διέπρεψε επαγγελματικά. Ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος μετακόμισε τότε στη γωνία της συμβολής των οδών Μ. Αλεξάνδρου-Πατρόκλου-Δευκαλίωνος, όπου και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του το 1935. Υπήρξε ταλαντούχος φωτογράφος, οι δε προσωπογραφίες του υποδηλώνουν την τρομερή ικανότητα που είχε να αποδίδει με τον φακό τα προσωπικά χαρακτηριστικά του φωτογραφούμενου με μια αισθητική ακρίβεια που και σήμερα εκπλήσσει. Το όνομά του παρέμεινε επίσης στην ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας από το φωτογραφικό πορτραίτο του Παύλου Μελά που φοράει τον μακεδονικό ντουλαμά. Η λήψη του έγινε τον Αύγουστο του 1904 στη Λάρισα, λίγο πριν ξεκινήσει την τρίτη και μοιραία περιοδεία του στη Δυτική Μακεδονία[3]. Ο Δαφνόπουλος δεν ευτύχησε να αποκτήσει τέκνα, γι’ αυτό και αγάπησε πολύ τα ανίψια του Νικόλαο Μούσιο (1906-1940), Δημήτριο Αρετόπουλο (1902-1968) και Γεώργιο Βαλσάμη (1911-1998), τα οποία μύησε για χρόνια στην φωτογραφική τέχνη.
Ο Γεράσιμος Δαφνόπουλος λίγο πριν τον θάνατό του, υπολογίζεται γύρω στα 1931-32, έκτισε επί της οδού Μεγ. Αλεξάνδρου, κοντά στο φωτογραφείο, την πολυτελή κατοικία του η οποία απεικονίζεται στη σημερινή φωτογραφία. Σύμφωνα με τους συγγενείς του, κτίσθηκε πάνω σε ιταλικά σχέδια. Επομένως δεν αποκλείεται να είναι έργο του ιταλού αρχιτέκτονα Κολονέλου, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε την περίοδο εκείνη στη Λάρισα και μάλιστα ορισμένα δικά του κτίσματα διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για μια διώροφη κατοικία με ωραίες αναλογίες, πολυγωνική πυργοειδή κατασκευή στη βορειοανατολική πλευρά του και έναν επιμήκη εξώστη στον όροφο που εκτείνεται στην ανατολική και τη νότια πλευρά του. Εσωτερικά είχε πολλούς και άνετους χώρους και στους δύο ορόφους. Ο Δαφνόπουλος δεν χάρηκε για πολύ την ωραία του κατοικία, γιατί το 1935 πέθανε και έμενε στο σπίτι μόνη η γυναίκα του Αφροδίτη, η οποία ήταν κόρη του βολιώτη υπουργού Γκλαβάνη.
Στην αυλή του ακάλυπτου χώρου της κατοικίας του Δαφνόπουλου, σε ένα στενόμακρο ισόγειο κτίσμα, είχε στεγάσει προσωρινά μετά τον σεισμό το φωτογραφείο του ο Γεώργιος Βαλσάμης. Στην εικόνα διακρίνεται αριστερά μέρος της πρόσοψης του φωτογραφείου.
Το 1954 ο Βαλσάμης με τον πεθερό του Γραβάνη αγόρασαν την κατοικία του Δαφνόπουλου μαζί με το φωτογραφείο του Βαλσάμη. Το 1969 η αντιπαροχή οδήγησε σε κατεδάφιση τα κτίσματα αυτά και στη θέση τους υψώθηκε η πολυώροφη οικοδομή που υπάρχει μέχρι σήμερα στην οδό Μεγ. Αλεξάνδρου με το αριθμό 8.
[1]. «Θεσσαλικά Χρονικά», περιοδική έκδοση της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας των Θεσσαλών. Έκτακτος έκδοσις δια τον εορτασμόν της 50ετηρίδος από της απελευθερώσεως της Θεσσαλίας, Αθήναι (1935) σελ. 428. Την ίδια χρονολογία αναφέρει και ο Φώτης Βογιατζής στο βιβλίο του Θεσσαλική Ζωγραφική. Ο Γεώργιος Γουργιώτης όμως στα Μικρά Μελετήματα, Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, Αθήνα (2000) σ. 133, αναφέρει ως χρονολογία γέννησης του Γεράσιμου Δαφνόπουλου το 1874, πληροφορία την οποία έλαβε από τους συγγενείς του.
[2]. Ο Θανάσης Μπετχαβές έχει στο αρχείο του φωτογραφία-πορτραίτο με την ένδειξη «Γερασ. Δαφνόπουλος Χαλκίς», του 1899.
[3]. Μετά τη φωτογράφηση ο Δαφνόπουλος πήρε εντολή από τον Μιχαήλ Σάπκα που ήταν πρόεδρος της Φιλοπτώχου Μακεδονικής Αδελφότητος στη Λάρισα, να εκτυπώσει ένα αντίτυπο για να αποσταλεί στην οικογένεια του Παύλου Μελά στην Αθήνα, τις δε γυάλινες πλάκες να τις κρύψει για να χρησιμοποιηθούν αργότερα, ανάλογα με τις εξελίξεις. Γράφει ο Παύλος Μελάς στη γυναίκα του για το περιστατικό αυτό: «Σου στέλλω σήμερον το πρώτον αντίτυπον [της φωτογραφίας], αλλ’ υπό τον όρον να μην ιδή το φως της ημέρας. Αν πέσω εκεί, ας είναι μια ανάμνησις εις σε και τα παιδάκια μου. Αλλά φαντάσου τι κωμικόν θα ήτο και τι μαρτύριον δι’ εμέ, αν επέστρεφα άπρακτος, να βλέπω τη φάτσα μου έτσι μασκαρεμένην».
Έπειτα από δύο περίπου μήνες, 13 Οκτωβρίου 1904, ο Παύλος Μελάς σκοτώθηκε στη Στάτιτσα. Μόλις η είδηση του θανάτου έγινε γνωστή στη Λάρισα, ο Μιχαήλ Σάπκας ειδοποίησε τον Γεράσιμο Δαφνόπουλο να εμφανίσει τις αρνητικές πλάκες και να τις διαθέσει στο κοινό σε ανάμνηση του ήρωα. Η φωτογραφία αυτή είχε πανελλήνια απήχηση. Μάλιστα επειδή αντιγράφηκε από τα μεγάλα φωτογραφεία της Αθήνας και η κυκλοφορία της υπήρξε μαζική, ο Δαφνόπουλος αναγκάσθηκε, έπειτα από συμβουλή του δικηγόρου της Λάρισας Γεωργίου Βλάχου, να κατοχυρώσει νομικά την αποκλειστικότητά της.
