Από τον Κώστα Χατζή
xatzis@hotmail.com
«Αν δεν θολώσει καλά, δεν ξεθολώνει!» Συνήθιζε να το λέει η γιαγιά, η μικρασιάτισα. Και απόμεινε στον εγγονό, τον παλιό, αδελφικό φίλο, που μου το θύμισε. Η γιαγιά, από εκείνα τα μέρη του Ηράκλειτου... Η γιαγιά που έζησε διωγμούς, προσφυγιά, πολέμους, διχασμούς, πείνα, αρρώστιες και χαμένους ανθρώπους. Και αναρωτιέμαι - θα έχουμε χρόνο γι’ αυτό - αν μου το είπε για να μου δώσει κουράγιο, ή για να το βρει ο ίδιος;...
Την «θολούρα» την συνοδεύουν ερωτήματα. Γιατί η «θολούρα»; Πώς δημιουργήθηκε; Από πότε, και για πόσον καιρό; Πώς «ξεθολώνει»; Από ποιους; Μας μέλει να περάσουμε μια ακόμα δοκιμασία αυτεπίγνωσης, ατομικής και συλλογικής αυτογνωσίας. Και είναι κοινοτυπία να επαναληφθεί ότι η δοκιμασία αυτή ούτε ανώδυνη είναι ούτε αυτόματη. Ούτε θα μας την χαρίσει κάποιος... κηδεμόνας.
Οφείλεται ένα... αντίδωρο, στον αγαπητό, ομότεχνο φίλο. Είναι υπόσχεση. Σαν μικρή συμβολή στο ξελαμπικάρισμα της «θολούρας». Αναζήτησα, λοιπόν, στο μικρό μου αρχείο μιαν ευχή. Δημοσιευμένη στο «ΒΗΜΑ», στο πρωτοχρονιάτικο φύλο του 2006(!!!). Αντιγράφω:
«Χαίρομαι που έπεσε γενική Απαισιοδοξία (το απαραίτητο βήμα πριν από την Αυτοσυνειδησία και πριν από οποιαδήποτε Ανάκαμψη). Οι φαύλοι βέβαια παρακωλύουν ακόμη τον μηχανισμό της Αυτοσυνειδησίας, εμμένοντας στο αντιλαϊκό σύνθημα «για όλα φταίνε οι... Άλλοι». Τώρα όμως που οι τέως πάμπτωχοι Ιρλανδοί, Φινλανδοί, Πορτογάλοι και Σλοβένοι την αποφενάκισαν αυτήν την παπαρδέλα, καλούμαστε να ξαναρίξουμε «μιαν ιδέα, για μιαν Ελλάδα νέα». Πού, λοιπόν, να βάλουμε τη μύτη του μοχλού για το Ανασήκωμα; Απάντηση: Στον δεκαπλασιασμό δαπανών για τα Νηπιαγωγεία. Εκεί που αμβλύνεται κάπως η ενώπιον της Παιδείας κοινωνική αδικία, χτίζονται οι χαρακτήρες, δια-μορφώνονται οι πολίτες (και απαλλάσσονται από τα έμμονα συμπλέγματα των γονιών). Είθε.»
Οι συνάδελφοι μηχανικοί, υποψιασμένοι, θα έχουν αντιληφθεί ότι μόνο ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος, ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, θα μπορούσε να τα πει όλα με δυο λόγια. Στοχεύοντας καίρια και με την αυστηρότητα που δικαιολογείται από το Ήθος του. Για τους λοιπούς αναγνώστες της στήλης, μια μικρή, ελάχιστη παρέκβαση, μια ταπεινή αναγνώριση της αξιοσύνης του.
Ο κ. Τάσιος, λοιπόν, παραμένει ένας ακάματος «υπουργός» (κατά την αρχαιοελληνική σημασία του όρου) της Επιστήμης του. Μια αστείρευτη πηγή πολυσχιδούς έρευνας. Ένας τολμηρός διανοητής που παλεύει με τα Φυσικά, αλλά και τα Μεταφυσικά. Και ένας πατριώτης, στον οποίο οφείλονται πολλά, από πολλούς, για την πρωτοποριακή και εμπνευσμένη συμβολή του στην αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Αυτής που έσωσε και θα σώσει ζωές και περιουσίες. Με όρους Μηχανικής, ο κ. Τάσιος είναι μια οπισθέλκουσα δύναμη, που στηρίζει την δοκιμασμένη γνώση. Και συγχρόνως μια εμπροσθέλκουσα δύναμη της έρευνας και της καινοτομίας.
Έχει ενδιαφέρον το πως βλέπει τα πράγματα, ο ίδιος άνθρωπος, μετά από 10 χρόνια «θολούρας». Στα οποία η παρουσία του ήταν συνεχής και στιβαρή. Και ειδικά πώς βλέπει το θέμα της αυτεπίγνωσης. Σε μια εξομολογητική του συνέντευξη, σπάνια εξομολογητική καθώς δεν το συνηθίζει, στην ‘Καθημερινή’ της 27ης του περασμένου Δεκέμβρη, μιλάει για τις προσπάθειές του ώστε να βελτιωθεί η «γνωσιακή και ηθικοπολιτική αυτοσυνειδησία μας». Δηλώνει με πίκρα την απογοήτευσή του πριν ομολογήσει: «Ωστόσο, είμαι αγωνιστικά απαισιόδοξος. Επ’ αγαθώ η διάψευση της απαισιοδοξίας».
Αυτός ο τολμηρός, αυτοκριτικός αναστοχασμός του κ. Τάσιου, μπορεί να θεωρηθεί ως υπεύθυνος ρεαλισμός. Είναι όμως και μια προβολή της δικής μας ευθύνης. Γιατί εκείνο το «από το Νηπιαγωγείο» μπορεί να θεωρηθεί και ως εκτίμηση ότι «από το Νηπιαγωγείο», δηλαδή για μια γενιά, θα χρειαστούν προσπάθειες και θυσίες. Για μια Αναδόμηση, αφού -όπως συνηθίζουμε να λέμε- πιάσαμε πάτο: για να φύγει η «θολούρα»...
Συχνά-πυκνά, ή ακριβέστερα επιδιώκοντάς το, ανταμώνω με μια Μεγάλη Κυρία. Την αγαπητή μου Γεωργία Βασιλειάδου. Είναι άνθρωπος δικός μας, του σπιτιού, πολλών σπιτιών. Και επικαλούμαι εδώ την θύμισή της, με όση συμπάθεια πιστεύω ότι ισομοιράζομαι με τους αναγνώστες, γιατί ανεπαισθήτως μας δίδαξε αυτογνωσία και αυτεπίγνωση. Όχι με τη βαρύτητα των όποιων διδαγμάτων του κ Τάσιου, που παραμένει ένα «παράδειγμα» κορυφαίου διανοητή. Αλλά με τη στόφα μιας προικισμένης ηθο-ποιού.
Έμεινε ορφανή από μικρή, με 9 αδέλφια. Άρχισε να δουλεύει από τα 7 της χρόνια και με το ταλέντο και την εργατικότητά της στάθηκε δίπλα στα «ιερά τέρατα» του ελληνικού κινηματογράφου. Όταν σήμερα ξαναβλέπω την Γεωργία ως Ευτυχία (=Εξουσία) να αγωνίζεται για το «πάτριον έδαφος» παύει η ανησυχία μου για κάποιους ανεγκέφαλους... Και όταν η ίδια φωνάζει «Ε, δεν μπορώ άλλους άνδρες!» ή «Σκίζω τους άντρες, εγώ πίνω τους άντρες!» εκκενώνεται στο άπειρον η διάχυτη σαχλαμάρα που μας περιβάλει... Ακόμα και σήμερα η θεραπαινίς της αυθεντικής κωμωδίας συμβάλλει, με τον τρόπο της, στη συλλογική μας αυτογνωσία.
Εκείνο που δεν είναι πολύ γνωστό, είναι ένα μάθημα προσωπικής της αυτεπίγνωσης. Διηγούνται, λοιπόν, ότι κάποια μέρα ο Ν. Τσιφόρος της είπε: «Γεωργία, το σκέφτηκες ποτέ να κάνεις μια πλαστική εγχείριση προσώπου;» Η απάντησή της: «Εσύ, το σκέφτηκες ότι αν κάνω κάτι τέτοιο, τα σενάριά σου δεν θα βγάζουν γέλιο;»
Αν λιγόστεψε μ’ αυτά λίγο η «θολούρα», τι καλά που θα είναι...
