Του δρ. Βασιλείου Βλάχου*
Η φετινή ακαδημαϊκή χρονιά ξεκίνησε όπως αναμενόταν με προβλήματα και δυσκολίες. Δεν χρειάζονται μαντικές ικανότητες για να αντιληφθεί κανείς ότι αφορμή των παραπάνω δυσχερειών είναι οι τεράστιες περικοπές στον προϋπολογισμό όλων των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων και συνεπακόλουθα και του ΤΕΙ Θεσσαλίας.
Είναι προφανές ότι οι Διοικήσεις των Ιδρυμάτων πολύ λίγα μπορούν να κάνουν για τη μεταστροφή της ευρύτερης οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται, μπορούν όμως να πράξουν αρκετά για τη βελτίωση της κατάστασης στα κατά τόπους Ιδρύματά τους, αντιμετωπίζοντας τις όποιες χρόνιες παθογένειες, καθώς και αστοχίες της κυβέρνησης.
Ο αριθμός των μόνιμων καθηγητών των ΤΕΙ μειώνεται συνεχώς και πλέον, οριακά επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες των Ιδρυμάτων. Παράλληλα οι προσλήψεις εκτάκτων επιστημονικών συνεργατών τείνουν να μηδενιστούν σε σχέση με το παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά το Υπουργείο Παιδείας επιμένει να διατηρεί Τμήματα με μηδέν (0) Καθηγητές, ενώ αρκετά άλλα έχουν λιγότερα από 10 μέλη ΕΠ (Εκπαιδευτικού Προσωπικού), έτσι ώστε να είναι στοιχειωδώς βιώσιμα. Επιπρόσθετα το Υπουργείο Παιδείας στο τελευταίο σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» άγνωστο για ποιο λόγο, ενδεχομένως για να γίνουν μελλοντικές συγχωνεύσεις αποφάσισε να δημιουργήσει κατευθύνσεις σπουδών σε όλα τα υπάρχοντα Τμήματα ανεξαρτήτως του προσωπικού τους, όπου θα προσφέρουν παράλληλα πολλά διαφορετικά υποχρεωτικά μαθήματα ώστε να επιλέγουν οι φοιτητές κατά το πέμπτο εξάμηνο των σπουδών τους. Η απόφαση αυτή, η οποία εφαρμόζεται από φέτος, έχει αποδυναμώσει αισθητά όλα τα τμήματα και έχει οδηγήσει σε τραγελαφικές καταστάσεις όπως Τμήμα με 2 άτομα προσωπικό να πρέπει να τρέξει 2 παράλληλες κατευθύνσεις σπουδών.
Αποτέλεσμα της ευφάνταστης αυτής πολιτικής έμπνευσης του κ. Αρβανιτόπουλου ήταν τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα να χρειάζονται πολλαπλάσιο αριθμό συμβασιούχων καθηγητών για να υποστηρίξουν το πρόγραμμα σπουδών από ό,τι μέχρι τώρα, όπου υπήρχε ένα συγκεκριμένο σύνολο μαθημάτων για όλους τους σπουδαστές κάθε Τμήματος, την εποχή μάλιστα που οι πιστώσεις για επιστημονικούς συνεργάτες έχουν περικοπεί ακόμα περισσότερο. Παράλληλα υπάρχει μια ακόμα σοβαρότερη συνέπεια μακροπρόθεσμα. Τα Τμήματα για να ανταποκριθούν σε αυτή την καταστροφική επιλογή, είναι υποχρεωμένα να μετατρέψουν τα περισσότερα εργαστηριακά μαθήματά τους σε θεωρητικά, ακυρώνοντας το βασικό πλεονέκτημα των αποφοίτων τους στην αγορά εργασίας, δηλαδή την άριστη τεχνολογική και εργαστηριακή κατάρτισή τους σε σχέση με τους αποφοίτους άλλων Ιδρυμάτων. Ανεξήγητα πολλοί καθηγητές, όπως και η Σύνοδος των Προέδρων των ΤΕΙ προτάσσουν τη μετονομασία των ΤΕΙ σε Τεχνολογικά Πανεπιστήμια ή Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών ως το βασικό τους μέλημα. Το εγχείρημα αυτό είναι αναμφίβολα θετικό αλλά προέχει η επίλυση των πιεστικών προβλημάτων με απλές, πρακτικές, εφικτές και αποτελεσματικές λύσεις. Ευθύνη όλων σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι να εφοδιάσουμε τους σημερινούς σπουδαστές και αυριανούς απόφοιτους των ΤΕΙ με όσο περισσότερα επαγγελματικά προσόντα γίνεται, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας.
Το ΤΕΙ όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, πρέπει να είναι ευέλικτο, ώστε να προσαρμόζεται στη δύσκολη σημερινή πραγματικότητα διατηρώντας όμως το βασικό του πλεονέκτημα που το κατέστησε αποδεκτό στην ελληνική κοινωνία, δηλαδή την ουσιαστική πρακτική τεχνολογική κατάρτιση των αποφοίτων του που τους έκανε ιδιαίτερα επιτυχημένους επαγγελματικά. Ακόμα και αν δεν υπάρξει αύξηση στη χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι το ευκταίο, με την κατάργηση των κατευθύνσεων και τις εσωτερικές συγχωνεύσεις διάφορων Τμημάτων με συναφές εκπαιδευτικό αντικείμενο, τα ΤΕΙ θα μπορούσαν να προσφέρουν στους σπουδαστές τους ανώτατο επίπεδο σπουδών και σαφώς καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες και προοπτικές χωρίς να κοστίσουν ούτε ένα ευρώ παραπάνω στον Έλληνα φορολογούμενο. Σε διαφορετική περίπτωση καταλήγουμε στο φαινόμενο να διδάσκονται μαθήματα κατευθύνσεων με μονοψήφιο αριθμό σπουδαστών ενώ άλλα βασικά μαθήματα κορμού με εκατοντάδες σπουδαστές να μένουν αδίδακτα γιατί δεν υπάρχουν πιστώσεις για προσλήψεις. Το ΤΕΙ Θεσσαλίας μπορεί να τα καταφέρει αν επιδείξει την απαιτούμενη ευελιξία να βγει καλύτερο, δυνατότερο και ανταγωνιστικότερο απέναντι στις μελλοντικές προκλήσεις. Απαιτείται όμως να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε όλοι την προσωπική μας υπέρβαση Καθηγητές και Διοίκηση για να συγκρουστούμε με το παρελθόν που δεν θέλει να αλλάξει τίποτα και έχει μάθει να λειτουργεί με αθρόες προσλήψεις συμβασιούχων και ανελαστικές δαπάνες που πλέον δεν είναι εκ των πραγμάτων εφικτές. Μέχρι τώρα η Διοίκηση και το Προσωπικό του Ιδρύματος με τις κατάλληλες επιλογές και τα απαιτούμενο φιλότιμο έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν επαρκώς. Το Υπουργείο Παιδείας όμως οφείλει να αξιολογήσει και να ερμηνεύσει σωστά την κατάσταση που επικρατεί, να αναγνωρίσει το τεράστιο σφάλμα του κ. Αρβανιτόπουλου, να καταργήσει άμεσα τις κατευθύνσεις σπουδών που εφαρμόζονται από φέτος και να προχωρήσει στις απαραίτητες συγχωνεύσεις, ώστε να δώσει τη δυνατότητα στα ΤΕΙ να αναπνεύσουν και να λειτουργήσουν αξιοπρεπώς, αξιοποιώντας βέλτιστα το προσωπικό τους χωρίς να επιβαρύνουν πρόσθετα τον Έλληνα φορολογούμενο.
* Ο δρ. Βασίλης Βλάχος (vsvlachos@teilar.gr) είναι καθηγητής Εφαρμογών και γενικός γραμματέας του Συλλόγου Εκπαιδευτικού Προσωπικού του ΤΕΙ Θεσσαλίας
