Ένα βράδυ στη Θεσσαλονίκη, ως πρωτοετείς φοιτητές, κάναμε λάθος κι αντί σε ξενοδοχείο μείναμε σε οίκο ανοχής! Εκεί είδαμε κατάπληκτοι ένα παράξενο θέαμα: λίγη αγάπη, ζητιανιά. Κάποιος φτωχός γέρος (ο ζητιάνος της αγάπης) έπεσε στα πόδια μιας γριάς ιερόδουλης και την παρακαλούσε να τον πάρει στο δωμάτιό της. Τόση μεγάλη ταπείνωση για λίγη αγάπη – ζητιανιά!
Πόσα τέτοια θύματα του έρωτα υπάρχουν; Αν κρίνουμε απ΄ τα ερωτικά τραγούδια, που ενενήντα φορές στις εκατό μιλούν για τα βάσανα της αγάπης, τα θύματα της αγάπης είναι αμέτρητα. Πόσους στεναγμούς και πόσα κλάματα δεν προκάλεσε στους ανθρώπους η προδοσία, η εγκατάλειψη, η μοναξιά; Περισσότερα ακόμα κι απ΄ τα θύματα της φτώχειας. Στην σημερινή Ελλάδα ακόμα κι οι φτωχοί απέκτησαν κοιλιές απ΄ τη πολυφαγία, αλλά στην αγάπη και στον έρωτα οι Έλληνες λιμοκτονούν.
Και ενώ υπάρχει τόση ζήτηση – για να μιλήσουμε με τους όρους της αγοράς, - εντούτοις οι γυναίκες έχουν παράπονο απ΄ τον έρωτα. Οι άντρες γίνονται ολοένα και πιο αδιάφοροι μπρος στα κάλλη τους. Η προβολή που κάνει στα σωματικά της θέλγητρα η σημερινή Ελληνίδα ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια, πράγμα που δείχνει ότι η αντρική αδιαφορία και ψυχρότητα την έφερε σε κατάσταση απόγνωσης. Δεν έχει άδικο δεδομένου ότι ο γυναικείος πληθυσμός είναι σχεδόν διπλάσιος του αντρικού, πράγμα που δυσκολεύει τα πράγματα στην εξεύρεση συντρόφου.
Οι άντρες πλησιάζουν τώρα εύκολα τις γυναίκες. Δεν δυσκολεύονται όπως παλιά. Κάθονται δίπλα – δίπλα στα μπαρ και στις καφετέριες, αλλά αντί να τις φλερτάρουν και να τις κάνουν ερωτική εξομολόγηση, μιλούν για το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, τον κλασικό αθλητισμό, τα αυτοκίνητα, το ντύσιμο, τα χτενίσματα κ.ά.
Εμείς οι παλιοί, είχαμε άλλη αντίληψη για το γυναικείο φύλο. Ο φίλος μου διηγηματογράφος Νίκος Κύρκος περιγράφει σ΄ ένα χιουμοριστικό διήγημά του κάποιο γέρο συνταξιούχο, ο οποίος , χωρίς να δίνει σημασία στη γεροντική του εμφάνιση, (στην πληγή από φριχτό μαχαίρι, όπως την αποκαλεί ο Καβάφης), προσπαθούσε να δελεάσει μια νέα γυναίκα με τη σύνταξη του ΙΚΑ και το νοσηλευτικό του βιβλιάριο!
«Έρωτα μεγάλο και δυνατό νιώθει η καρδιά μας με το ταγκό», τραγουδάει η Μπελίντα με τη γλυκιά της φωνή στο περίφημο «ταγκό της Αθήνας». Στο ταγκό εύρισκες την ευκαιρία να σφίξεις στην αγκαλιά σου την αγαπημένη σου. Αυτός ήταν ο σπουδαιότερος χορός, το ερωτικό ταγκό.
Το ερωτικό ταγκό εκφράζει την εποχή του. Οι χοροί της εποχής μας παρόλο που ο χορευτής απομιμείται τις ερωτικές κινήσεις δεν έχουν σχέση με τον έρωτα. Είναι χοροί μοναχικοί. Αν και χορεύεις μέσα στο πλήθος είσαι μόνος. Καθένας με τις κινήσεις του, που δεν έχουν άλλο σημείο αναφοράς παρά τον ίδιο τον εαυτό μας. Ένα είδος «αυτο-ερωτισμού» στο χορό.
Και μια που το θέμα μας είναι ο έρωτας, ας δούμε τι είναι ο έρωτας στη σύγχρονη πραγματικότητα; Είναι χάρισμα, είναι ένα είδος ψυχο-σωματικής συναλλαγής (εμπόρευμα) ή είναι ζητιανιά, όπως στο παράδειγμα στην αρχή του μικρού αυτού δοκιμίου. (Με τον όρο δοκίμιο εννοούμε το μονότροπο εκείνο λογοτεχνικό είδος που στηρίζει ή δεν στηρίζει την πειθώ του σε εντελώς υποκειμενικές απόψεις!).
Αν ο έρωτας είναι χάρισμα οπωσδήποτε δεν είναι ούτε εμπόρευμα (αυτό που γίνεται χάριν οποιασδήποτε πληρωμής), ούτε ζητιανιά, στην οποία απλώς χαρίζεται το τίμημα. Με τον αποφατικό τρόπο, με τον τρόπο να ορίζεις κάτι μιλώντας γι΄ αυτό που δεν είναι, ο έρωτας σήμερα είναι ή εμπόρευμα ή ζητιανιά. Χάρισμα δεν δίνει κανείς τίποτα, όχι γιατί δεν αγαπάμε τα χαρίσματα, αλλά γιατί δεν έχουμε τη γενναιότητα που απαιτεί η πράξη της δωρεάς.
Τι εννοούμε γενναιότητα του δωρητή; Εννοούμε ότι στη δωρεά ο δωρητής και ο λήπτης θυσιάζουν κι οι δυο τους κάθε υποψία ιδιοτέλειας, υστεροβουλίας, εγωισμού και γενικά όλα τα αρνητικά στοιχεία που δηλητηριάζουν τις προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, όταν υποβλέπει ο ένας τον άλλον, αντί να αγαπιούνται αληθινά.
Σε κάποια περιοχή της Ελλάδος οι ηλικιωμένες γυναίκες συμβουλεύουν τις νεότερες. (Η αξία του ηλικιωμένου, που έχει χάσει πια την ομορφιά τη σωματική και τη νιότη και την ευρωστία, είναι ότι μπορεί να δίνει συνετές συμβουλές στους νεότερους. Αν όμως όπως λέει το Ευαγγέλιο το άλας μωρανθεί, εν τίνι αλισθήσεται; (Αν το αλάτι χαλάσει με τι θα αλατιστεί;).
Σε κάποια λοιπόν περιοχή της Ελλάδας οι ηλικιωμένες γυναίκες δίνουν την εξής συμβουλή πριν το γάμο στη νεώτερη γυναίκα: «Ο άντρας σου να σε ξέρει απ΄ το στήθος και κάτω». Να μην ξέρει τίποτα άλλο. Έτσι η γυναίκα είναι για τον άντρα «τάφος» κι ο άντρας ένας «κατοικών εν τοις μνημείοις», όπως λέει χαρακτηριστικά το Ευαγγέλιο.
Οι άρχοντες των Γεργεσηνών εμπόδισαν τον Ιησού να θεραπεύσει τους δαιμονισμένους που έμεναν μέσα στους τάφους, γιατί φοβούνταν μήπως η θεραπεία τους ζημιώσει οικονομικά. Συγκεντρώθηκαν στα όρια της περιοχής τους και δεν τον άφησαν να μπει. Τόσο τους ένοιαζε για τους αρρώστους και τους δυστυχισμένους!
Λίγη αγάπη, ζητιανιά, που λέει και το όμορφο ελληνικό τραγούδι.
