Τα χαμόγελα (στημένα ή πραγματικά) και η έντονη πολιτική αντιπαράθεση (με διακριτές τις πολιτικές τους πλατφόρμες) των υποψηφίων για την αρχηγία της ΝΔ, δεν μπορούν, σε καμία περίπτωση, να κρύψουν ούτε την απογοήτευση που υπάρχει στη «γαλάζια» κομματική βάση (εξαιτίας του εκλογικού καταποντισμού) ούτε, πολύ περισσότερο, την πόλωση που έχει διαμορφωθεί και η οποία θα απαιτήσει σοβαρές προσπάθειες ώστε να συνυπάρξουν, την «επόμενη μέρα», ο (η) νικητής και ο (η) ηττημένος.
Ο Αντώνης Σαμαράς, η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, μέσα σε συνθήκες εσωκομματικού, ψυχολογικού, πολέμου και με βολές και υπονοούμενα να εκτοξεύονται μεταξύ των δύο πρώην Υπουργών, δίνουν τη μάχη της επικοινωνίας, προκειμένου να διευρύνουν την επιρροή τους στην κομματική βάση.
Ο πρώην Υπουργός Πολιτισμού έχει στο πλευρό του τον Δημήτρη Αβραμόπουλο (και τους «δικούς του») η δε πρώην Υπουργός των Εξωτερικών, κάνοντας ρελάνς, εξασφάλισε την υποστήριξη του Άρη Σπηλιωτόπουλου (αλλά όχι και των «ανθρώπων του») και, όπως φαίνεται, έχουν καταρχήν διαμορφωθεί οι συσχετισμοί (σε επίπεδο κομματικού μηχανισμού, αλλά όχι στο επίπεδο της κομματικής βάσεως).
Ο Αντώνης Σαμαράς δείχνει να έχει το προβάδισμα έναντι της Ντόρας Μπακογιάννη, αλλά ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει το τι θα πράξει ο Παναγιώτης Ψωμιάδης στην περίπτωση που απαιτηθεί επαναληπτική εκλογή (η πρώτη ψηφοφορία έχει οριστεί για τις 29 Νοεμβρίου και η επαναληπτική, εφόσον χρειαστεί έχει οριστεί για τις 5 Δεκεμβρίου) μεταξύ των ανθυποψηφίων του.
ΔΥΣΚΟΛΑ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ
Με βάση τα μέχρι στιγμής (δημοσκοπικά) δεδομένα και με άγνωστο τον τελικό αριθμό αυτών που θα προσέλθουν να ψηφίσουν, η κατάσταση φαίνεται πως άλλαξε υπέρ του Αντώνη Σαμαρά μετά την απόφαση του Δημήτρη Αβραμόπουλου να τον στηρίξει, οι δε τόνοι της αντιπαραθέσεως έχουν ανεβεί κατακόρυφα και, για πρώτη φορά, ύστερα από πολλά χρόνια, η διαμάχη στη ΝΔ έχει αποκτήσει ιδεολογικοπολιτικά χαρακτηριστικά.
Πολλοί αναλυτές ισχυρίζονται πως η μάχη στη ΝΔ για τη διαδοχή του Κώστα Καραμανλή μοιάζει με την πορεία που ακολουθήθηκε στην αντίστοιχη διαδικασία στο ΠΑΣΟΚ το 2007, με τον Γ. Α. Παπανδρέου να επικρατεί άνετα του Ευ. Βενιζέλου, ο οποίος (όπως στην προκείμενη περίπτωση η κ. Ντόρα Μπακογιάννη) θεωρούνταν αρχικώς το ακλόνητο φαβορί.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να υπερεκτιμάται η σημασία κινήσεων, όπως αυτές του Δημ. Αβραμόπουλου και του Άρη Σπηλιωτόπουλου, καθώς το εκλογικό σώμα το οποίο θα εκλέξει τον νέο αρχηγό της ΝΔ παραμένει άγνωστο και πολιτικά αχαρτογράφητο και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να διακινδυνεύονται προγνωστικά.
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη εγκαταλείποντας τη γραμμή άμυνας ενοχλήθηκε από τη «συμμαχία» Σαμαρά – Αβραμόπουλου και έκανε λόγο (τόσο η ίδια όσο και οι «δικοί της») για «μυστικές νυχτερινές συμφωνίες», «παζάρια» και «τυχοδιωκτισμούς», με προφανή στόχο να αποδυναμώσει τη δυναμική που ανέπτυσσε ο Αντώνης Σαμαράς. Τον ίδιο στόχο υπηρέτησε και η στήριξη που εξασφάλισε από τον Άρη Σπηλιωτόπουλο.
Η πρώην Υπουργός των Εξωτερικών επιμένει πως η μάχη για την ηγεσία δεν είναι «προσωπική αντιδικία», αλλά μια «καθαρά πολιτική μάχη», αλλά παρά ταύτα, ενώ επιμένει να χτυπά τον πρώην Υπουργό Πολιτισμού για τη στάση του το 1993 (με την ίδρυση της Πολιτικής Άνοιξης) εντούτοις σημειώνει πως «κακά τα ψέματα: η εκλογή της 29ης Νοεμβρίου θα καθορίσει αν θα προχωρήσουμε μπροστά ή αν θα μείνουμε κολλημένοι στο παρελθόν».
Ακόμη η κ. Μπακογιάννη τονίζει την ανάγκη για διεύρυνση της ΝΔ προς το Κέντρο και προς τα Δεξιά, αλλά χωρίς ευκαιριακές συμμαχίες: «Το δίλημμα είναι καθαρό. Μπορεί να έχουμε από πάνω μας τον ίδιο ουρανό, αλλά δεν έχουμε τους ίδιους ορίζοντες. Οι δικοί μου ορίζοντες είναι ανοιχτοί για τη ΝΔ», σημειώνει.
Από την άλλη πλευρά, ο πρώην Υπουργός Πολιτισμού εμφανίζεται ως η ήρεμη δύναμη, «υπερβαίνει» την τρέχουσα πολιτική αντιδικία και τις αναφορές στο παρελθόν, «χτυπά» τους μηχανισμούς εξουσίας (τους οποίους είναι κοινό μυστικό ότι διαθέτει η αντίπαλός του) και επιμένει «να παίζει» στο επίπεδο της ιδεολογίας και φυσικά της κοινωνίας.
Η μέχρι στιγμής δυναμική του Αντώνη Σαμαρά φαίνεται πως οφείλεται στο γεγονός ότι ο Μεσσήνιος πολιτικός γνωρίζει πολύ καλά το έδαφος στο οποίο διεξάγεται η μάχη και αυτό το έδαφος είναι το έδαφος της Δεξιάς.
Ενώ, η Ντόρα Μπακογιάννη φιλοδοξεί να ηγηθεί της συντηρητικής παρατάξεως, αλλά δεν έχει παρουσιάσει μια συντηρητική πολιτική πρόταση για την προαγωγή των εθνικών και των λαϊκών συμφερόντων. Απευθύνεται σε λάθος ακροατήριο, λένε ορισμένοι αναλυτές.
Τονίζει δε ότι η ΝΔ είναι μια παράταξη που επενδύει σε όλους τους ανθρώπους της: τους φιλελεύθερους, τους υποστηρικτές της κοινωνικής Δεξιάς, τους συντηρητικούς, τους κεντρώους. Όποτε έκανε το λάθος να επιχειρήσει να περιχαρακωθεί, να προβάλει ένα μόνο από όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητά της, τότε γνωρίσαμε τη συρρίκνωση και την ήττα, λέει.
Από την άλλη ο Αντώνης Σαμαράς υπογραμμίζει ότι διεύρυνση γίνεται μόνο με θέσεις και όχι με μαγικό ραβδί: «Ζούμε στην ιδεολογία του συγκεκριμένου. Στόχευσή μου είναι η αμφίπλευρη διεύρυνση. Πρώτα όμως να μαζέψουμε την οικογένειά μας και μετά να πάμε απέναντι(...). Δεν χαρίζω τίποτα σε κανέναν. Όσοι ζητούν κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι μόνο αριστεροί και όσοι επιθυμούν καλύτερη αστυνόμευση δεν είναι μόνο δεξιοί», τονίζει και επισημαίνει ότι «πρώτα ενώνουμε την παράταξη, φέρνουμε πίσω τους ψηφοφόρους που μας εγκατέλειψαν, κάνουμε σημαία τις ιδέες μας και κερδίζουμε».
Σημειώνεται πως ο Αντώνης Σαμαράς αποφεύγει να μιλά για τα λάθη των κυβερνήσεων της ΝΔ και του Κώστα Καραμανλή και παίρνει σαφείς αποστάσεις από την τακτική του μεσαίου χώρου («δεν έχουμε λόγο να γίνουμε ολίγον από ΠΑΣΟΚ», λέει).
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΥΟ ΤΑΣΕΩΝ
Εξάλλου, είναι προφανές πως σε ένα έντονα αρχηγικό κόμμα, συγκρούονται, μεταξύ της Ντόρας Μπακογιάννη και του Αντώνη Σαμαρά, δύο τάσεις στην πρόσφατη ιστορία της συντηρητικής παρατάξεως, τάσεις που συνδέονται με δύο αρχηγικά πρόσωπα, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον πρεσβύτερο και τον Κώστα Μητσοτάκη.
Συγκρούονται η καραμανλική και η μητσοτακική τάση.
Η σύνθεση που επιχείρησε ο Κώστας Καραμανλής μετά το 2007, έχοντας ταυτόχρονα στο υπουργικό του συμβούλιο την Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αντώνη Σαμαρά, καθόρισε τους όρους της σημερινής μάχης για τη διαδοχή.
Η κ. Μπακογιάννη εκφράζει το «μητσοτακισμό», ο δε Αντώνης Σαμαράς, αν και δεν μπορεί να εκφράσει αποκλειστικά τον «καραμανλισμό», σίγουρα εκφράζει τον αντιμητσοτακισμό.
Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη εκπροσωπεί, σε πολιτικό επίπεδο, τον άκρατο νεοφιλελευθερισμό: Δηλαδή, την κυρίαρχη τάση του σύγχρονου καπιταλισμού, την ασυδοσία των αγορών, την κοινωνική αναλγησία απέναντι στα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα, μια τάση που θεωρεί «εχθρό» τα εθνικά κράτη.
Αντίθετα, ο Αντώνης Σαμαράς εκφράζει την παραδοσιακή «πατερναλιστική» αντίληψη της ευρωπαϊκής Δεξιάς, βάσει της οποίας ένα τμήμα του παραγόμενου κοινωνικού πλούτου πρέπει να διατίθεται συστηματικά για την άνοδο της ευημερίας των λαϊκών μαζών, το δε εθνικό κράτος και τα συμφέροντά του κατέχουν κεντρικό ρόλο στην αντίληψη αυτή. Από αυτό το σκεπτικό απορρέουν και οι «πατριωτικές» αντιλήψεις του Αντώνη Σαμαρά σε όλα τα κρίσιμα θέματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΜΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
Το δυστύχημα για τη συντηρητική παράταξη είναι ότι η μάχη των δύο βασικών υποψηφίων για την αρχηγία της ΝΔ δίνεται (με ευθύνη της κ. Μπακογιάννη) και με «όρους παρελθόντος» και, όπως λένε οι περισσότεροι αναλυτές, θα οδηγήσει, εκ των πραγμάτων σε «ξεκαθάρισμα παλαιών λογαριασμών».
Παρά ταύτα η κ. Μπακογιάννη λέει πως «οι λογαριασμοί του παρελθόντος είναι κλειστοί», ο δε Αντώνης Σαμαράς σημειώνει ως «η ΝΔ την επόμενη ημέρα θα είναι ενωμένη σαν μια γροθιά».
Αλλά δεν λείπουν οι αιχμηρές αναφορές στη στάση του Αντώνη Σαμαρά την περίοδο που ίδρυσε την Πολιτική Άνοιξη.
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν πως η νέα ηγεσία της ΝΔ, ακόμη κι αν καταφέρει να βρει κοινό βηματισμό με τα στελέχη των ηττημένων, θα αμφισβητείται από ένα σημαντικό τμήμα της κομματικής βάσεως, η δε προειδοποίηση του Κ. Καραμανλή «όποιος δεν στηρίξει τον νέο πρόεδρο θα έχει να κάνει μαζί μου!», ακόμη κι αν υποτεθεί ότι συνιστά μήνυμα πως η νέα ηγεσία θα τελεί υπό την «κηδεμονία» του, υποκρύπτει και μια ανησυχία για την ενότητα του κόμματος.
Το δε ερώτημα που ζητεί απάντηση είναι αν στην ΝΔ θα μπορέσουν να συνυπάρξουν την «επόμενη ημέρα» η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Αντώνης Σαμαράς.
