Είναι αναμφισβήτητη πραγματικότητα ότι η ζωή του κόσμου πληρώθηκε από θεϊκή ακτινοβολία όταν στη φτωχή Ναζαρέτ γεννήθηκε το άνθος της «ρίζης του Ιεσαί», η μοναχοκόρη του Ιωακείμ και της Άννης, η Κεχαριτωμένη Μαρία ... Είναι στ' αλήθεια γεγονός πως κανένα άλλο πρόσωπο του χώρου της αγιοσύνης δεν τιμήθηκε και δεν υμνήθηκε τόσο πολύ όσο η Κεχαριτωμένη της Ναζαρέτ. Και είναι το ίδιο αλήθεια ότι από κανένα άλλο θεϊκό ή αγιοτικό πρόσωπο δεν ζητήθηκε με τόση θέρμη και ικερία βοήθεια και προστασία. Αυτή η προσκόλληση του Έθνους στο πρόσωπο της Θεοτόκου επιβεβαιώνει την αδυναμία και την πίστη του λαού μας στην «Κυρά των Ουρανών» σαν σε μέσο ασφαλές και προσιτό, αφού ως άνθρωπος καταλαβαίνει τον άνθρωπο, ως μάνα κλίνει ευήκοον ους στις παρακλίσεις κάθε μάνας, ως γυναίκα, φορέας ούσα ενός πακτολού από συναισθηματισμό, ανταποκρίνεται στο σπαραγμό κάθε χειμαζόμενης ψυχής και γίνεται η ελπίδα πάντων των Χριστιανών, ενώ ως Ισραηλίτισσα κατά σάρκα και κατά κόσμο, γνωρίζουσα τις ποικίλες ιστορικές περιπέτειες και δοκιμασίες του Έθνους της και ζώντας τα δεινά της ρωμαϊκής δουλείας ήταν και είναι αδύνατο να μην προσεγγίσει συναισθηματικά τους λαούς εκείνους που η μοίρα τους επιφύλαξε σκληρή τύχη κι αγώνες αιματοβαμμένους, για να κρατηθούν ελεύθεροι σε κάποια γωνιά της γης. Ένας από τους λαούς αυτούς, ίσως ο μόνος στον κόσμο, ο οποίος γνώρισε και έζησε και πέρασε από καμίνι σκληρότατων και πολυχρόνιων δοκιμασιών είναι ο ελληνικός ... Η Θεομήτωρ ανταποκρίθηκε στο ξεχείλισμα της ψυχικής αναζήτησης του Έθνους και ήλθε προστάτις και βοηθός και αρωγός και τείχος προστασίας και λιμάνι σωτηρίας κατά τις ατελείωτες των βαρβάρων επιδρομές. Η παρουσία της Θεοτόκου στους σκληρούς αγώνες του ελληνισμού στάθηκε η αφετηρία μιας διαβεβαίωσης ότι ο ελληνισμός υπήρξε πράγματι ο περιούσιος λαός μαζί με το εβραϊκό έθνος, αφού και οι δύο κατάφεραν εκατοντάδες χρόνια πριν από τη σάρκωση Εκείνου να συλλάβουν το μήνυμα των Ουρανών και ταυτόχρονα να δώσουν και να διατυπώσουν παράλληλες θέσεις για τη δημιουργία του Σύμπαντος και του ανθρώπου. Η παρουσία της Θεομάνας, στους αγώνες του ελληνισμού, του βυζαντινού και νεοτέρου, δεν κινείται ανάμεσα στο θρύλο και το μύθο, αλλά επιβεβαιώνεται ιστορικά από μαρτυρίες προσώπων, από αποτελέσματα μαχών, από στρατιωτικές αναφορές και περιγραφές με ιδιαίτερη ιστορική αξία. Αυτές οι αφηγήσεις πέρασαν από τη σωματική χοάνη των φορέων τους και στάθηκαν οι χρησμένοι απολογητές εκείνων των επών του ελληνισμού, που τα ύψωσαν στο αρχετυπικό φέγγος του θαύματος και που έζησαν ολόβαρη την ένταση και τη φωτοπλημμύρα του θαύματος ... Η προσωπικότητα της Παναγίας δεν προστατεύει απλώς το έθνος μας, αλλά είναι και το πρόσωπο εκείνο που πιστοποιεί ότι η σοφία των αρχαίων προγόνων μας ήταν εφάμιλλη προς το προφητικό πνεύμα των αναχωρητών και ερημιτών της Παλαιστίνης, πραγματικότητα που αποδεικνύει ότι κακώς μιλούσαν για αντιθέσεις και αντιτιθέμενες θέσεις ανάμεσα στον Ελληνισμό και στο Χριστιανισμό, έστω και κατά τα πρώτα στάδια, τη στιγμή που ο Θεός απεκάλυψε τις βουλές του ισόποσα μοιρασμένες σε Εβραίους και Έλληνες, σε Μωυσή και Πλάτωνα, σε προφήτες και φιλοσόφους, σε ενοράσεις και μύθους. Απόδειξη η Παναγία που τη γέννησή της η Παλαιστίνη την προφήτευσε και η Αθήνα την πλαστουργούσε στο πρόσωπο της Αθηνάς. Θυμηθείτε τον τρόπο εμφάνισης της θεομήτορος κατά την πολιορκία των Αθηνών από τον Αλάριχο και στον ανθυπασπιστή Τζάντζαρο κατά τον ελληνικό πόλεμο. Με δόρυ και ασπίδα την πρώτη φορά, με τη μορφή μελανοπέπλου γυναικός τη δεύτερη. Η πραγματικότητα αυτή ερμηνεύει το λόγο που ο ελληνισμός λάτρεψε την Παναγιά του. Ήταν, γιατί ως ανάγκη τη συνέλαβε και την προφήτευσε, ως κάλυψη των αναζητήσεων την έπλασε, ως πραγματικότητα την αναγνώρισε, ως αγιοτικό πρόσωπο τη δέχθηκε και ως τραγική ανθρώπινη υπόσταση, την πίστεψε. Γιατί στ' αλήθεια το πρόσωπο της Παναγίας είναι τραγικό πρόσωπο, ακόμη και με τα Αριστοτελικά δεδομένα που προσδιορίζει την έννοια του τραγικού «εις την τουναντίον των πραγμάτων μεταβολήν». Και η ζωή της Παναγίας ήταν μια συνεχής στο αντίθετο μεταβολή. Απόδειξη: Κατάγεται από βασιλική γενιά και ζει τη σύντομη ζωή της μέσα στην ασημότητα και τη φτώχεια. Συλλαμβάνει κατά τρόπο υπερφυσικό και γεννά με ωδίνες και μέσα σε μια σπηλιά που χρησίμευε για να φιλοξενεί ζώα. Τίκτει το βασιλιά του Σύμπαντος και τον βλέπει χωρίς κάλλος και είδος πάνω στο σταυρό, οραματίζεται για το παιδί της ότι κάθε μάνα και το βλέπει να διαπομπεύεται ως κακούργος. Η τραγικότητα όμως κορυφώνεται, όταν διαπιστώνει πως η αγάπη της για τους ανθρώπους μετατρέπεται σε μίσος των ανθρώπων για το παιδί της. Στο σημείο ακριβώς αυτό θα πρέπει να αναζητηθεί και ο πανάγιος κόσμος της Θεοτόκου που όχι μόνο καταλαβαίνει την ανθρώπινη αδυναμία, όχι μόνο ξεπερνά την ανθρώπινη αχαριστία, αλλά τη μετατρέπει σε αγάπη συνεχή και βαθιά.
Είναι αλήθεια πως η Παναγία αγαπά. Αυτό το θέλουμε, το νιώθουμε, το διαπιστώνουμε. Γι' αυτό σ' αυτήν καταφεύγει κάθε πονεμένη ψυχή, για να βρει προστασία και αντίληψη θερμή. Σωστό καταφύγιο η ματιά της, ανακούφιση η μορφή της, η μητέρα για τα ορφανά, η χαρά για τους θλιβομένους, η προστάτιδα για τους αδικούμενους, η τροφή για τους φτωχούς, η βακτηρία για τους τυφλούς, η γιατρειά για τους αρρώστους, το καταφύγιο για τους κινδυνεύοντες. Εμπρός στην άγια της μορφή έκλιναν το γόνυ αυτοκράτορες και ζάμπλουτοι, ξακουσμένοι και στρατηλάτες. Στα πόδια της εναποθέσανε τους εαυτούς τους, τα βασίλεια και τις ελπίδες τους κραταιοί άρχοντες. Το όνομά της είναι στα χείλη κάθε χριστιανού. Η ωραία μορφή της κλείνεται στις ψυχές μας και γίνεται ανθρακιά που συντηρεί την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Γίνεται η ακατανίκητη εκείνη δύναμη που κάνει παράλυτους να στεριώσουν, αρρώστους να γειάνουν, πεσμένους να ανορθωθούν, χαμένους να σταθούν, καταποντιζόμενους να αγωνισθούν. Η αγάπη του κόσμου την έντυσε με ατέλειωτα ονόματα και της πρόσδωσε άπειρες μορφές. Απ' όλες όμως αυτές υπάρχει μια που σαρκώνει την ιστορία του κόσμου. Είναι η Παναγία η βρεφοκρατούσα. Είναι η μάνα, το πρώτο θεμέλιο της ζωής. Είναι η μορφή της αιώνιας δημιουργίας. Η μορφή της ανανέωσης και της ελπίδας. Μπρος λοιπόν στην άγια μορφή της πιο γλυκιάς μάνας του κόσμου ευλαβικά και με ταπείνωση κάθε καρδιά και κάθε στόμα αλλά και ολόκληρο το έθνος που «εκ παντοίων κινδύνων» επανειλημμένα ελευθέρωσε, ψελλίζει: Και Σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπο Θεόν, μη μου ελέγξη τας πράξεις ενώπιον των αγγέλων, παρακαλώ σε Παρθένε βοήθησόν μοι εν τάχει. Κλείνοντας, με την παρακάτω ομολογία. Ο Θεόδωρος Δούκας Λάσκαρης διωγμένος από το θρόνο της Νίκαιας, μέσα σ' ένα σκοτεινό και έρημο κελί κάποιου λησμονημένου μοναστηριού, τυφλωμένος από τους διώκτες του, γονατιστός μπροστά στην εικόνα της Παρηγορήτριας αφήνει τον πόνο του και την θλίψη του να ξεχυθούν σε αθάνατους ύμνους, οι οποίοι θα γίνουν κραυγές σπαρακτικές κάθε πονεμένης ψυχής:
«καταιγίς με χιμάζει, των συμφορών, Δέσποινα, και των λυπηρών
τρικυμίαι καταποντίζουσιν
αλλά προφθάσασα, χείρα μοι δος βοηθείας η θερμή αντίληψις
και προστασία.
Εις σε μόνην ελπίζω, εις σε μόνην καυχώμαι και επί σε
θαρρών κατέφυγον.
