Ακόμα μια δωρεά «εκπομπής» στην καθυστερημένη ελληνική τηλεόραση από τον πάντα ξεχωριστό δημοσιογράφο, Σταύρο Θεοδωράκη. (Εύχομαι να αληθεύει η φήμη ότι πρόκειται να αναλάβει υπεύθυνος προγράμματος στην κρατική τηλεόραση). Κατά τη διάρκειά της, το άκουσμα του επαναλαμβανόμενου ήχου από το μπαλονάκι οξυγόνου στο λαιμό της Κούνεβα σοκάρει. Το ίδιο σοκαριστική ήταν και η πρώτη συνάντηση του δημοσιογράφου-παρουσιαστή, όπως ο ίδιος εξομολογείται, με την άτυχη εργαζόμενη και συνδικαλίστρια καθαρίστρια. Κυρίως, η θέα του προσώπου της από τις παραμορφώσεις που υπέστη από το βιτριόλι.
Δεν θα σταθώ στην ιστορία. Είναι γνωστή, καταδικαστέα, ο Υπουργός Απασχόλησης, κ. Λοβέρδος, πρόσφατα δήλωσε ότι θα της παρασχεθεί εργατική κατοικία, καθώς θα καταγραφεί ως εργατικό ατύχημα και ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοΐδης, δήλωσε στην «Καθημερινή» της Κυριακής ότι θα αναλάβει προσωπικά την υπόθεση.
Κρατώ τη μεγαλοψυχία εκείνης, από το δωμάτιο του πόνου, καθώς μιλούσε για τον άνθρωπο που προσπάθησε να τη δολοφονήσει εν ψυχρώ, με φρικτό τρόπο. «Είναι άρρωστος. Έχει πολλά ψυχολογικά προβλήματα. Δεν του κρατώ κακία». Θα εμείνω στο κλείσιμο της εκπομπής και στην παράθεση του δημοσιογράφου μετά την εξομολόγηση της πρώτης συνάντησής τους και αυτών που την ακολούθησαν. «Στην αρχή σοκαρίστηκα. Κάθε φορά όμως μου φαινόταν ότι ομορφαίνει. Γιατί όπως κάποτε έλεγαν οι ποιητές... Η ομορφιά δε βρίσκεται στο πρόσωπο. Είναι το φως που βρίσκεται μες στην καρδιά σου».
Ποιος μπορεί να διαφωνήσει μ’ αυτά τα λόγια; Πόσες φορές, όταν νιώθεις χάλια ψυχολογικά, αισθάνεσαι ο ίδιος άσχημος και βλέπεις στα πάντα γύρω σου να επικρατεί η ασχήμια; Πόσες φορές στην ασχήμια, όταν νιώθεις χαρούμενος, βλέπεις την ομορφιά; Πάντα πίστευα ότι αν δεν είχε ανακαλυφθεί ο καθρέφτης, ο κόσμος θα ’ταν πιο αληθινός. Ίσως, λιγότερο συνειδησιακός. Σίγουρα, ο σημερινός άνθρωπος δεν θα μαστιζόταν από τόσες νόσους, ψυχώσεις και δεν θα είχε τόσα συσπειρωμένα κόμπλεξ. Δες όμως κάτι...
Όπως γράφει ο Ewen Calleway στο New Scientist, πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι δηλώνουν ότι παρατηρώντας τη Μόνα Λίζα, κάθε φορά που κοιτούν το πρόσωπό της, το περίφημο χαμόγελό της μεταβάλλεται και πότε τους φαίνεται «λαμπερό», πότε «σοβαρό» και πότε «φευγαλέο». Το φαινόμενο προκάλεσε το ενδιαφέρον ομάδας επιστημόνων, οι οποίοι αποφάσισαν να το μελετήσουν. Επιστήμονες του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών, στην πόλη Αλικάντε της Ισπανίας, υποστηρίζουν ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό και οφείλεται στο γεγονός ότι τα μάτια παίζουν ένα περίεργο παιχνίδι στον εγκέφαλο, στέλνοντας κάθε φορά που κοιτάζει το χαμόγελο της Μόνα Λίζα διαφορετικά σήματα, με αποτέλεσμα να γίνεται διαφορετική επεξεργασία και πρόσληψη της εικόνας. Διαφορετικά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα μεταδίδουν σε μια προκαθορισμένη σειρά διαφορετικά «πακέτα» δεδομένων στον εγκέφαλο. Τα «πακέτα» αυτά περιέχουν πληροφορίες για τη θέση, το μέγεθος, τη διαύγεια, τη φωτεινότητα και γενικά για κάθε στοιχείο που αφορά ένα αντικείμενο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, στην περίπτωση του χαμόγελου της Μόνα Λίζα, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους, στη διαδρομή ως τον εγκέφαλο η σειρά των «πακέτων» μεταβάλλεται, με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται κάθε φορά και η αποκωδικοποίησή τους. Έτσι, αυτός που κοιτάζει το διάσημο πορτρέτο βλέπει κάθε φορά ένα διαφορετικό χαμόγελο.
Προφανώς, οι ερευνητές δεν λαμβάνουν υπόψη την ψυχολογική διάθεση των ορώντων, που προσωπικά θεωρώ ότι είναι αυτή που μεταβάλλει τη «σειρά των πακέτων» στη διαδρομή τους προς τον εγκέφαλο. Ανάλογη εμπειρία έχεις και εσύ και εγώ. Τα δε γήινα χρώματα του πίνακα του Ντα Βίντσι βοηθούν σ’ αυτή την αναλογία και στην αμφίδρομη σχέση εικόνας και ψυχοδιάθεσης. Δεν συμφωνείς;
Μια επισήμανση όμως σου έχω για το τέλος. Αν ποτέ πας στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας και σταθείς μπρος στο άγαλμα του Ερμή του Πραξιτέλους και το επεξεργαστείς, θα σου επισημάνει και η ξεναγός ότι αν το κοιτάξεις από διαφορετική οπτική γωνία θα διαπιστώσεις ότι η έκφραση του προσώπου αλλάζει. Θλιμμένη ή ερωτική ή σκεπτική ή χαρούμενη, ανάλογα την πλευρά που το βλέπεις. Εκεί, δεν γελά τα μάτια σου και τον εγκέφαλό σου, η ψυχή σου. Εκεί, δεν αντικαθρεπτίζεται η παροντική διάθεσή σου στο γλυπτό. Εκεί, σου παρέχεται η δυνατότητα να θαυμάσεις το μεγαλείο του γλύπτη. Υποκλίσου..
