Ο ελληνικός λαός προσήλθε σήμερα στις κάλπες – τα κομματικά επιτελεία ήλπιζαν πως αυτή η προσέλευση θα ήταν μαζική και όχι ανάλογη με εκείνη των ευρωεκλογών του περασμένου Ιουνίου – προκειμένου να εκλέξει την αυριανή κυβέρνηση της χώρας.
Σε λίγες ώρες θα γνωρίζουμε αν αύριο θα έχουμε κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή (πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο, αν λάβουμε υπόψη μας τη δημοσκοπική υστέρηση της ΝΔ έναντι του ΠΑΣΟΚ όλο το προηγούμενο διάστημα - υστέρηση η οποία προκάλεσε αποσυσπείρωση της «γαλάζιας» παρατάξεως και διαρροές ιδιαίτερα προς τον ΛΑΟΣ του Γ. Καρατζαφέρη) ή το πιθανότερο κυβέρνηση του Γιώργου Α. Παπανδρέου (όπως προεξοφλούσαν οι δημοσκοπήσεις του τελευταίου καιρού).
ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ
Βεβαίως, ουδείς είναι σε θέση να προεξοφλήσει τη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος και συνεπώς ουδείς είναι σε θέση να δηλώσει, εκ των προτέρων, αν το κόμμα που θα αναδειχθεί πρώτο στην εκλογική αναμέτρηση θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και μάλιστα με την άνετη πλειοψηφία που θα επιθυμούσε, αφού ο ισχύων εκλογικός νόμος δυσχεραίνει τα μέγιστα την αυτοδυναμία και αυτή, σε τελική ανάλυση, εξαρτάται από το πόσα κόμματα θα εισέλθουν στη νέα Βουλή.
«Κλειδιά» στη σημερινή εκλογική αναμέτρηση είναι η αποχή – οι «γαλάζιοι» φοβούνται ότι μεγάλο μέρος της θα προέρχεται από τους απογοητευμένους και γεμάτους ηττοπάθεια ψηφοφόρους της συντηρητικής παρατάξεως – και κυρίως από το «αν θα αντέξουν» στην πίεση που δέχονται ο ΛΑΟΣ (από την ΝΔ) και (από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ) ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι – Πράσινοι.
Δηλαδή, η αυτοδυναμία εξαρτάται αφενός από το ποσοστό του ΛΑΟΣ (άλλωστε, ήταν γνωστή η «γαλάζια» κινδυνολογία πως κάθε ψήφος στον Γιώργο Καρατζαφέρη σημαίνει ότι ενισχύεται το ΠΑΣΟΚ) αφετέρου δε από το αν θα εισέλθουν στην νέα Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τα τελευταία 24ωρα έδειχνε πως άντεχε και ότι είχε ανεβάσει τη συσπείρωσή του (μετά και την εντυπωσιακή εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα στην τηλεμαχία των πολιτικών αρχηγών) και οι Οικολόγοι – Πράσινοι, οι οποίοι, με βάση τα προ ολίγων ωρών δεδομένα, φαίνεται πως βρίσκονταν στο όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσωπήσεως.
Εν προκειμένω, δεν ήταν διόλου τυχαίο πως την τελευταία εβδομάδα το ΠΑΣΟΚ έλεγε πως δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός, ώστε να καταστεί δυνατόν να κλειδώσει η αυτοδυναμία και προς τούτο ο Γιώργος Α. Παπανδρέου ασκούσε ασφυκτικές πιέσεις (ανοίγματα) προς τους ψηφοφόρους της Ανανεωτικής Αριστεράς και της Οικολογίας.
ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ
Η φετινή προεκλογική περίοδος κύλησε ομαλά και ευρωπαϊκά: Λιγότερες γιγαντοαφίσες, λιγότερο χαρτομάνι, λιγότερη ηχορύπανση, μικρότερες συγκεντρώσεις, ελάχιστος φανατισμός, παρά δε την εκατέρωθεν κινδυνολογία οι κ. Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Α. Παπανδρέου, αν και γνώριζαν πως η εκλογική μάχη ήταν γι’ αυτούς και ένα προσωπικό στοίχημα, τήρησαν τους όρους της πολιτικής ευπρέπειας.
Στα συν αυτής της προεκλογικής αναμετρήσεως θα πρέπει να ενταχθούν και οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις των πολιτικών αρχηγών, αλλά κι αυτή μεταξύ των κ. Καραμανλή και Παπανδρέου, έστω κι αν από αυτές δεν κατέστημεν σοφότεροι αναφορικά με τις θέσεις των δύο κομμάτων εξουσίας και των δύο υποψήφιων πρωθυπουργών.
Και δεν κατέστημεν σοφότεροι γιατί και οι δύο επέλεξαν να μείνουν στο ασφυκτικό πλαίσιο που είχαν προσδιορίσει (με τη βοήθεια των επικοινωνιολόγων τους) έστω κι αν ο Κώστας Καραμανλής ο οποίος εμφανίσθηκε σ΄ αυτές τις εκλογές ως οπαδός του «δυσάρεστου» και του «συγκεκριμένου» (σε αντίθεση με άλλες προεκλογικές περιόδους) ο δε Γιώργος Α. Παπανδρέου επέλεξε τη γραμμή του «ασαφούς» και του «ευχάριστου» και με στόχο να μην κάνει το λάθος.
Η «ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ»
Οι περισσότεροι αναλυτές επιμένουν ότι έτσι όπως φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί τα πολιτικά πράγματα, με βάση τις δημοσκοπήσεις και τη δυναμική που διαφαινόταν πως υπήρχε στην κοινωνία, το κρίσιμο ερώτημα δεν αφορά αυτή καθ’ αυτή την εκλογική αναμέτρηση, αλλά την «επόμενη ημέρα»: Όταν, δηλαδή, πιθανότατα ο Γιώργος Α. Παπανδρέου θα αναλάβει την τύχη της χώρας, ο δε Κώστας Καραμανλής θα ανακοινώσει εάν θα παραμείνει (όπως, ήδη, έχει δηλώσει) ή όχι στην ηγεσία της ΝΔ.
Και αυτό γιατί, το δυσμενέστερο σενάριο για τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ δεν είναι τόσο η μη αυτοδυναμία, αλλά το να αποκτήσει οριακή πλειοψηφία 151 - 152 εδρών.
Αν δεν επιτευχθεί η αυτοδυναμία (αν και κάτι τέτοιο δεν φαινόταν πιθανό) το πρώτο κόμμα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει αμέσως σε νέες εκλογές, με τη βεβαιότητα ότι απ’ αυτές θα εξέλθει με άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς θα ισχύσει τότε ο νέος εκλογικός νόμος και το πριμ του πρώτου κόμματος θα αυξηθεί από 40 σε 50 έδρες και φυσικά υπό το φόβο της ακυβερνησίας θα αυξήσει το ποσοστό του.
Εν προκειμένω μιλάμε για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο όλες οι έρευνες «βλέπουν» πρώτο κόμμα.
ΑΝΟΧΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ
Το κρίσιμο, λοιπόν, ερώτημα αφορά στην «επόμενη μέρα» των εκλογών και τον τρόπο που η νέα κυβέρνηση θα διαχειρισθεί τα πραγματικά δεδομένα στην οικονομία και στους λοιπούς τομείς, μη εξαιρουμένων των ζητημάτων της εξωτερικής πολιτικής.
Η αυριανή μέρα δεν σηκώνει αναβολές, δεν σηκώνει αοριστίες προεκλογικού τύπου, αλλά αξιώνει συγκεκριμένες αποφάσεις και μέτρα, συνεκτικό και ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο, καθώς και ένα κυβερνητικό σχήμα που να μπορεί να το υλοποιήσει.
Ανοχή από την κοινωνία δεν υπάρχει.
Υπάρχει κι ένα δεύτερο ερώτημα και αυτό έχει να κάνει με το αν πράγματι το ΠΑΣΟΚ διαθέτει ένα τέτοιο συγκεκριμένο και σχέδιο, όπως έλεγε συνεχώς ο Γιώργος Α. Παπανδρέου.
Το ερώτημα δε αυτό σχετίζεται και με τα πρόσωπα που θα κληθούν να το υλοποιήσουν.
Οι περισσότερες δημοσιευθείσες πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι ο (κατά πάσα πιθανότητα αυριανός πρωθυπουργός) Γ. Α. Παπανδρέου θα εκπλήξει και θα σχηματίσει «κυβέρνηση Παπανδρέου και όχι κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ».
«Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ανήκει στην κατηγορία των πολιτικών αρχηγών που κυρίαρχο κριτήριο έχουν την τήρηση των ισορροπιών. Αντιθέτως, είναι ικανός για τις πιο ριζοσπαστικές κινήσεις, ανεξαρτήτως εάν αυτές είναι για το καλύτερο ή για το χειρότερο (...). Η τάση του είναι να μοιράζει ρόλους, αλλά όχι να μοιράζεται την εξουσία. Σε αντίθεση με τον Κώστα Καραμανλή, που άφησε σχεδόν ανεξέλεγκτους τους υπουργούς του, ο διάδοχός του κατά πάσα πιθανότητα θα πάει στο άλλο άκρο. Παράλληλα με τη θεσμική εξουσία του κάθε υπουργού θα υπάρχει και η άτυπη πλην ουσιαστική εξουσία των αντίστοιχων πρωθυπουργικών συμβούλων», ισχυρίζεται ο Σταύρος Λυγερός.
ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ;
Τα ανωτέρω βεβαίως αφορούν το ΠΑΣΟΚ, το οποίο φαίνεται ότι βρίσκεται προς των πυλών της επανόδου στην κυβερνητική διαχείριση.
Και είναι ζητήματα δύσκολα και ενίοτε δυσεπίλυτα.
Στο δε «γαλάζιο» στρατόπεδο, αυτό που σκέπτονται είναι το τι θα πράξει ο Κώστας Καραμανλή στην περίπτωση της ήττας της ΝΔ.
Ο πρωθυπουργός σε συνέντευξη που παραχώρησε την περασμένη Δευτέρα επανέλαβε ότι «δεν έχω πρόθεση να φύγω», αλλά πρόσθεσε:
«Από εκεί και πέρα θα πρέπει να έχω και εγώ την αντίληψη, την πεποίθηση ότι με θέλουν να μείνω. Αυτό μην ψάχνετε να το βρείτε με ποσοστά. Δεν είναι μόνο ποσοστά. Είναι η συνολική αίσθηση. Λέω, λοιπόν, εγώ είμαι εκεί για να συνεχίσω να μάχομαι και να αγωνίζομαι. Με την προϋπόθεση ότι θα νιώθω εγώ χρήσιμος και ότι με θέλουν οι άλλοι. Απλό».
Ακόμη απέκλεισε (κατ’ αρχήν) μια ενδεχόμενη μετακίνησή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, λέγοντας ότι «άμα είσαι μαχόμενος, δύσκολα μπορείς να παίξεις άλλους ρόλους». Από την εν λόγω αποστροφή του Κ. Καραμανλή καλόν θα ήταν να συγκρατήσουμε τη λέξη «δύσκολα», που σημαίνει ότι τίποτα δεν αποκλείεται...
Οι περισσότεροι στη ΝΔ (θέλουν να) πιστεύουν ότι αν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν και η ΝΔ ηττηθεί, ο Κώστας Καραμανλής θα (θελήσει να) εγκαταλείψει την ηγεσία, άλλοι, ωστόσο, εκτιμούν ότι θα παραμείνει και θα προχωρήσει σε ριζική αναδιάρθρωση του κομματικού μηχανισμού και ότι «θα φέρει τα πάνω – κάτω».
Κυρίαρχη είναι η εκτίμηση πως τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη διαφορά που θα έχει το ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ, εφόσον το κυβερνών κόμμα χάσει την εκλογική μάχη: Αν η διαφορά είναι μικρή και το ΠΑΣΟΚ δεν κατακτήσει την αυτοδυναμία, οι περισσότεροι «γαλάζιοι» λένε πως ο Κ. Καραμανλής θα παραμείνει, αλλά αν διαφορά είναι μεγαλύτερη των τεσσάρων μονάδων και το ΠΑΣΟΚ εξέλθει αυτοδύναμο τότε θεωρούν βέβαιο ότι θα αποχωρήσει.
Υπάρχει, παρά ταύτα, και ένα άλλο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο ο Κ. Καραμανλής προχώρησε σε εκλογές γνωρίζοντας πως θα τις χάσει, αλλά και με τη ταυτόχρονη βεβαιότητα ότι ο Γιώργος Α. Παπανδρέου δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στις ανυπέρβλητες δυσκολίες στην οικονομία και ότι σύντομα θα φθαρεί.
Κατά το σενάριο αυτό – αν και εφόσον επιβεβαιωθεί – και υπό την προϋπόθεση ότι ο Κ. Καραμανλής θα έχει το χρόνο και τη δυνατότητα να φέρει τα πάνω – κάτω στη ΝΔ, υπάρχουν δυνατότητες για ένα come back.
Υπομονή, λοιπόν. Σε λίγες ώρες θα γνωρίζουμε.
