Την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου μαζί με την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της πόλης μας διανεμήθηκε σαν ένθετο στους αναγνώστες της το διήγημα «Η Ευδοξία» του πολυγραφότατου βουλευτή της Λάρισας, δημοσιογράφου και ιστορικού ερευνητή Μάξιμου Χαρακόπουλου. Είναι το πέμπτο στη σειρά διήγημα του Μάξιμου που κυκλοφορεί κατά τον ίδιο τρόπο. Προηγήθηκαν τα «Για φύκια στα Μεσάγγαλα», «Για μια ζωή στο Κόκκινο Νερό», «Στο Πανηγύρι της Δεμερλιώτισσας» και «Η Αναστασία που... ανασταίνει και νεκρούς», όλα δροσερά, εύληπτα και καλόγουστα.
Το διήγημα ξετυλίγεται σε ένα έγχρωμο 16σέλιδο, διαστάσεων 16,5 X 24 εκατοστών, με πλούσια εικονογράφηση του Γιάννη Νικολάου. Η Ευδοξία, κόρη του φτωχού προσφυγικού ζεύγους Ουρανίας και Καλλίνικου, οι οποίοι ζούσαν μετά την εκτόπισή τους από τα αγιασμένα μικρασιατικά χώματα, στην περιοχή της Γούνιτσας, ερωτεύθηκε παράφορα τον Αλέξη Μπομπότη, γιο του πρώτου νοικοκύρη του χωριού. Όμως για τον Αριστείδη Μπομπότη, πατέρα του Αλέξη, ο δεσμός αυτός ήταν αυστηρά απαγορευμένος. Έτσι παρότι η στενή τους σχέση καρποφόρησε στα σπλάχνα της Ευδοξίας, ο χωρισμός θεωρήθηκε για τον Αλέξη επιβεβλημένος, υπακούοντας στην πατρική εντολή. Και η Ευδοξία αβοήθητη σ' αυτή τη δύσκολη φάση του βίου της, έδωσε τέλος στη ζωή της. Η πορεία του Αλέξη στη συνέχεια ακολούθησε τις πατρικές επιθυμίες. Σπούδασε, παντρεύτηκε, έζησε άνετα, αλλά η ζωή του κυλούσε στιγματισμένη από το συγκλονιστικό γεγονός της απώλειας της Ευδοξίας. Τον συνόδευε σε κάθε του βήμα το πεπρωμένο της κακιάς μοίρας. Και μόνον όταν ο υιοθετημένος γιος, του παρουσίασε την κοπέλα του την Ευδοξία, ένιωσε ότι του γέλασε ξανά η ζωή. Βρήκε στη γυναίκα του γιου του, την Ευδοξία που έχασε.
«Η Ευδοξία» του Μάξιμου Χαρακόπουλου είναι ένα απολαυστικό διήγημα. Αφορά σε μια συγκινητική υπόθεση η οποία εξελίσσεται στην ελληνική ύπαιθρο την εποχή του Μεσοπολέμου, όταν το ελληνικό μικρασιατικό στοιχείο, διωγμένο βίαια από τα πατρογονικά του εδάφη, βρήκε καταφύγιο στη φιλόξενη (;) ελληνική ενδοχώρα. Η ροή της αφήγησης είναι ευρηματική. Άλλοτε κυριαρχεί η βαθμιαία αναπόληση των παλιών θλιβερών γεγονότων και άλλοτε περιγράφεται η τρέχουσα πραγματικότητα. Εντυπωσιάζει η εύστοχη καταγραφή ανθρώπων διαφόρου τύπου (η μητέρα της Ευδοξίας Ουρανία, ο πατέρας του Αλέξη Αριστείδης, η γυναίκα του Ζηνοβία, ο παπα-Λάζαρος ο εφημέριος του οικισμού). Λιτή αλλά ολοκληρωμένη η περιγραφή τους. Ο συγγραφέας πλάθει την υπόθεση με βαθύ ανθρώπινο αίσθημα, με πληθωρική αγάπη στο προσφυγικό στοιχείο, από το οποίο εξάλλου προέρχεται και ο ίδιος, και με μια διαδοχική παράθεση έντονων συναισθηματικών καταστάσεων, στοχεύοντας στην ανθρώπινη τρυφερότητα του αναγνωστικού κοινού.
Διαβάζεται «απνευστί», όπως και τα άλλα διηγήματα του Μάξιμου, αλλά και τα τρία βιβλία του «Ρωμιοί της Καππαδοκίας», «Ενθύμιου Πανηγύρεως» και «Δείγματα Γραφής». Τη σπιρτάδα του κειμένου συμπληρώνει η επιμελημένη εικονογράφηση του Γιάννη Νικολάου, το όμορφο πορτραίτο της Ευδοξίας από τον ίδιο στο εξώφυλλο, όπως επίσης και η αρτιότητα της έκδοσης από τον Δημοσιογραφικό Οργανισμό «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και τον επιμελητή της Αχιλλέα Τραγούδα.
Προσδοκία όλων είναι κάποια στιγμή όλα αυτά τα διηγήματα, καθώς και όσα στο μέλλον θα δημοσιευθούν από τον Μάξιμο Χαρακόπουλο, να ενσωματωθούν σε βιβλίο. Γιατί το συγγραφικό του τάλαντο θα πρέπει να εγκιβωτισθεί σε σταθερότερες αξίες και γιατί όλοι εμείς οι οποίοι εντρυφούμε στα γραπτά του, και όχι μόνον, πιστεύουμε ακράδαντα πως εάν ο Μάξιμος δεν ήταν ένας τόσο σπουδαίος και μεστός πολιτικός, σίγουρα θα ήταν ένας διαπρεπής και γοητευτικός συγγραφέας.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘ. ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
