Οι πάγοι λιώνουν, τα ποτάμια στερεύουν, η θάλασσα μολύνεται, τα δάση καταστρέφονται και εξαφανίζονται, η χλωρίδα και η πανίδα είτε είναι υπό εξαφάνιση είτε προς... εξαφάνιση, η τρύπα του όζοντος μεγαλώνει, ο καιρός τρελάθηκε και έχει ξεχάσει πότε είναι χειμώνας και πότε καλοκαίρι, το νερό εκλείπει, το κλίμα τραβάει των παθών του λόγω των κλιματικών αλλαγών, αλλά...
...Αλλά να χαιρόμαστε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Διότι μια τέτοια μέρα μας πιάνει η μέγιστη... πρεμούρα να ευαισθητοποιηθούμε, να αναλογιστούμε, να απολογηθούμε, να υποσχεθούμε, να αυτομαστιγωθούμε και ό,τι τέλος πάντων ταιριάζει με το πνεύμα της ημέρας. Στο κάτω-κάτω μια μέρα είναι, περνάει γρήγορα.
Βέβαια, για να μην είμαστε και τελείως αφοριστικοί και άδικοι, πρέπει να σημειώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια αισθητή πρόοδος στο θέμα της ευαισθητοποίησης των απλών πολιτών. Γιατί «λέγε-λέγε» όλο και κάτι θα μείνει, που έλεγε και κάποιος. Λέγε - λέγε λοιπόν από ειδικούς για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, αλλά και νιώθοντας στο πετσί μας πλέον αυτές τις επιπτώσεις και τους κινδύνους που για το μέλλον ελλοχεύουν, έχουμε κάπως συμμαζευτεί. Έχουμε αρχίσει έναν σχετικό αυτοέλεγχο. Όχι όλοι, πάντως αρκετοί. Και η «καλλιέργεια» περιβαλλοντικής συνείδησης και από τις σχολικές αίθουσες πλέον έχει σημαντικά συμβάλλει στη διαδικασία ευαισθητοποίησης και των μικρών πολιτών, που θέλουμε να ελπίζουμε ότι αύριο ως «μεγάλοι» θα φερθούν καλύτερα σε αυτόν τον πλανήτη, στο «σπίτι μας», απ’ ό,τι φερθήκαμε εμείς και οι προκάτοχοί μας.
Αν αυτό όμως είναι ένα σημαντικό βήμα, δεν είναι αρκετό βήμα. Γιατί απλούστατα αν και ο καθένας μπορεί και έχει υποχρέωση να κάνει κάτι για το περιβάλλον, υπάρχει αυτό που λέμε «πολιτική» και κυρίως «επιχειρηματική» βούληση σε ό,τι αφορά στο περιβάλλον και την προστασία του, που εξαρτάται από κυβερνήσεις και μεγάλα επιχειρηματικά τραστ. Εκεί παίζεται το χοντρό παιχνίδι, εκεί εκκολάπτεται η σφοδρότερη και μεγαλύτερη ρύπανση της ατμόσφαιρας και εκεί, βεβαίως, παίζονται και τα χοντρά λεφτά. Και εκεί είναι που το παιχνίδι εξακολουθεί να χάνεται και όχι να κερδίζεται για λογαριασμό του περιβάλλοντος και μάλιστα κατόπιν συνειδητών και σαφών επιλογών.
Ο περιορισμός των ρύπων μπορεί βεβαίως να ξεκινάει και από το αυτοκίνητο του καθενός (που τα ’χουμε δυο-δυο και δεν κάνουμε 50 μέτρα χωρίς να τα χρησιμοποιήσουμε) και να αποτελεί ένα τεράστιο ζήτημα, αν κανείς αθροίσει τα αυτοκίνητα και τα πάσης φύσεως μέσα μεταφοράς αυτού του πλανήτη, εξαιρουμένων βεβαίως εκείνων που έχουν οικολογική διάσταση και χαρακτηριστικά. Αλλά οι ρυπογόνες εστίες εργοστασίων, μεγάλων παραγωγικών μονάδων και λοιπών δραστηριοτήτων αποτελούν τον κύριο όγκο αυτής της τραγωδίας, που εξελίσσεται επί γης έτη και έτη, ανενόχλητα. Εκτός, όπως είπαμε, από τα τελευταία χρόνια που το ’χουμε πάρει το πράγμα πιο ζεστά. Αλλά έχουμε ακόμη πολύ μα πάρα πολύ δρόμο. Και καλόν θα είναι να τον διανύσουμε ανοίγοντας σημαντικά το βηματισμό μας, γιατί η Γη τα τελευταία χρόνια μας δείχνει με σαφήνεια, μέσα από μια σειρά φυσικών καταστροφών και απειλών, ότι η υπομονή της τελείωσε. Δεν έχει πια τη διάθεση να περιμένει ούτε και την πολυτέλεια.
Την Ελλάδα, το δανείζομαι γιατί το ανέφερε σε σχετική ομιλία του ο πρόεδρος της Ν.Δ., ο Τζέρεμι Ρίφκιντ, την είχε αποκαλέσει «τη Σαουδαραβία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας». Που μακάρι να ’χει δίκιο και που μακάρι να βάζαμε μυαλό και να τις χρησιμοποιούσαμε. Όπως και να ’χει όμως, και Σαουδαραβία να μην είμαστε, είναι γεγονός ότι η χώρα διέθετε ένα μεγάλο ενεργειακό δυναμικό (αιολικό, ηλιακό, κυματικό, γεωθερμικό), το οποίο παραμένει εκμεταλλεύσιμο στα... σπάργανα όμως.
Εν πάση περιπτώσει. Η προστασία του περιβάλλοντος, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, είναι και ένδειξη πολιτισμού ενός λαού, είναι και πράξη πολιτισμού, επίσης. Και επειδή πολύς λόγος γίνεται γι’ αυτή την περιβόητη «πράσινη ανάπτυξη», ας έχουμε κατά νου ότι μια μορφή πολιτικής επιλογής είναι. Όχι μόνο στα λόγια. Στα έργα κυρίως.
