Ο Έλληνας πολίτης βρίσκεται σε σύγχυση αναφορικά με τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Οι ιεράρχες δεν παραδέχονται πως η εν λόγω περιουσία είναι τεράστια. Αντισταθμίζουν τη φορολόγηση με τη δαπανηρή εκκλησιαστική φιλανθρωπική προσφορά. Ουδείς γνωρίζει τον νικητή μιας ακόμη διένεξης μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας εν μέσω οικονομικής κρίσης και του ντόμινο που προκαλεί.
Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σύνδεσμος Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων
Η φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας είναι ένα από τα πιο βασικά θέματα που απασχόλησαν την επικαιρότητα αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια. Σε πολύ κόσμο – και όχι άδικα - έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως η εκκλησία δρα ανεξέλεγκτα χωρίς να δίνει αναφορά για τα οικονομικά της, με λίγα λόγια προβάλλεται ως ένας «ναός αυθαιρεσίας και σκοτεινών διαμειφθέντων γεγονότων». Η Εκκλησία, επιθυμώντας πάντα να έχει τους πιστούς κοντά της, διαμηνύει δια του μετριοπαθούς της αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου πως δέχεται κάθε έλεγχο και πως δεν έχει να κρύψει τίποτα και από κανέναν. Ο Αρχιεπίσκοπος φθάνει μάλιστα στο σημείο να ισχυριστεί πως η εν λόγω περιουσία δεν είναι και τόσο μεγάλη, κοινώς «άνθρακες ο θησαυρός»! Οι πολίτες τα έχουν χαμένα: ποιον να πιστέψουν πλέον μετά τα όσα έγιναν στην πρόσφατη υπόθεση της μονής Βατοπεδίου, στην υπόθεση Γιοσάκη αλλά και τα άλλα πλείστα όσα οργιαστικά περιστατικά που έλαβαν και λαμβάνουν χώρα στους κόλπους της Εκκλησίας; Μήπως τη ρήση του Ιερώνυμου ότι είναι «φούσκα»η υπόθεση των σε τελική ανάλυση «δεσμευμένων φιλέτων» της εκκλησιαστικής περιουσίας; Ή την εμμονή της Πολιτείας που ξαφνικά θυμήθηκε μετά από τόσα χρόνια τον συγχωρεμένο Τρίτση και την αξιοποίηση αυτής της περιουσίας; Είναι γεγονός ότι ο τωρινός αρχιεπίσκοπος δείχνει ένα άλλο προφίλ, στην προσπάθειά του να διατηρήσει ακέραιο το κύρος της Εκκλησίας, μιλώντας συχνά περί ισονομίας και δικαιοσύνης. Όμως έχει να αντιμετωπίσει, από την άλλη, και τις εσωτερικές αντιδράσεις στους κόλπους της Εκκλησίας, τους φανατικούς και τους πλείστους κήρυκες της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού με «θεϊκό προσωπείο». Ο Έλληνας πολίτης φαίνεται να τα έχει χαμένα. Δεν μπορεί με ευκολία να συμπεράνει κάτι για το όλο θέμα ούτε να καταλήξει σε ασφαλή κρίση για το τι τελικά πρέπει να γίνει με την υπόθεση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Οι πολίτες έχουν πλέον βαρεθεί να ακούνε για σκάνδαλα στην Εκκλησία, και να ταυτίζουν τον ιερωμένο με τον όποιο τυχάρπαστο απατεώνα. Όμως τα γεγονότα πολλάκις τους οδηγούν εκεί, παρά τις όποιες προσπάθειες κάποιων αφανών ιερωμένων για το αντίθετο. Και δεν είναι το θέμα αν πιστεύει ή όχι κανείς στο υπέρτατο όν, και με την ευκαιρία των γεγονότων αυτών να συγχέει την πίστη με το «εμπόριο ελπίδας», παρά αν αυτοί που επικαλούνται την άγρυπνη θεϊκή παρουσία διάγουν ευπρεπή, τίμιο και θεάρεστο βίο. Η εκκλησιαστική περιουσία αντισταθμίζεται πολλάκις με το μέγεθος του φιλανθρωπικού εκκλησιαστικού έργου, γίνεται προσπάθεια με λίγα λόγια ισοσκελισμού της περιουσίας με το μέγεθος του εκκλησιαστικού έργου, που σημαίνει απλά πως «η Εκκλησία έχει έξοδα και αφήστε της στην ησυχία της». Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι εξακολουθεί να κατέχει και σήμερα μεγάλες εκτάσεις και κτίρια που εκμεταλλεύεται και δεν επιθυμεί να παραχωρήσει σε κανέναν. Βέβαια, το έργο που επιτελεί κρίνεται από τον καθένα. Η φορολόγηση της περιουσίας της Εκκλησίας που βλέπει και πάλι το φως της δημοσιότητας, απασχολεί την επικαιρότητα και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Προβάλλεται συχνά το επιχείρημα ότι, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες πολίτες, έτσι και η Εκκλησία πρέπει να καταβάλλει τον οβολό τους χάριν της οικονομικής ανάτασης και της υπερπήδησης της κρίσης. Από κάποιες πλευρές της Εκκλησίας ακούγεται ακόμη και το ότι αυτό θα σημάνει ακόμη και περικοπές σε αντίστοιχες θέσεις εργασίας. Λέτε τελικά και η Εκκλησία να περιπέσει σε δεινή οικονομική κρίση; Μόνο αυτό δεν έχουμε δει ακόμη. Σε τελική ανάλυση, τα φαινόμενα θα δείξουν τι θα επακολουθήσει. Σε λίγο καιρό θα φανεί αν οι προσπάθειες της Πολιτείας αποφέρουν τους αντίστοιχους καρπούς. Και αν η καινούργια διένεξη θα αναδείξει νικητή σε έναν αγώνα που όσο άνισος και αν φαίνεται, πάντα στο τέλος φωτογράφιζε τον νικητή. Κοινώς, κοντός ψαλμός αλληλούια.
