* Του Κωνσταντίνου Γκουντρουμάνη,
μέλους στο Δ.Σ. της Ε.Α.Σ. Φαρσάλων
Τέλος Νοεμβρίου: Τέλος μίας καλλιεργητικής περιόδου και αρχή μίας νέας, με τη σπορά των δημητριακών, ώρα του απολογισμού της περασμένης χρονιάς και της προσδοκίας για μία καλύτερη νέα χρονιά, για εμάς τους αγρότες. Όμως τα τελευταία, τα οικονομικά των αγροτών είναι σε φθίνουσα πορεία, αφού οι τιμές των αγροτικών προϊόντων είναι τόσο μικρές που δεν καλύπτουν το κόστος παραγωγής. Λογικό επακόλουθό είναι τα δάνεια των τραπεζών να μην αποπληρώνονται και να γίνονται δυσβάστακτα (κεφάλαιο – τόκοι – πανωτόκια κ.λπ.). Ο ΤΟΕΒ (Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων) και οι προμηθευτές αγροτικών εφοδίων απλήρωτοι. Οι τιμές των αγροτικών μηχανημάτων απαγορευτικές για τους αγρότες. Η αξία της καλλιεργήσιμης γης σε ελεύθερη πτώση (20 στρέμματα αντιστοιχούν με 5 τ.μ. ενός διαμερίσματος στην Αθήνα). Η μοίρα του αγροτικού κόσμου, με τις υπάρχουσες συνθήκες της αγοράς, είναι προδιαγεγραμμένη. Πολλοί συνάδελφοι αγρότες, μικροκαλλιεργητές, μετά το 1994 εγκατέλειψαν τα χωριά τους και άλλοι συνταξιοδοτήθηκαν με την αγροτική σύνταξη των 330 ευρώ το μήνα. Αυτοί που μείναμε, παλεύουμε με την αβεβαιότητα της ελεύθερης αγοράς, χωρίς κανόνες, αντιμέτωποι με τις καιρικές συνθήκες, τα ληστρικά επιτόκια, τα πανάκριβα εφόδια, στις εξευτελιστικές τιμές των προϊόντων και στην αδιαφορία των κυβερνώντων.
Επιπλέον, τις ημέρες αυτές, με την κατάθεση των επιδοτήσεων (τσεκ) στην τράπεζα, θα χάσουμε και την αξιοπρέπειά μας, εκλιπαρώντας τους προϊσταμένους και τους διευθυντές να πάρουμε λίγα χρήματα, καθώς υπάρχουν μεγαλύτερες οφειλές, για τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Θα είμαστε η γενιά των αγροτών που κατορθώσαμε, μέσα σε 20 χρόνια, να ξεπουλήσουμε και να προδώσουμε αυτά που πέτυχαν με αγώνες και θυσίες από το 1900 οι παππούδες μας και οι πατεράδες μας. Θα είμαστε η γενιά των «βουτυρομπεμπέδων», που θα παραδώσει στους νέους αγρότες συνθήκες αγροτικής οικονομίας χειρότερες από τις συνθήκες που επικρατούσαν τα χρόνια των τσιφλικάδων. Για να αποδείξω του λόγου το αληθές και για να επισημάνω τι έκαναν οι πρόγονοι μας και εμείς τα απεμπολήσαμε με την αδράνειά μας, θα αναφέρω τα παρακάτω:
* «Οι τσιφλικάδες εξουσίαζαν» 1881 – 1928
* Οι καλλιεργητές ήταν υποχρεωμένοι να δίνουν στον αφέντη τους το τρίτο ή το μισό της παραγωγής ανάλογα με τη συμφωνία...
* Απαγορευόταν να απομακρύνονται από το χωριό, χωρίς άδεια από την επιστασία.
* Πέθαναν περίλυποι, με πόνο στην ψυχή τους, γιατί έβλεπαν ολόγυρά τους, στη φτωχική κλίνη του θανάτου, τα παιδιά τους να εγκαταλείπονται άστεγα, στις ορέξεις του τσιφλικά και του επιστάτη του.
* «Να γίνουμε όλοι Αντύπες»
* Και τον σκότωσαν έτσι, γιατί έλεγε κουβέντες χωρίς να κάνει τίποτα;
* Είναι και λόγια που καίνε περισσότερο από τη φωτιά.
* Δεν καταλαβαίνεις; Για να τον σκοτώσουν κάποιος φόβος τους έσπρωξε.
* «Εμπρός Ξεκινάμε» Αγροτικές Εξεγέρσεις 1910
Πρώτοι ήρθαν οι καινουργιοχωρίτες με τους αγρότες που βρήκαν στο δρόμο τους απ’ άλλα χωριά. Ανεμίζοντας ψηλά σε όλα τα σχήματα μαύρες σημαίες και κάμποσοι με γκράδες στον ώμο, ταρακούνησαν από τη σιωπή της την Καρδίτσα με τη ρυθμική τους κραυγή «ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ - ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ».
* Λάρισα 6 Μαρτίου (ιδιαίτερο τηλεγράφημα του ΣΚΡΙΠ)
«Υπό μεγάλης αγωνίας κατείχετο η πόλις από χθες επί τω προετοιμαζομένω συλλαλητηρίω υπό των γεωργικών πληθυσμών των πέριξ χωρίων, καθ’ όσον διεδώθει ότι οι χωρικοί επρόκειτο να έρθουσιν ένοπλοι και διατεθειμένοι να δημιουργήσουν ταραχάς. Εις τας διαδώσεις ταύτας συνετέλεσαν μεμονωμένα κρούσματα κατά των σιδηροδρόμων, εν τοις διαφόροις σταθμοίς, ιδίως δε τα έκτακτα στρατιωτικά μέτρα αρχών όσοι επρόκειτο περί εμπολέμου καταστάσεως».
Με τη θυσία των αγροτών στο Κιλελέρ και πριν από τους εθνικοαπελευθερωτικούς Βαλκανικούς Πολέμους, υποσχέθηκαν την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και τη διανομή της γης στους κολίγους, γιατί η άποψη του Βενιζέλου ήταν ότι «οι δούλοι δεν μπορούν να ελευθερώσουν δούλους». Τελικά η διανομή των χωραφιών έγινε στους κολίγους το 1928 και άρχισε σιγά – σιγά η πρόοδος.
Η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Φαρσάλων συστάθηκε το1930 και περιελάμβανε αρχικά 9 συνεταιρισμούς, οι οποίοι είναι και οι ιδρυτές αυτής. Με τον καιρό συστάθηκαν και εγράφησαν σε αυτή και άλλοι συνεταιρισμοί.
Μεταπολεμικά η Ε.Α.Σ. Φαρσάλων ασχολήθηκε, αμέσως μετά την απελευθέρωση, με πιστωτικές και προμηθευτικές εργασίες (γεωργικά μηχανήματα, ελκυστήρες, θεριστικές μηχανές κ.λπ.).
Η Ε.Α.Σ. Φαρσάλων εκτελεί εργασίες συγκέντρωσης προϊόντων, για λογαριασμό του Δημοσίου και της Κοινοπραξίας Συνεταιριστικών Οργανισμών Ελλάδος (ΚΥΔΕΠ), δηλαδή συγκέντρωση σίτου, κριθαριού, αραβοσίτου κ.λπ. Ασχολείται με τη διακίνηση και διάθεση πάντως είδος γεωργικών εφοδίων.
Τα χρόνια εκείνα, τέλη της δεκαετίας του ’50 αρχές του ’60, οι αγρότες, με δάνεια τις περισσότερες φορές της Αγροτικής Τράπεζας, προσπαθούσαν να βελτιώσουν τη ζωή τους και τις καλλιέργειές τους.
Το άλλο μέλημα, ιδίως των νέων ζευγαριών, ήταν να αφήσουν τα πατρικά σπίτια, όπου ζούσαν πολλές οικογένειες μαζί, και να κτίσουν ένα καινούριο και σύγχρονο σπίτι για τους ίδιους.
Ακολούθησε η μεγάλη αγροτική Αναγέννηση από το 1960 έως το 1993 και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των αγροτών. Τα παιδιά των αγροτών απέκτησαν μόρφωση, ελευθερία σκέψης και άποψη για τα κοινωνικά θέματα. Έγιναν ελεύθεροι άνθρωποι (ενοχλητικοί). Όμως, δεν παλέψαμε για την ελευθερία που μας χάρισαν οι πρόγονοί μας και «όποιος δεν νιώσει τη σκλαβιά, τη λευτεριά δεν θέλει». Έτσι, από το 1992 άρχισε η αποδόμηση όσων κατόρθωσαν να πετύχουν οι πρόγονοί μας από το 1900. Ήρθε η διάλυση της ΚΥΔΕΠ, με αποτέλεσμα την καταστροφική πορεία των Ε.Α.Σ. και την υπερχρέωσή τους, αφού πλέον δεν είχαν αντικείμενο ενασχόλησης.
Οι αντιαγροτικές αποφάσεις της Ε.Ε. και τα ληστρικά επιτόκια των τραπεζών, που από σύμμαχοι των αγροτών έγιναν οι νεκροθάφτες τους, οδήγησαν τον αγρότη του σήμερα να βρίσκεται σε χειρότερη μοίρα από τους κολίγους προγόνους του. Πεθαίνει σήμερα περίλυπος, με πόνο στην ψυχή του, αφήνοντας τα παιδιά του χρεωμένα, χωρίς προοπτική και με τύψεις, επειδή δεν αγωνίστηκε να κρατήσει αυτά, που με θυσίες και αίμα του παρέδωσαν οι πρόγονοί του.
Ίσως για εμάς που αναπνέουμε ακόμα, δεν είναι αργά. Είναι ακόμη καιρός να βρεθούμε να μιλήσουμε, να αντισταθούμε, να δώσουμε στα παιδιά μας προοπτική.
*(Πηγές από το Ημερολόγιο Θεσσαλίας 2008 του Θωμά Ψύρρα – Φάρσαλα Αθανασίου Καρατόλια)
