Δεν υπάρχει αμφιβολία πως για το κατάντιο των εκπαιδευτικού μας συστήματος ευθύνονται, μεταξύ άλλων, και οι ίδιοι διδάσκοντες, καθότι ουκ ολίγοι αλληθωρίζουν προς την εξουσία, το χρήμα και το προσωπικό βόλεμα, γράφοντας το λειτούργημα του εκπαιδευτικού στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Είναι γνωστές οι ελλείψεις στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση λόγω αποσπάσεων δασκάλων σε πολιτικά γραφεία και σε διάφορες άλλες δημόσιες υπηρεσίες, το καθεστώς των ιδιαίτερων μαθημάτων στη Μέση Εκπαίδευση καθώς και ο νεποτισμός και η οικογενειοκρατία στα πανεπιστήμια κ.λπ. Η εικόνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ωστόσο, γίνεται ολοένα και πιο αποκρουστική, όσο οι διάφοροι ανευθυνοϋπεύθυνοι του πολιτικού συστήματος παρεμβαίνουν, για να βελτιώσουν, υποτίθεται, τα κακώς έχοντα στο χώρο της Παιδείας.
Αποκορύφωμα της προχειρότητας αλλά και της υποτέλειας είναι οι αλλαγές που προβλέπει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Mάθησης και Θρησκευμάτων σε ό,τι αφορά στην οργάνωση και λειτουργία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.). Το άκρον άωτον του ραγιαδισμού αλλά και της άρνησης κάθε εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας αποτελεί η πρόταση που προβλέπει, μεταξύ άλλων, το διορισμό οικονομικών διαχειριστών αλλά και πρυτάνεων στα ελληνικά πανεπιστήμια, επιλέγοντας για την κατάληψη αυτών των θέσων ακόμη και άτομα από την αλλοδαπή, γεγονός που μας επαναφέρει στις αλήστου μνήμης εποχές της «Ελλάδας Προτεκτοράτο», λες και στη χώρα μας δεν υπάρχουν ικανοί επιστήμονες που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν και με το παραπάνω στις οργανωτικές και εκπαιδευτικές ανάγκες των πανεπιστημίων μας, αρκεί να εξασφαλιστούν, άπαξ και δια παντός, με διαφάνεια και αντικειμενικά κριτήρια. οι δημοκρατικές διαδικασίες εκλογής των πλέον κατάλληλων προσώπων.
Η κατάργηση της αυτονομίας των Πανεπιστημίων θα ανοίξει τους «Ασκούς του Αιόλου» στο χώρο των Α.Ε.Ι., με απρόβλεπτες συνέπειες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα αλλά και για τη δημοκρατία στη χώρα μας. Αλήθεια, πώς συμβαίνει στο εξωτερικό να είναι περιζήτητοι οι Έλληνες επιστήμονες, ενώ στην ίδια τους τη χώρα να μην χαίρουν παρόμοιας εκτίμησης; Ως πότε, λοιπόν, θα αυτομαστιγωνόμαστε, υποτιμώντας τους εαυτούς μας και αναζητώντας προστάτες-σωτήρες στο εξωτερικό;
Οι προτάσεις της κ. υπουργού, όσο και αν, εκ πρώτης όψεως, φαίνονται επικοδομητικές, δεν είναι δυνατόν, μακροπρόθεσμα, να συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, εδώ και δεκαετίες, το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Πρόκειται για παρεμβάσεις εμβαλωματικού χαρακτήρα που φέρουν έντονα τη μυρωδιά της απομίμησης ξενόφερτων προτύπων. Η μόνη λύση, κατά την άποψή μου, είναι η εκ βάθρων αναδιοργάνωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και των τριών βαθμίδων με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
-Η συνθετότητα και πολυπλοκότητα των κοινωνιών μας καθιστούν απαραίτητη την αναβίωση της έννοιας της παιδείας με την κλασική σημασία του όρου. Η ανθρωπιστική παιδεία, όπως αυτή αναδείχθηκε μέσα από το έργο των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και παιδαγωγών, θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία οφείλουμε να στηρίξουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, αν θέλουμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο της πνευματικής λοβοτομής του λαού μας. Η ανθρωπιστική παιδεία όχι μόνον δεν περιορίζει τις δυνατότητες μάθησης και εξειδικευμένης γνώσης, αλλά, αντίθετα, ενισχύει την ικανότητα ευέλικτης προσαρμογής στις εκάστοτε οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές προκλήσεις της εποχής μας. Γιατί η ευρύτητα γνώσεων αποτελεί το βάθρο πάνω στο οποίο μπορεί να δομηθεί τόσο η ευελιξία στην προσαρμογή όσο και η δυνατότητα συνεχούς ανανέωσης και επικαιροποίησης της γνώσης.
- Κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων και ελεύθερη πρόσβαση όλων στα Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Προκαταρτικό έτος σπουδών στην κάθε σχολή που θα επιτρέπει στους/στις φοιτητές/τριες να επιλέξουν την επιστήμη που τελικά θέλουν να σπουδάσουν. Εισαγωγή του θεσμού του Προδιπλώματος, το οποίο θα λειτουργεί ως «κρισάρα» για την επιλογή εκείνων που έχουν τις προϋποθέσεις για να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην επιστήμη που επέλεξαν. ‘Οσοι, μετά και από μια δεύτερη ευκαιρία, δεν αποκτούν το Προδίπλωμα, θα μπορούν να εγγραφούν και να συνεχίσουν σε μια από τις παρεμφερείς κατευθύνσεις. Οι νέοι μας θα σπουδάζουν, τελικά, αυτό που επιθυμούν και όχι αυτό που τους επιβάλλει ο παράλογος θεσμός των «μορίων» που έχει σαν αποτέλεσμα άλλο να θέλουν να γίνουν και άλλο να γίνονται!
-Η κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων προϋποθέτει τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών σε κτιριακές εγκαταστάσεις, εργαστήρια και φυσικά σε διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό προσωπικό, για την αποφυγή της συμφόρησης που θα παρουσιαστεί, στα πρώτα χρόνια, σε ορισμένες «σχολές κύρους». Από οικονομική άποψη, η κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων θα απαλλάξει την ελληνική οικογένεια από την αγωνία καθώς και από την παραοικονομία των φροντιστηρίων.
-Για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος απαιτούνται αναμφίβολα κεφάλαια, τα οποία, ωστόσο, είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν. Αν υπολογίσει κανείς τα χρήματα που ξοδεύουν οι ελληνικές οικογένειες σε φροντιστήρια και την αιμορραγία σε συνάλλαγμα για τους/τις περίπου τριανταπέντε χιλιάδες φοιτητές/τριες που σπουδάζουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, τότε η επίκληση της έλλειψης χρημάτων αποτελεί μάλλον άλλοθι, για να δικαιολογήσει την έλλειψη βούλησης των ασκούντων την εξουσία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εκπαιδευτικού προβλήματος γενικά και της κρίσης των πανεπιστημίων ειδικότερα.
-Για την αποφυγή πελατειακών σχέσεων μεταξύ διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού και των φοιτητών/τριών που θα εισήγαγαν και πάλι το γνσωτό καθεστώς της διαφθοράς στο χώρο της Ανώτατης και Ανώτερης Εκπαίδευσης, επιβάλλεται η ριζική αλλαγή νοοτροπίας του καθηγητικού κατεστημένου και η λήψη αυστηρών πειθαρχικών μέτρων για όσους παραβαίνουν τους κανόνες της ακαδημαϊκής δεοντολογίας.
